gascon

Gascon Gascon
País	França, Espanha
Region	Gasconha : Sud-oèst de França, Val d'Aran en Espanha
Tipologia	SVO sillabica
Classificacion per familha
- lengas indoeuropèas - lengas italicas - lengas latino-falisques - lengas romanicas - lengas romanicas occidentalas - occitan - gascon
Estatut oficial
Lenga oficiala	Catalonha (Espanha) coma aranés
Codes de lenga
IETF	-
ISO 639-3	-
Estat de conservacion
Atudada ÈXAtudada Menaçada CREn situacion critica SESeriosament en dangièr D'En dangièr VISTVulnerable Segura NON Non menaçada Lenga en dangièr (DE) al sens de l'Atlàs de las lengas en dangièr dins lo mond
Escapolon
Article primièr de la Declaracion dels dreches de l'òme (veire lo tèxt en francés) Nòrma classica : Totas las (/eras) personas que vaden libras e egaus en dignitat e en dret. Qué son dotadas d'arrason e de consciéncia e que las cau hèr l'ua dab l'auta dab esperit de fraternitat. Nòrma fébusienne Totes lasses (/eras) persounes que nachen liures e egaus en dinnitat e en dret. Qué soun doutades de rasoû e de counscienci e qu'ous cau ayi entre eres dap û esperit de fraternitat.
Carta

Lo gascon es la varietat de l'occitan pròpri al « triangle aquitan ». La varietat regionala de gascon parlada a la Val d'Aran, l'aranés , es reconeguda coma lenga coofficielle en Catalonha, jos l'apellacion « occitan, aranés en Val d'Aran ». Sa genèsi (veire ancian gascon) e las caracteristicas de son sistèma fonologic e las de sa morfologia verbala possan d'unes especialistas a o considerar coma una lenga especifica. Lo gascon es reconegut coma una « lenga en dangièr » sus l'atlàs de las lengas de l'UNESCO. Sas particularitats fonologicas respècte a l'ensemble del domeni occitano-romanic se pòdon explicar en partida per un substrat aquitan.

Lo tèrme « gascon » a tanben servit a designar l'ensemble de l'occitan del XVII^e sègle a la debuta del XIX^e sègle. Es de còps estat apelat aquitan. Gasconha existissent pas mai coma entitat politica o administrativa dempuèi lo XI^e sègle, se la definís de còps a l'ora d'ara coma la region ont se parla lo gascon.

Etimologia

Los mots gascon e basc an la meteissa origina etimologica : l'ethnonyme vascon prononciat /uaskon/. L'iniciala /u/ a patit d'evolucions divèrsas segon lo contèxt en /v/, /w/, /b/ o /g/. La forma gascon es una adaptacion romanica del mot vascon que s'atribuís de còps a una prononciacion germanica (benlèu visigotica), malgrat que las divergéncias se pòscan explicar dins lo quadre fonologic aquitan.

Extension

Los lingüistas Gerhard Rohlfs e Joan Coromines designan per gascon l'ensemble dels parlars occitans entre Garona e los Pirenèus que coneisson lo passatge del f latin al h. La frontièra del gascon, quand correspond a la de la lenga d'òc e de la lenga d'oil, es estada descricha per Tourtoulon e Bringuier, Jules Ronjat, Pierre Bec o François Fontan. L'amb lo lengadocian es estada abordada localament per Pierre Bec. Philippe L'Artiga a establit lo limit precís, comuna per comuna, après l'estudi, en 1997-1998, segon los tèxtes eissits de l'enquèsta d'Édouard Bourciez (1894-1895).

França

Panèl trilingüe a Baiona : en francés, basc, e gascon (« Mayretat », « Sindicat d'initiatibe »)

Departaments dins la zòna d'extension del gascon, en totalitat : Gèrs, Pirenèus Nauts (Bigòrra) e Landas.

En partida :

• Arièja (l'Èst es en zòna lengadociana)
• Nauta Garona (l'Èst es en zòna lengadociana)
• Gironda (una partida en zòna santongesa e lengadociana)
• Pirenèus Atlantics : Bearn e zònas d'influéncia de Baiona, Anglet, Biàrritz, Bidaishe, La Bastida-Clairence
• Òlt e Garona (la rèsta en zòna lengadociana e qualques comunas de parlar santongés)
• Tarn e Garona (Lomagne) - la rèsta en zòna lengadociana

Autrament dich, dins los Pirenèus, los domenis de dialèctes gascons s'espandisson (d'èst en oèst) de Coserans (partida occidentala del departament Arièja) a Bearn (partida orientala del departament Pirenèus Atlantics).

