Tempête Klaus

Un article de Wikipédia, l'enciclopèdia liura.

Tempête Klaus
Carta mostrant lo trajècte de la tempèsta dins la jornada del .
Localizacion
País
Caracteristics
Tip
Tempête sinoptic ivernala
Vent maximal
216 km/h
Pression minimala
965,8 hPa
Data de formacion
Data de dissipacion
Durada
3 jorns
Consequéncias
Nombre de mòrts
31
Còst
1,2 miliard d'euros (estimacion per França)
Destruccions notablas
Bòsques del sud de França e de Catalonha, rets electricas destruchas

La tempèsta Klaus es una cyclogénèse a caractèr excepcional qu'a principalament tocat lo Sud-oèst de França (las regions Aquitània, Miègjorn-Pirenèus e en partida Lengadòc-Rosselhon e Peitau-Charentas), la principautat d'Andòrra , lo Nòrd d'Espanha e una partida d'Itàlia entre lo e lo . Es considerada coma essent la mai destructritz en França dempuèi las tempèstas de 1999[1].

Contèxt meteorologic[modificar | modificar lo còdi]

Tre lo , dels imatges preses pel satellit Météosat daissan aparéisser la formacion d'una prigonda depression dins l'Atlantic-nòrd, daissant marcar d'una violenta tempèsta susceptibla de s'abatre sul nòrd d'Espanha e lo sud de França. La cavada rapida del centre dépressionnaire condutz los servicis meteorologics espanhòls puèi franceses a plaçar en alèrta maximala las zònas menaçadas. Pendent las oras seguentas, la depression ven çò que los meteorologistas nomman un ciclòn extratropical de tip « bomba ». Aquel tèrme deu pas pasmens pas prestar a confusion amb los ciclòns tropicals dont la formacion seguís de las règlas diferentas. Atal, las tempèstas de tip « bomba » son de dimension dos còps mens importantas que la dels ciclòns tropicals (500 km contra 1 000 km) e tiran lor energia de l'atmosfèra, mentre que los ciclòns tropicals tiren lor energia de la temperatura de la mar. Enfin, las tempèstas subrevenon principalament en ivèrn, mentre que los ciclòns tropicals se produson a la fin de l'estiu o en auton.

Pendent la formacion de las tempèstas, dels remolins se forman dins las partidas nautas e bassas de l'atmosfèra. Jos d'unas condicions, pòdon interagir, creant atal una circulacion verticala, la quala entraina montada e davalada d'aire e dels conflictes de massas d'aire, formant de perturbacions a l'origina de tempèstas.

Lo , l'institut de meteorologia alemand de l'universitat liura de Berlin balha a la tempèsta a far un trabalh de formacion lo nom de « Klaus » crompat aqueste jorn per un particular[2],[3] nommat Klaus Schümann[4]. A la mi-jornada, la tempèsta Klaus se situa a près de mila quilomètres de las còstas francesas, en contunhant a se cavar. La pression en son centre es alara de 988 hectopascals, tombant a 977 hectopascals a l'entorn de 16 oras[5].

Dins la serada del , un front plujós associat a la tempèsta provòca de las pluèjas moderadas a fòrta en divèrses ponches del litoral aquitan. Lo còr de la tempèsta, que los modèls inicials fasián passar dins lo sud de Santonge, passa fin finala mai al nòrd, al nivèl de la vila de La Rochèla[6]. D'aquel fach, los vents violents tòcan una zòna mai espandida que previst, inclusent egalament lo departament de Gironda, passat en alèrta roja pendent la nuèch. A l'interior de las tèrras, la pression plan bassa (972 hectopascals) associada a un corrent-get bufant a près de 300 km/h en altitud an conduch a de ventadas de vent plan violentas al sòl, canalizadas pel relèu pirenenc[7].

Los scientifics an pas establit a aquel jorn de correlacion entre lo rescalfament climatic e dels cambiaments dins la formacion de las tempèstas. An pas constatat d'aumentacion de lor frequéncia, e estúdian de possiblas consequéncias sus l'aumentacion de lor fòrça[8].

Debanament dels tempèris[modificar | modificar lo còdi]

Formacion de la tempèsta Klaus sul golfe de Gasconha.