Espanha

• Val d'Aran, al nòrd-oèst de Catalonha.
• A existit, dins lo passat, de las colonias gasconas sus las còstas guipuscoannes : Sant Sebastian / Donostia, Fontarabie, Pasaia.

Cartografia

Lengas e dialèctes occitanoromans.

Vivaroalpenc Auvernhat Lemosin Sud-vivarés Provençal Niçard Lengadocian Gascon

Balear Alguerés Roussillonais Catalan central catalan nòrd-occidental Valencian Ribagorsanais (Bénasquais inclús) Aragonés

• 
  Espandida del gascon
• 
  Carta dels dialèctes del diasystème occitano-romanic inclusent la subdivision del gascon.

Classificacion

Un dialècte o una lenga especifica ?

Dintrada gascoun dins lo diccionari de Lespy

L'ancian gascon, e donc lo gascon son considerats coma un dialècte de l'occitan . Per Ronjat, qu'o nomma aquitan, constituís quitament lo sol dialècte clarament diferenciat, los limits entre los autres dialèctes demorant foscas. Per Rohlfs, a causa de sas especificitats meteissas, constituís una lenga a metre sul meteis plan que lo catalan. Las òbras recentas de Jean-Pierre Chambon e Yan Greub mòstran que l'individuacion del protogascon èra entièrament aquerida en 600 al pus tard ; a la data ont los traches définitoires de l'idiòma son fixats, la rèsta del domeni occitan presentava pas qu'una sola innovacion (grops -TR-, -DR- > -aire). I a agut puèi un raprochament mai recent del lengadocian e del gascon. Pasmens, se se vòl plan tenir compte de l'anterioritat genetica dels traches définitoires del gascon, aquela unitat pòt pas èsser que « négativo-passiva » e facha a partir d'un fons « de semblanças romanicas o diaromanes ».

De movements culturals gascons (tanben apelats occitanistas) reivindican lor apertenéncia a l'occitan. Es lo cas de las seccions localas de l'Institut d'estudis occitans, del Felibritge, dels ostals d'edicion coma Per Noste o lo CAP'ÒC, mas egalament del CFP'Òc, de l'Ostau Biarnés, l'Ostau Girondin, lo Festvial Mascaret, la federacion Òc Bi, de las federacions Calendreta, Hestiv'òc, Menestrèrs Gascons, Lo Pimtemps de l'Arribèra, los Sauvetons, lo Grop Nadau, los Pagalhós...^{[réf. necessari]}

Lo poèta gascon Bernard Manciet declarava : « Soi occitan e mon dialècte es lo gascon negre perque soi de Landas ». Fasiá atal referéncia al localisme dialectal del "parlar negue" de la lenga gascona, dins un vast amassa cultural d'Òc.^{[réf. necessari]}

D'autras associacions, l'Institut bearnés e gascon, Esperit Gascon, e Region Gasconha Prospectiva lausan la reconeissença del gascon coma una lenga e sostenon atal l'idèa de "lengas d'òc" al plural.^{[font insufisenta]}

Especificitats

Pertocant la fonetica, s'explica en partida los traches especifics del gascon pel substrat de l'aquitanien , una lenga proto-basca, parlada en Aquitània antica o Aquitània préromaine.

Pasmens, l'evolucion fonetica dels manlèus latins dins l'istòria del basc sembla indicar que la màger part de las evolucions que marcan lo passatge del protobasque al basc an agut luòc mentre que lo domeni actual del gascon èra ja romanizat dempuèi de sègles. Aquelas evolucions aurián pogut alara aver luòc a l'encòp en basc e en gascon.

Istòria

Lo protogascon (o aquitano-romanic) seriá aparegut al VI^e sègle : l'estudi de documents (monedas) d'aquela epòca mòstra la preséncia de traches caracteristics del gascon. L'ancian gascon, mots gascons presents dins los tèxtes redigits en Gasconha medievala dempuèi lo XII^e sègle, e mai aqueles (sustot fins al XIII^e sègle) dins de tèxtes en latin, es estat estudiat e repertoriat dins lo Diccionari onomasiologique de l'ancian gascon (DAG) concebut e dirigit per Kurt Baldinger.