L'emergéncia d'un centre de bassas pressions susceptibla de se transformar en tempèsta potencialament perilhosa conduch los servicis de la meteorologia nacionala espanhòla a emetre un bulletin d'alèrta tre lo [9]. Dins lo corrent de la jornada, mantuna comunautat autonòma situada al nòrd de la peninsula son plaçadas en alèrta roja a causa d'un risc de vents violents. De fach, los engenhaires previsionistas de l'agencia estatal de meteorología preveson de vents podent aténher 150 km/h en ventadas sus las còstas e 90 km/h dins l'interior de las tèrras. Per tal de prevenir tot dangièr, lo governament autonòm galician pren alara la decision de suspendre los corses dins los establiments escolars situats dins las províncias de Lugo e de La Coronha, una mesura pertocant 190 000 escolans[10].

Davant la menaça d'una tempèsta d'una poténcia potencialament comparabla a las tempèstas de 1999, los servicis de Météo-France plaçan a lor torre cinc departaments franceses en alèrta roja : Pirenèus Atlantics, Landas, Nauta Garona, Pirenèus Nauts e Gèrs. Dins lo corrent de la jornada del , las primièras ventadas tòcan lo litoral galician e lo litoral cantabric, abans de s'espandir progressivament cap a l'Èst. En serada, de las borrascas de 198 km/h son relevats al cap Estaca de Bares, en Galícia[11], mas egalament dins l'interior de las tèrras, o de las valors similaras son relevadas a Cerezo de Arriba, en Castelha-e-León[12].

A Portugal, près de 600 automobilistas devon èsser secorruts per la proteccion civila. 21 rotas son rendudas impracticablas pels tempèris dins las regions de Viseu, Braga e Vila Real[13].

A Sant Sebastian, s'obsèrva d'èrsas de 13,5 mètres, mentre que la ret de transpòrts urbans de Bilbao es damatjada après de casudas d'arbres sus de catenaris. Los servicis de la meteorologia espanhòla nòtan una baissa de la pression atmosferica d'uèch hectopascals en a pena quatre oras : a l'apròchi de las còstas bascas, a las primièras oras de la matinada del , es pas mai que de 983 hectopascals[14].

Imatge satellit infrarog presa a 03:28 (AQUEL) lo al dessús del golfe de Gasconha.

La tempèsta frapa las còstas aquitanas dins la nuèch del al , segon una trajectòria leugièrament mai al nòrd que los modèls o prevesián pas. De ventadas de 136 km/h son enregistrats a Biàrritz, 141 km/h al Mont de Marçan, 172 km/h a Biscarròssa. Gironda, inicialament plaçada en vigilància iranja, es frapada per de ventadas de 150 km/h a 172 km/h sul litoral, mentre que Bordèu es escobada per de vents d'una violéncia granda : se relèva atal 161 km/h al nivèl de l'aeropòrt de Bordèu-Merinhac, un recòrd absolut dins la capitala girondina[15]. D'aquel fach, Météo-France reagís dins la nuèch en plaçant a son torn Gironda e Òlt e Garona en alèrta roja. A las primièras oras del , l'aeropòrt de Bordèu-Merinhac es barrada per la prefectura de Gironda, mentre que lo trafic ferroviari es interromput e que los transpòrts en comun (TBC) de la metropòli girondina son pendolants[16].

Pauc après, lo director de la seccion aquitana d'Electricitat ret distribucion França, Michel Varnier, indica que 500 000 clients son privats d'electricitat en Aquitània, dont 200 000 en Gironda e 220 000 dins Landas. Parallèlament, al mai fòrt de la tempèsta, cap a 6 oras del matin, 85 000 clients son privats de corrent dins lo sud dels departaments de la Charenta Maritima e de Charenta[17]. A 8 oras, de las ventadas de 135 km/h a Bordèu, de 137 km/h a Casaus e de 165 km/h a Biscarròssa son encara relevats. Lo pont d'Aquitània, principala via d'accès a la vila de Bordèu, es barrat dins los dos senses de circulacion. Dins lo meteis temps, la tempèsta atenh Gèrs ont 27 000 foguièrs son privats d'electricitat.

Degalhs dins lo Sud-oèst de França.

A h 30, Météo-France espandís l'alèrta roja als departaments d'Aude e de Pirenèus Orientals, mentre que la tempèsta bat son plen dins la region Miègjorn-Pirenèus. Los degalhs sus las linhas electricas daissan 30 000 clients dins l'escur. En Gironda, l'intensitat dels vents conduch EDF a aviar de faiçon preventiva lo plan d'urgéncia intèrna a la centrala nucleara del Blayais, al nòrd de Bordèu, precisant pasmens que « los quatre reactors foncionan normalament »[18].

A 10 oras, l'aeropòrt de Tolosa-Blanhac es el tanben barrat al trafic aerian en consequéncia de ventadas de près de 118 km/h escobant la « vila ròsa »[19]. 400 sapaires-pompièrs, 300 gendarmas, 40 agents SNCF e 100 emplegats municipals intervenon dins l'aglomeracion[20]. De casudas d'arbres son raportadas en divèrses ponches de la vila e sul periferic. De matin, lo prefècte de Landas declara lo plan Orsec per son departament. En mièg de jornada, de las ponchas a 159 km/h son relevats a Narbona, 184 km/h a Perpinhan e fins a 216 km/h al pòrt d'Envalira, en Andòrra. A 18 h 40, près de 9280 foguièrs son privats d'electricitat dins Erau, ont de ventadas de vent atenhon los 131 km/h a Murviel-lès-Besièrs[16]. Sus la còsta orientala espanhòla, près de 200 000 clients son privats d'electricitat dins la Generalitat de Catalonha. Las ventadas atenhon los 200 km/h a Portbou[21]. Lo trafic ferroviari es interromput sus las principalas linhas regionalas. Mai al sud, a L'Alcora, en Comunautat valenciana, la casuda d'una linha a nauta tension provòca dels fuòcs de bòsc. Atisadas pels vents violents, las flamas devòran près de 1 000 ectaras de zònas boscosas[22].

Perseguissent sa trajectòria cap a Corsega e lo sud d'Itàlia , la tempèsta e las precipitacions diluvianas que l'acompanhan causan la mòrt de mantuna persona dins un emboden en Calàbria lo dimenge .

L'après-tempèsta[modificar | modificar lo còdi]

Catalonha : un arbre copat a sa basa per la tempèsta.

L'alèrta roja es levada dins lo darrièr departament concernit per aquela mesura, Pirenèus Orientals, dins la serada del dissabte . Una partida dels departaments sinistrats passa en vigilància iranja. Dins lo meteis temps, un bilanç fornit pels servicis d'Electricitat ret distribucion França avalora a 625 000 lo nombre de clients privats d'electricitat en Aquitània, 348 000 en Miègjorn-Pirenèus, 294 000 en Lengadòc-Rosselhon, 20 000 en Peitau-Charentas e 500 en Auvèrnhe[23].

A l'endeman de la tempèsta, lo president francés Nicolas Sarkozy efectua una visita dins las zònas sinistradas. Acompanhat dels ministres Jean-Louis Borloo, Michel Barnier, Dominique Bussereau e Michèle Alliot-Marie, es recebut pel cònsol màger del Pian-Medòc, al nòrd de Bordèu[24]. Entre sortir d'una reünion de crisi a la prefectura de la region Aquitània, anóncia l'intervencion de l'armada de tèrra per ajudar a las operacions de secorses, aital coma la mobilizacion del « fonzes de solidaritat de las comunas victimas de catastròfas naturalas ». En visita a Morcens, dins Landas, afin avalorar los degalhs sus las infrastructuras ferroviàrias, lo president de la SNCF Guillaume Pepy parla « d'imatges de guèrra »[25]. Dins la serada del , sièis departaments son tornarmai plaçats en alèrta iranja a causa de risques d'aigats  : Gironda, Charenta Maritima, Charenta, Dordonha, Landas e Gèrs.