Al mièg del XII^e sègle, lo primièr escapolon d'una estròfa troubadouresque entièrament en gascon es fornit per Raimbaut de Vaqueiras dins lo « Descort » siá tres sègles abans la florison literària del gascon. Es estat designat del nom de gascon dins son domeni lingüistic dempuèi almens 1313 e l'usatge d'aquel nom a pas cessat fins a nòstres jorns^{[réf. necessari]}. L'escòla literària tolosana del Gai Saber o considerava dins sa gramatica apelada Las Leys d'Amors (redigida abans 1341, version finala en 1356) coma una lenga « estranha » o « estrangièra » a la lenga « romanica » utilizada dins los concorses de poesia a Tolosa.

A partir del XVI^e sègle, lo francés comencèt de s'impausar dins de novèls domenis, de la filosofia a las sciéncias, mentre que lo gascon demorava la lenga del pòble. Lo francés foguèt impausat a tot lo territòri, e lo gascon se transmet pas en general mai naturalament dempuèi almens doas generacions.

Estatut

En França, lo gascon dispausa pas de cap d'estatut oficial. Es inclús dins l'occitan que ven lenga d'ensenhament facultatiu al títol de la lei Deixonne, puèi individualizat dins l'encastre de l'apellacion mai consensuala d'occitan-lenga d'òc amb lo nom d'occitan-lenga d'òc gascon.

En Espanha, dins la comunautat autonòma de Catalonha, la lei sul regim especial de la Val d'Aran del 13 de julhet de 1990 fach de l'occitan aranés la tresena lenga oficiala de la Val d'Aran : « l'aranés, varietat de la lenga occitana pròpria a la val d'Aran, es oficial dins la val d'Aran ». Dempuèi lo 9 d'agost de 2006, l'estatut novèl d'autonomia de la Catalonha fach de l'occitan la tresena lenga coofficielle de la comunautat autonòma, aital coma la cinquena lenga constitucionala d'Espanha. Aquel estatut es confirmat en setembre de 2010 per l'adopcion, pel parlament de Catalonha, de la lei de l'aranés, occitan en Val d'Aran, que reafirma l'oficialitat de l'occitan dins l'ensemble de la comunautat autonòma.

Geografia lingüistica

Varietats del gascon

Lo gascon es dividit en tres varietats o sosgrops dialectals :

• lo gascon occidental, qu'inclutz lo gascon maritim o parlar negue, de còps apelat « landés » (Baiona, litoral landés, Granda Landa) e lo nòrd-gascon (bordalés, Bazadais, Medòc, País de Bug, Entre doas Mars)
• lo gascon oriental o interior, dich parlar clar (Aush)
• lo gascon pirenenc o meridional, qu'inclutz l'aranés

Lo bearnés, lenga oficiala quand Bearn èra un Estat independent, correspond pas a un parlar unificat : las tres formas de gascon son parladas en Bearn (al sud, lo gascon pirenenc ; al centre e a l'èst, lo gascon oriental ; al nòrd-oèst, lo gascon occidental).

Diferéncias entre las varietats del gascon

	maritim	bearnés	bigordan	aranés	commingois e coseranés	gascon interior	bazadais e grand-landés	bordalés
frasa afirmativa: I va	Qu'i va.	Qué i va.	Qué i va.	I va.	Qué i va.	Qué i va.	(Que ) i va/vai.	I vai.
negacion: l'escotava pas	non l'escotèva pas	non / non l'escotava pas	non / non l'escotava pas	non l'escotaua	non l'escotava cap	non l'escotava pas	(non) l'escotèva pas	non l'escotava pas/briga
formacion del plural: los joves - las joves	los gojats - lasses gojatas	eths / los gojats - eras / lasses gojatas	eths / los gojats - eras / lasses gojatas	ès gojats - ès gojates	eths gojats - eras gojatas	los gojats - las gojatas	los gojats - las gojatas	los gojats - las dònas/gojas

La classificacion d'Achille Luchaire, istorian e filològ del XIX^e sègle, repren la division departamentala e provinciala. Es considerada coma despassada :

• Lo bearnés, lo bearnés de la plana (Pau, Tèsa, Artés, Navarrencs, Salvatèrra, etc.), lo bearnés de la montanha (Barétous, Aspa, Auloron).
• Lo landés, compausat dels sosdialèctes de Labord, de Marensin, de Maremne, de la Landa-Granda, del Marsan e de Tursan, del país de Born aital coma d'una partida del país de Buch.
• Lo bigordan, que compren quatre sosdialèctes : de plana (Sent Pèr, Tarba, Lorda, Banheras, Aussun), de la Montanha (val de Lavedan, Argelèrs, Cautarés, Varètja, Campan), del Rustan (Mauvesin, Sent Sever, Tornai) e de las Quatre-Vals (La Barta, Aure, Magnoac).
• L'armanhaqués, que compren cinc sosdialèctes : d'Armanhac pròpriament dich e d'Astarac , de l'Armanhac occidental, del Fezensac e de Gavardan (Landas), del Riu-bassa (Pirenèus Nauts), de la Lomagne e lo sosdialècte de Gimois e l'Isle-Jourdain .
• Lo comengés, devesit en quatre sosdialèctes : de naut Comenge, Varossa e Nebosan, del bas Coserans, del naut Coserans e lo sosdialècte de la Gasconha tolosana.
• Lo girondin, compausat de cinc sosdialèctes : del Medòc, del bordalés (Bordèu, Lengon, La Rèula), de Landas de Bordèu e del Bazadais, d'Agenés (Astahòrt, Nerac, Lavardac, Boglon) e de l'Entre doas Mars (Creon, Targon, Liborna).
• Una varietat especifica de gascon maritim comprenent de traches fonetics e lexicals distintius, sustot dels manlèus a l'ebrèu, al portugués e a l'espanhòl, es estada parlada pels israelitas de Baiona e de Bordèu fins a la debuta del XX^e sègle.

Dialectologia

Lo gascon, coma tot l'espaci romanic tradicional, forma un ensemble lingüistic complèx, diferenciat interiorament per un nombre grand d'isoglòssas que s'entrecrosan.

La carta çai contra presenta atal 11 isoglòssas significativas de l'espaci gascon. Cada definicion balhada dins lo tablèu çai jos correspond a un cambiament lingüistic (respècte al latin) avent afectat las varietats parladas al sud de la linha correspondenta.

1	-II- > -r- entre vocalas (anhèra ‘anhèla’ < lat. agnella) -ll- > -th en fin de mot (anhèth ‘anhèl’ < lat. agnellum)
2	f > h (haria ‘farina’ < lat. farina)
3	r- > arr- (arren ‘res’ < lat. rem)
4	amudiment de -n- entre vocalas (lua ‘luna’ < lat. luna)
5	-nd- > -n- (tóner ‘tondre’ < lat. tondere)
6	metatèsi: praube ‘paure’ < lat. pauperum
7	Sintaxi: utilizacion del “qu'enonciatiu” en enonciat assertiu (èx. qué bieni ‘veni’)
8	Sintaxi: tip quan lo men hilh e sia gran, fr. ‘quand mon filh serà grand’ (subjontiu en subordinada temporala a valor futura)
9	Articles definits eth < lat. illum, era < lat. illa
10	Lexic: maishèra ’jòga’ < lat. maxilla ≠ gauta, jauta (autres dialèctes occitans) < celt. gabata
11	Lexic: tòs ’abeurador, panièr de vendemiaire’ (cf. castelhan troza)

Grafia

Los escrivans en gascon an essencialament utilizat al XX^e sègle dos sistèmas grafics :

• la grafia de l'Escole Gastou Fèbus (fébusienne), inspirada de la grafia mistralenca, se'n distinguís en particular per l'emplec de las letras « û  » e « i » o encara de las digrammes « oû » e « gn » a l'iniciala mas, fins en mai de 1899, « nh » a l'interior dels mots. Difusada a partir de febrièr de 1897 per la revista Reclams de Biarn e Gascounhe, sa codificacion es estada finalizada a la debuta del XX^e sègle.
• la grafia dicha classica, lausada per l'Institut d'estudis occitans, adaptada al gascon en 1952 e adoptada en 1984 per la revista de l'Escole Gastou Fèbus.

La grafia classica es uèi emplegada per las institucions (Conselh General d'Aran e Generalitat de Catalonha, Conselh Regional de Novèla Aquitània) aital coma dins l'ensenhament (ensenhament public en Espanha e en França, Calandreta), l'edicion e la premsa en gascon, dont lo jornal en linha Jornalet e los periodics País Gascons e Reclams. De son costat, l'Institut bearnés e gascon manten sustot la grafia fébusienne e sas evolucions o la grafia d'origina dels autors.