Lo , la Comission europèa anóncia son intencion d'activar lo fons de solidaritat de l'Union Europèa. Lo secors popular, lo secors catolic e la Crotz Roja lançan un apèl als dons al benefici dels sinistrats[26]. Los mèdias se mobilizan e una edicion especiala consacrada a la tempèsta es difusada sus l'antena locala de França 3 Sud en fin d'aprèp-miègjorn, mentre qu'una serada especiala batejada « Solidaritat tempèsta » es difusada a 20 h 35 sus la ret locala de França 3 Aquitània. Aquesta es relevada en dirècte sus las diferentas antenas de France Bleu en Aquitània[27]. Lo , lo president de l'amassada nacionala francesa Bernard Accoyer fa omenatge a las victimas de la tempèsta Klaus[28].

Lo , l'estat de catastròfa naturala signat la velha es publicat al jornal oficial. Nòu departaments franceses son concernits per aquela mesura : Gironda, Landas, Pirenèus Atlantics, Nauta Garona, Gèrs, Òlt e Garona, Pirenèus Nauts, Aude e Pirenèus Orientals. Lo decret implica de declaracions comunalas simplificadas per 21 autres departaments fòrça tocats per la tempèsta[29].

Arbres arrancats per la tempèsta dins lo departament francés de Landas.

Cartas de vigilància[modificar | modificar lo còdi]

En França : Météo-France[modificar | modificar lo còdi]

Evolucion de las cartas de vigilància
meteorologica del 24 de genièr de 2009
Carta vigilància difusada a 6 h 00
Carta vigilància difusada a 8 h 10
Carta vigilància difusada a 10 h 44
Carta vigilància difusada a 16 h 00
Carta vigilància difusada a 20 h 11
Carta vigilància difusada a 22 h 13

A l'escasença d'aquela tempèsta, Météo-France difusa tre lo una carta de vigilància meteorologica amb de nivèls d'alèrta roja per 5 departaments del Sud-oèst[30]. Serà actualizada mantun còp dins la jornada del .

Al mai fòrt de la tempèsta, lo nivèl d'escarrabilhat 4 (rog) es aviat dins 9 departaments (carta de vigilància difusada lo a h 10 (AQUEL)) : Gironda, Òlt e Garona, Landas, Gèrs, Pirenèus Atlantics, Nauta Garona, Pirenèus Nauts, Aude e Pirenèus Orientals. Los departaments d'Arièja e de Tarn e Garona son egalament concernidas e mai se demòran en posicion de vigilància iranja.

Dempuèi la mesa en plaça de la « Vigilància meteorologica » en França en octobre de 2001, es lo primièr còp que lo nivèl rog es utilizat per « vents violents »[31].

En Espanha : Agencia Estatal de Meteorología[modificar | modificar lo còdi]

Carta de vigilància de l'AEMET pel .

En Espanha, l'Agéncia d'estat de la meteorologia (AEMET) difusa egalament una carta de vigilància per la jornada del en aviant l'alèrta roja dins 7 províncias : La Coronha, Lugo, Asturias, Cantabrie, Biscaia, Guipuscoa e Alava.

La majoritat de las autras províncias son elas en alèrta iranja.

Victimas[modificar | modificar lo còdi]

Lo mai sovent, los mòrts subrevenon après la tempèsta e non pas pendent, a causa de casudas d'arbres, de casudas dempuèi lo teulat dels ostals, etc. Aquelas victimas son comptabilizadas dins las chifras dels mòrts ligats a la tempèsta[8].

Lo nombre de victimas tuadas dirèctament o indirèctament per la tempèsta es de 31 personas en Euròpa[32], dont 12 en França, 15 en Espanha, 4 en Itàlia, a las qualas s'ajustan de nombroses nafrats.