Gramatica

Numeracion

La numeracion en gascon pòt utilizar la basa dètz, la basa vint e la quita basa sièis :

francés	gascon	varianta
un, una	un, ua [ˈyɔ]	[ˈiβə] (baionés)
dos	deguts, duas (f.)
tres	tres
quatre	quate
cinc	cinc
sièis	sheis
sèt	sèt
uèch	ueit
nòu	nau
dètz	dètz
dotze	dotze	deguts sheis
dètz e uèch	dètz e ueit	tres sheis
vint	venguèt
trenta	trenta	cinc shèis
quaranta	quaranta	deguts venguèt
seissanta	seishanta	tres venguèt
ochanta, huitante	ueitanta	quate venguèt
cent	cent	cinc venguèt

Qualques mots gascons

francés	gascon	Prononciacion
tèrra	tèrra	[ˈtɛrrɔ] / [ˈtɛrrə]
cèl	cèu	[sɛw]
aiga	aiga	[ˈajɣɔ] / [ˈajɣə]
defunt	huec/huc/hòc	[hwek] / [hyk] ~ [hœk] / [hɔk]
òme	òmi/òme	[ˈɔmi] / [ˈɔmə]
femna	hemna	[ˈhennɔ] / [ˈhemnə] / [ˈhœmnə]
manjar	minjar	[minˈd͡ʒa] / [minˈʒa] / [minˈdja]
beure	béver/búver/beure/buure	[ˈbeβə] ~ [ˈbewə] / [ˈbywə] / [ˈbewrə] / [ˈbywrə]
jogar	jogar	[juˈɣa] ~ [ʒuˈɣa]
grand	gran	[ɡran]
pichon	pichon	[peˈtit] ~ [pœˈtit]
nuèch	nueit/neit/nuèch/net	[nwejt] / [nejt] / [nœjt] / [nyjt] / [net]
jorn	dia/jorn	[ˈdijɔ] ~ ['dijə] / [jur] ~ [jurn]

Los ponches de la bossòla en gascon son determinadas per dos factors. L'ais de montanha - plana e l'orientacion de l'ostal : lo nòrd èst devath (dejós, jos) o capvath (cap a la val) : lo sud èst dessús (dessús, sus) o capsús (cap a la montanha) : l'es es davant (de cara) o l'endavant o cap abans o davant (de cara o davant l'ostal - cap significa « cap » o « cap a ») : l'oèst èst darrèr (darrièr) o lo darrèr o caparrèr o cap darrèr (cap a l'arrièr) . D'autres tèrmes per l'èst e l'oèst son só lhevant o al lhevant (levar del solelh ) e só co(u)c o al só darrèr (colcar del solelh) respectivament.

Apòrts al francés

La lenga francesa designa sovent lo gascon coma caracterizat, granat, sonòr, pròpri a produire dels « gasconnades », quitament al prètz d'inexactituds o aproximacions. Cyrano de Bergerac èra pas gascon perque Brageirac designa, dins son cas, lo nom d'un domeni près de París e aquerit per sa familha, e aquò e mai se fòrça mosquetaires èran gascons, coma lo vertadièr d'Artanhan.

Lo francés a beneficiat de nombroses apòrts de l'occitan, e demest aquestes se pòt distinguir de mots especificament gascons :

• alios, tèrme geologic internacional designant una ròca.
• baïne o bayne (Landas), depression locala dins lo sable del litoral.
• berret, mot de Bearn, berret, del latin birrum.
• boulbène tèrme de pedologia, tèrra arabla.
• cabdèt de capdèth (« cap »), a suplantat cabdèt, lo que deviá quitar l'ostal.
• caddy / carreton, manlèu a l'anglés, el meteis eissit del francés cabdèt, de capdèth, jove bearnés.
• cagòt, de cagòt, cagada, cf. Cagòts.
• capulet èx. « la Dòna al Capulet », la Dòna de Brassempoi.
• cargament, del vèrb cargar o carcar, cargar, cargueson en ancian gascon.
• gabarra o gabarre, batèl, d'origina basca ; a distinguir de gabarra, toja.
• gave, torrent, mot emplegat per Froissart al XIV^e sègle.
• mascaret a l'origina, rauba de buòu pigalhada.
• suplement, nom dels uòus de peis que s'atribuïssián los pescaires (dim. de raba, raba).