Nacionalitat Mòrts
Espanha 15
França 12
Itàlia 4
En França
  • dins lo departament de Landas, un automobilista es tuat lo 24 de genièr de 2009 per la casuda d'un arbre sus son auto a Tarnòs, doas autras personas son tuadas per de casudas d'objèctes pendent la tempèsta. Lo 26 de genièr, la prefectura de Landas anóncia lo decès d'una persona annadida a l'espital del Mont de Marçan après èsser estada retrobada en estat d'ipotermia dins son jardin a Sarbasan.
  • en Gironda, doas personas jos assisténcia respiratòria son defuntadas a causa d'una copadura d'electricitat.
  • en Dordonha, doas personas annadidas son retrobadas mòrtas lo , asfixiadas per un grop electrogèn a Nanteuil-Auriac-de-Bourzac[33].
  • dins Pirenèus Orientals, dos plaisanciers son retrobats mòrts dimenge intoxicats per d'emanacions de monoxid de carbòni d'un grop electrogèn installat a bòrd de lor velièr a Pòrt-Barcarès[34].
  • dins Pirenèus Atlantics, una persona es mòrta après èsser tombada d'un teulat.
  • dins Gèrs, un retirat de 62 ans es mòrt lo après una casuda de sièis mètres dempuèi un teulat, portant a 12 lo nombre de mòrts ligats a la tempèsta Klaus[35].
En Espanha
  • Un agent de la garda civila es tuat per la casuda d'un arbre a Burela, en Galícia, lo dissabte . Qualques oras mai tard, la violéncia de las ventadas provòca l'esfondrament d'un complèx esportiu a Sant Boi de Llobregat, en Catalonha, causant la mòrt de quatre mainatges[36].
  • A La Palma de Cervelló, dins la província de Barcelona, un emplegat municipal es tuat per la casuda d'un arbre lo [37].
  • A Barcelona, una femna de 52 ans tròba la mòrt après qu'una paret s'es afondrada sul trepador que manlevava per rejónher son domicili[38].
  • Un òme de 51 ans es mòrt a Alacant, tuat per la casuda d'una paret[39]
  • Un marin portugués es defuntat a La Coronha[39]
  • Una autra persona es defuntat a Valença[39]
  • Un òme d'80 ans se morís a Lugo[39]
  • Un òme se morís a Abrera, tuat per la casuda d'un arbre de son jardin[39]
En Itàlia
  • Lo , una femna annadida de 37 ans se morís de negada après èsser estada agafada per las èrsas sus una plaja de la còsta amalfitaine[40].
  • Qualques oras mai tard, tres personas son victimas d'un emboden subrevengut sus l'autorota religant Reggio de Calàbria a Salèrn, dins la partida meridionala de la peninsula[41].

Damatges materials[modificar | modificar lo còdi]

En França[modificar | modificar lo còdi]

Ret electrica

Mai de 1,7 milion de foguièrs son privats d'electricitat dins un larg quart sud-oèst (Aquitània, Miègjorn-Pirenèus[42], Peitau-Charentas, Lemosin e Auvèrnhe) lo dissabte [43]. Al ser del , sols qualques desenats de foguièrs demòran sens alimentacion electrica[44].

Nombre de foguièrs sens electricitat :
Region [43]
a 16 h 30
[45]
a 18 h 00
[46]
a 12 h 00
[47]
Aquitània 821 000 553 000 337 000 212 700
Lengadòc-Rosselhon 362 000 desconegut 63 000 37 500
Miègjorn-Pirenèus 477 000 desconegut 118 000 55 800
Peitau-Charentas 85 000 20 000 1 500 desconeguda
Ret telefonica

Mantuna centena de milièrs d'abonats an vist lor linha telefonica copada lo pendent la tempèsta. França Télécom a degut mobilizar environ 3 000 tecnicians per tal d'intervenir sus sa ret[48].

Gràcias a de sits foncionant sus batariás, l'impacte de las copaduras es mendre dins la jornada del per s'agravar tre l'endeman amb l'agotament de las batariás. Atal, s'a vist lo nombre d'abonats privats de telefòn s'acréisser dins la jornada del .

Dins las Nautas-Corbièras (Aude), lo telefòn fix es estat copat tre lo dissabte a 9 oras, e restablit solament que lo dimars a 17 h 15.

Nombre de linhas telefonicas copadas :
Region 24 de genièr de 2009[48] [48] [48] [46]
Aquitània 20 000 150 000 100 000 60 000
Lengadòc-Rosselhon desconegut 100 000 40 000 10 000
Miègjorn-Pirenèus 20 000 100 000 60 000 30 000
Degalhs sul bòsc de Landas : pins desraiçats (chablis) o copats (volis).
Degalhs forestièrs

Tot escàs remisa de la tempèsta de 1999, lo bòsc de Landas vei tornarmai sos pins maritims desraiçats, quitament seccionats. Atal, segon las primièras estimacions, es 60 %[49] del bòsc de Landas qu'es destrucha e mai o mens 1 000 000 m3 de fusta abatuda. L'Inventari forestièr nacional, establiment public a caractèr administratiu cargat de l'inventari permanent de las ressorsas forestièras, es cargat de la coordinacion de l'avaloracion dels degalhs. 45 milions de m3 de bòsques abatuts contra 32 en 1999. Pel sol massís de las landas de Gasconha, 39 milions de m3 de fustas son estats devastats. Klaus a atal abatut quatre còps la recòlta annala.

En Espanha[modificar | modificar lo còdi]

En Catalonha, las regions del Baix Llobregat, de Tarragona e del Vallès Occidental son particularament tocadas. De centenas d'arbres son arrancats per las violentas ventadas, entravant las vias de comunicacion e damatjant mantuna abitacion o infrastructuras publicas. Tot parièr, se relèva dels degalhs significatius suls mòbles urbans : cabinas telefonicas o panèls de senhalizacion rotièra sustot. Al mai fòrt de la tempèsta, près de 200 000 clients son privats d'electricitat dins l'ensemble de la generalitat.
Lo 27 de genièr, quatre jorns après la debuta dels tempèris, environ 3 500 clients demòran cabussats dins l'escur dins l'ensemble de Catalonha[50].

En Galícia, al mai fòrt de la tempèsta, 500 000 clients coneisson de copaduras d'electricitat[51]. Emilio Pérez Touriño, president del governament autonòm, indica lo que près de 100 000 foguièrs demòran desprovesits d'alimentacion electrica[52]. La província de Lugo apareis coma l'una de las mai tocadas.

Dins la comunautat autonòma del País basc, 25 000 clients coneisson un sòrt identic a la meteissa data.

Ventadas enregistradas[modificar | modificar lo còdi]

País Localitat Velocitat Comentaris
Andòrra[1] Pòrt d'Envalira 216 km/h a 2 400 mètres d'altitud
Espanha Cerezo de Arriba 198 km/h
França[31] Formiguères (Pirenèus Orientals) 193 km/h a 1 500 mètres d'altitud
França[31] Cap Béar (Pirenèus Orientals) 191 km/h
França[31] Mont Aigoual (Gardon) 185 km/h a 1 562 mètres d'altitud
França[31] Perpinhan (Pirenèus Orientals) 184 km/h Recòrd (ancian recòrd lo 27 de decembre de 1999 : 140 km/h)
França[31] Saint-Paul-de-Fenolhet (Pirenèus Orientals) 177 km/h Recòrd
França[31] Biscarròssa (Landas) 172 km/h Recòrd (ancian recòrd lo 27 de decembre de 1999 : 166 km/h)
França[31] Cap Ferret (Gironda) 172 km/h
França[31] Aeropòrt de Bordèu-Merinhac (Gironda) 161 km/h Recòrd (ancian recòrd lo 15 de julhet de 2003 : 158 km/h[53])
França[31] Caunes-Menerbés (Aude) 161 km/h
França[31] Vic de Bigòrra (Pirenèus Nauts) 160 km/h
França[31] Narbona (Aude) 159 km/h Recòrd
França[31] Lesinhan-Corbièras (Aude) 153 km/h
França[31] Poncha de Socoa a Ciboure (Pirenèus Atlantics) 152 km/h Recòrd
França[31] Leucata (Aude) 152 km/h
França[31] Murat (Tarn), Sant Felitz de Lauragués (Nauta Garona) 150 km/h
França[31] Granès (Aude), Lahàs (Gèrs) 146 km/h
França[31] Mouthoumet (Aude) 142 km/h
França[31] Casaus (Gironda) 141 km/h
França[31] Lo Mont de Marçan (Landas) 141 km/h Recòrd dempuèi 1981
França[31] Vivès (Pirenèus Orientals) 140 km/h
França[31] Creon d'Armanhac (Landas) 138 km/h
França[31] Dacs (Landas) 137 km/h Recòrd (ancian recòrd lo 27 de decembre de 1999 : 133 km/h)
França[31] Savenès (Tarn e Garona) 137 km/h
França[31] Biàrritz (Pirenèus Atlantics) 136 km/h Recòrd (ancian recòrd lo 7 de febrièr de 1996 : 133 km/h)
França[31] Arrion (Landas), Besièrs (Erau) 133 km/h
França[31] Pau (Pirenèus Atlantics), Peirussa Vielha (Gèrs) 131 km/h
França[31] Sent Guironç (Arièja) 127 km/h
França[31] Tolosa (Nauta Garona), Condòm (Gèrs) 126 km/h
França[31] Agen (Òlt e Garona) 122 km/h