Tèrmes alimentaris

• cep, campairòl, a partir del latin cippus, pal, tija.
• pibala, larva d'anguila.

Tèrmes culinaris

• garbura
• magret
• piperada

Veire tanben

Bibliografia

• Joseph Beaurredon, Fonetica del gascon landés, Dacs, Labèque, 1898, 100 p. (presentacion en linha, legir en linha)
• Thomas Field, « Present e passat de la lenga de Gasconha » in Guy Latry, ed. La Votz occitana: Actes del VIII^e Congrès de l'Associacion Internacionala d'Estudis Occitans, 2.745-775. Peçac: Premsas de l'universitat de Bordèu, 2009. en linha
• Robert Darrigrand, Iniciacion al gascon, 1971. 4^e edicion, Per Noste, Ortès, 2012.
• Gerhard Rohlfs, Lo gascon: Estudis de filologia pirenenca, 3^e edicion aumentada, Tübingen: Max Niemeyer e Pau: Marrimpouey Jeune, 1977, E-book: (ISBN 978-3-11-133096-9), DeGruyter.
• Jean-Marc Leclercq, Diccionari de rimères, Per Noste, Ortès, 2012.
• Collectiu, Diccionari elementari occitan-francés francés-occitan (gascon), Per Noste, Ortès, 2005.
• Grosclaude, Narioo & Guilhemjoan. -- Diccionari francés-occitan (gascon) (Per Noste Edicions, 2 t. AK e LZ, 2004 e 2007). 45 000 dintradas, nombrosas expressions gasconas.
• Michel Grosclaude, Lo gascon lèu e plan, Colleccion de l'Institut d'Estudis Occitans, S.I.R.S. Omnivox, París, 1977. Metòde d'iniciacion al gascon comprenent un manual, acompanhat d'un libret "Traduccion dels tèxtes enregistrats e corregit dels exercicis", e d'un cofret de doas caissetas audio.
• Patric Guilhemjoan, A Hum De Calhau, lo gascon en 25 leiçons, Tòm 1, Per Noste, Ortès (Ortès), 2007, 200 paginas. Metòde d'iniciacion al gascon compausada d'un manual e d'un CD audio.
• Patric Guilhemjoan, A Hum De Calhau, lo gascon en 25 leiçons, Tòm 2, Per Noste, Ortès (Ortès), 2008, 200 paginas. Metòde d'iniciacion al gascon, segonda partida de l'obratge precedent, egalament compausada d'un manual e d'un CD audio.
• Michel Grosclaude, Repertòri de las conjugasons occitanas de Gasconha (Per Noste — La Civada, Utís, 1998).
• Alcée Durrieux, Diccionari etimologic de la lenga gascona amb la raiç cèlta o grèca de cada mot gascon seguit del mot latin e francés, Aush, G. Fois, 1899-1901, 371 p. (legir en linha)
• Simin Palay, Diccionari del bearnés e del gascon modèrns, Edicions del CNRS, 1974
• André Hourcade, Diccionari bilingüe de las expressions gasconas, Edicion Los Caminaires, 1990
• André Hourcade, Diccionari bilingüe dels provèrbis gascons, Edicions Monhélios. 2008
• André Hourcade, De las istòrias de mots - Del latin al gascon, IEO Edicions, 2016
• Jean-Louis Massourre, Lo gascon naut-pirenenc, Lengas e civilizacions romanicas, 2003, 2007
• Jean-Louis Massourre, Lo gascon, los mots e lo sistèma, Honoré Champion, 2012
• Jean-Louis Massourre, " Diccionari del gascon de las vals de Luz, de Varètja e de Gavarnia (Pirenèus Nauts) en agach amb las donadas de l'Atlàs lingüistic e etnografic de Gasconha, Lengas e civilizacions romanicas, 2016
• Peter Nahon, gascon e francés en çò dels israelitas d'Aquitània. Documents e inventari lexical. París, Classics Garnier, 2018.
• René Cuzacq, Generalitats sus la lenga gascona e lo gascon de Landas (1950)

Articles connèxes

• Lengas regionalas de França
• bearnés
• Gascon negre
• Gascon girondin
• Gascons

Ligams extèrns

• Notícia dins un diccionari o una enciclopèdia generalista :

  • Britannica
• Notícias d'autoritat :

  • BnF (donadas)
  • GND
  • Glottocode