Intervencion dels poders publics[modificar | modificar lo còdi]

En França[modificar | modificar lo còdi]

Mejans militars[modificar | modificar lo còdi]

Tre lo , una quinzena de grops electrogèns es estada desplegada per alimentar principalament ostals de retirada, estacions de pompatge e centrals telefonics[43].

Un milièr de militars son desplegats, sustot dins los departaments de Landas, de Gèrs e de Tarn e Garona[54]. Venon en ajuda als servicis d'EDF e de França Télécom per tal de liberar los accèsses permetent de reparar las rets electrica e telefonica. Desgatjan egalament las rotas segondàrias per tal de desenclavar d'unas comunas isoladas. L'escòla de l'Armada de l'aire, l'EETAA 722 basada a Santas, pòrta secors a de sinistrats dins Gèrs.

Lo 17e regiment de l'engèni paracasudista de Montalban e lo 48e regiment de transmission d'Agen intervenon cap a Agen pel restabliment de la ret electrica[43]. La basa aeriana 118 del Mont de Marçan, la basa aeriana 106 Bordèu-Merinhac lo 17e gropament d'artilhariá de Biscarròssa aital coma l'escòla d'aplicacion de l'aviacion leugièra de l'Armada de tèrra de Dacs intervenon dins Landas per portar egalament lor ajuda als secorses[43].

Lo , lo 25e regiment de l'engèni de l'aire interven a Granada[55]. Lo meteis jorn, coma en 1999, dels Miratges F1 de la basa aeriana 112 de Reims son desplegats al dessús del departament de Landas per prene de fotografias géoréférencées per tal d'identificar lèu las zònas sinistradas e d'organizar de faiçon optimala los secorses e las operacions d'escombratge[55].

Mejans politics[modificar | modificar lo còdi]

Michel Barnier, ministre de l'Agricultura e de la Pesca, prevei un plan global d'accions per tal de valorizar la fusta abatuda dins Landas e atal ajudar la filièra sylvicole[56]. En França, l'arrestat portant reconeissença de l'estat de catastròfa naturala pareis al jornal oficial del [57]. Lo , lo ministre de l'Agricultura anóncia una ajuda d'un montant global d'un miliard d'euros despartit en prèstes e en subvencions[58]. En definitiva, en tot 857 milions d'euros (M€) de l'Estat, d'Euròpa e de la region Aquitània son estats consacrats al Plan chablis Klaus en Aquitània, dont 355 M€ a la mobilizacion dels bòsques e 502 M€ a la reconstitucion de 204 000 ectaras de bòsc per plantacion[59].

Imatges de la tempèsta[modificar | modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias[modificar | modificar lo còdi]

  1. a e b Cronologia de la tempèsta
  2. « Coma es atribuït lo nom d'una tempèsta ? », sus meteocity.com, (consultat lo )
  3. « Dètz ans après : perqué la tempèsta del 24 de genièr de 2009 s'apèla « Klaus » », sus sudouest.fr, (consultat lo )
  4. Institut de Meteorologia alemand
  5. Foro Meteored (en espanhòl)
  6. Met-evolution
  7. Klaus contra Lothar
  8. a e b France info, entrevista d'Emmanuel Bocrie, engenhaire previsionista a Météo France
  9. Reuters (en espanhòl).
  10. (ès) Galiciae, 23 de genièr de 2009.
  11. La Voz de Galicia (en espanhòl)
  12. Velocitat dels vents en Espanha sus l'AEMET (pagina 8 del PDF).
  13. (pt) « Tempestade Klaus deixa rasto de destruição na Europa, jornal digital »(Archive.orgWikiwixArchive.isGoogleQue far ?).
  14. El centro del ciclón atravesó Gipuzkoa a la 1 de la madrugada, El diario vasco (espanhòl)
  15. Dels recòrds de velocitat del vent batuts, Le Figaro, 24 de genièr de 2009.
  16. a e b « la tempèsta sul Sud-oèst, Nouvel Obs »(Archive.orgWikiwixArchive.isGoogleQue far ?)
  17. Journal Sud-oèst, 25 de genièr de 2009
  18. « Le Plan d'urgéncia levat a la centrala nucleara del Blayais, Nouvel Obs, 24 de genièr de 2009 »(Archive.orgWikiwixArchive.isGoogleQue far ?).
  19. A Tolosa la vida s'es arrestada.
  20. « Libération Tolosa »(Archive.orgWikiwixArchive.isGoogleQue far ?).
  21. (ès) El periodico.com, consultat lo 29 de genièr de 2009.
  22. (ès) 1.000 hectáreas quemadas en València, El periodico d'Aragon, 27 de genièr de 2009.
  23. « Nouvel Obs »(Archive.orgWikiwixArchive.isGoogleQue far ?)
  24. Font : AFP.
  25. Mai de 400.000 foguièrs totjorn privats d'electricitat, Le Figaro, 26 de genièr de 2009.
  26. Apèl als dons, La Republica Novèla.
  27. França 3 se mobiliza après las tempèstas del Sud-oèst, Paperblog, 25 de genièr de 2009.
  28. Klaus: Accoyer onora las victimas, Le Figaro, 27 de genièr de 2009.
  29. Novèl Observator, 29 de genièr de 2009.
  30. http://www.lexpress.fr/actualite/societe/meteo-france-a-tire-les-lecons-de-1999_735764.html L'Express : Météo France a tirat las leiçons de 1999.
  31. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x i z aa ab ac e ad Météo France. Dossièr de Météo France sus Klaus.
  32. TV5.
  33. Yahoo! Actualitats del 26 de genièr de 2009 - Consultat lo 26 de genièr de 2009.
  34. Lo Ponch.
  35. France info - Consultat lo 31 de genièr de 2009.
  36. Novèl Observator, 25 de genièr de 2009.
  37. La despacha.fr, edicion en linha, 25 de genièr de 2009.
  38. Espanha : Segonda victima mortala a causa de la tempèsta.
  39. a b c d e e Medicablogs diariomedico Consultat lo 30 de genièr de 2009.
  40. Romandie Informacions, 26 de genièr de 2009.
  41. Le Figaro, 26 de genièr de 2009.
  42. Max La Garriga, 130 comunas sens electricitat en Tarn e Garona, La Dépêche du Midi, 26/01/2009.
  43. a b c d e e Lepoint.fr : 1 700 000 foguièrs sens electricitat.
  44. Restabliment de l'alimentacion electrica.
  45. Journal Sud-oèst (Bordèu Ribla esquèr) del 26 de genièr de 2009.
  46. a e b TV5 Dossièr : Las consequéncias de la tempèsta.
  47. Lemonde.fr amb AFP del 28/01/2009
  48. a b c e d lemagit.fr : França Télécom met suls grops electrogèns.
  49. Segon lo sindicat sylvicole.
  50. (ès) 3.500 abonados permanecen sin luz, El periodico.com, 27 de genièr de 2009.
  51. (ès) Un millón i medio d'abonados sin luz, la sexta noticias, 24 de genièr de 2009.
  52. (ès) España se despierta con la resaca del trágico temporal, El comercio digital, 25 de genièr de 2009.
  53. lamétéo.org
  54. Las ajudas militaras.
  55. a e b Journal Televisat de 20H de TF1 del 27 de genièr de 2009.
  56. Journal Televisat de 20H de TF1 del 26 de genièr de 2009.
  57. Arrestat del 28 de genièr de 2009 portant reconeissença de l'estat de catastròfa naturala sul sit de légifrance.
  58. « Tempête: près d'un miliard d'euros de crèdits e de subvencions per la filièra bevi », sus liberation.fr, (consultat lo )
  59. « Bilanç a 10 ans de la tempèsta Klaus », sus draaf.nouvelle-aquitaine.agriculture.gouv.fr, (consultat lo )

Ligams extèrns[modificar | modificar lo còdi]

Suls autres projèctes Wikimedia :