Lengadòc-Rosselhon

Region Lengadòc-Rosselhon

1969 – 1^er genièr de 2016

Logo de la region Lengadòc-Rosselhon.

La region Lengadòc-Rosselhon dins las ancianas regions administrativas francesas (1969-2016).

Informacions generalas

Estatut	Region francesa
Prefectura de region	Montpelhièr
Lenga(s)	francés (oficiala), occitan (lengadocian) e Catalan (istorics non oficialas)
Departaments	Aude (11) Gardon (30) Erau (34) Losera (48) Pirenèus Orientals (66)

Demografia

Populacion	2 836 570 abitants (2019)

Superficia

Superficia	27 376 km²

Istòria e eveniments

1986	Creacion de la collectivitat territoriala.
1er genièr de 2016	Fusion dins la region Occitània.

Presidents

1973-1974	Francis Vals (PS)
1974-1983	Edgar Tailhades (PS)
1983-1986	Robert Capdeville (PS)
1986-2004	Jacques Blanc (UDF, UMP)
2004-2010	Georges Frêche (PS puèi divèrs esquèr)
2010-2014	Christian Bourquin (PS puèi divèrs esquèr)
2014-2015	Damien Alary (PS)

Darrièr Prefècte

2014-2015	Pierre de Bousquet de Florian

Entitats precedentas :

• Indirèctament :
  Lengadòc
  Rosselhon

Entitats seguentas :

• Region Occitània

Lengadòc-Rosselhon èra una anciana region administrativa francesa dins lo sud de França que correspondiá aproximativament a l'ancian Bas-Lengadòc. La region èra subdividida en cinc departaments : Aude, Gardon, Erau, Losera e Pirenèus Orientals. Èra bordada al sud per Espanha, Andòrra e la mar Mediterranèa (lo golfe del Leon), e per las regions francesas seguentas : Provença-Alps-Còsta d'Azur, Ròse-Aups, Auvèrnhe, Miègjorn-Pirenèus. Sos abitants èran apelats los lengadocians-rosselhoneses.

Mantun element natural la limitava : los Pirenèus, puèi lo lindal de Lauragués, d'ara enlà nommat lindal de Naurouze al sud, las Cevenas e los grandas Causse e lo fluvi Ròse al nòrd. Mantun geograf a parlat d'un anfiteatre virat cap a la mar en parlant de las montanhas e de las planas lengadocianas e rosselhonesas.

Doas lengas regionalas èran istoricament presentas en Lengadòc-Rosselhon : l'occitan (lengadocian, auvernhat, provençal) e lo catalan. Lo nom de la region se diguèt en occitan Lengadòc-Rosselhon [ˌleŋgɔˈðɔk rruseˈʎu] e en catalan Llenguadoc-Rosselló [ˌʎeŋgwəˈðɔk rrusəˈʎo].

Dins l'encastre de la reforma territoriala, la region Lengadòc-Rosselhon a fusionat amb la region Miègjorn-Pirenèus. Aquela fusion es dintrada en vigor al 1^er genièr de 2016. Lo nom oficial de la region novèla es Occitània.

Lengadòc-Rosselhon fasiá partida del Grand Sud-èst francés.

Etimologia e apellacions

La província de Lengadòc ten son nom de la lenga parlada dins lo Sud de França, « la lenga d'òc ».

Septimanie e Lengadòc-Rosselhon

Après son eleccion al cap del conselh regional de Lengadòc-Rosselhon en 2004, Georges Frêche lança l'idèa de cambiar lo nom de la region en « Septimanie », tèrme qu'estimava mai judiciós que sa designacion primièra, eissida de las òbras de la DATAR. Lo conselh regional comença de largament utilizar aquel nom. Encontra pasmens una franca oposicion d'una larja populacion, sustot en çò dels catalans dins Pirenèus Orientals qu'estimavan que lo nom « Septimanie » poiriá nòser a l'identitat catalana e negar la doble identitat culturala presenta dins la denominacion meteissa de Lengadòc-Rosselhon. En mai, l'anciana Septimanie recobrava pas exactament los limits del Lengadòc-Rosselhon actual, especialament Gavaudan qu'es uèi lo departament de Losera.

Aquela oposicion, cristallizada per mai de 45 000 signaturas reculhidas pels catalans e una manifestacion amassant 8 000 personas a Perpinhan, l'8 d'octobre de 2005, an conduch Georges Frêche a renonciar a aquel cambiament de nom.

Sud de França

Dempuèi 2010, lo conselh regional lança de campanhas de comunicacion ont apareis lo nom « Sud de França » per designar la region en luòc e plaça de Lengadòc-Rosselhon.

A partir d'agost de 2012, Sud de França es d'autre biais la marca utilizada pel conselh regional per esponsorizar lo club del Montpelhièr HSC e per promòure los produches agricòlas de la region.

Istòria

Carcassona.

Lo castèl de Pèirapertusa, dins Aude, datant del XI^e sègle.

Carta dels Governaments de Lengadòc, de Fois e de Rosselhon per Rigobert Bona (1727-1795), París, cap a 1783

La region es inclusa dins la Celtica mediterranèa. Cap a la fin del III^e sègle abC un pòble celtic, los Volques, pren sos quartièrs dins la region de Ròse a Garona, de las Cevenas als Pirenèus. An per capitalas Tolosa e Nimes. S'assistís a una primièra estructuracion del territòri.

Pactizan amb los romans tre lo I^er sègle abC Narbona es creat per pacificar la província en - 118 e ven la capitala de la narbonesa.

A la debuta del V^e sègle, los Vandals envasisson la província puèi los visigòts s'i installan. La region de Narbona coma la peninsula iberica demòra visigòta fins a sa conquista pels Moros entre 719 (casuda de Narbona) e 725 (casuda de Carcassona e de Nimes). Narbona ven alara la capitala d'una de las cinc províncias d'Al Andalós dirigidas per un wâli pendent près de quaranta ans.

La region es conquistada per Pépin lo Brèu (casuda de Narbona en 759), qu'en fach lo marquesat de Gothie, inclusa dins lo reialme d'Aquitània creat en 778. Aquel vast territòri englòba tot lo sud de Ròse fins a l'Atlantic e es legat per Carlesmanhe a son filh Loís lo Piós en 781. L'administracion es fisada als comtes de Tolosa.

A l'epòca feudala a luòc una granda fragmentacion politica : los comtats de Rosselhon e de Cerdanha passan dins l'orbita del reialme d'Aragon, mentre que lo Bas-Lengadòc passa jos la dominacion de l'ostal Trencavèl e lors rivals los comtes de Tolosa.

Raimond IV diguèt Raimond de Sant Gilles (1042-1115) atench per maridatge l'objectiu de reünificacion en agrandissent son estat al comtat de Roergue, de Nimes, de Narbona, de Gavaudan, d'Agde , de Besièrs e d'Usès .

La província de Lengadòc dins sos limits del XVIII^e sègle e las comunas e departaments actuals.

La lucha contra lo catarisme e la crosada dels albigeses entraina l'extincion de la dinastia dels comtes de Tolosa. La província es amassada al reialme de França en 1271, a l'excepcion de Montpelhièr demorada jos l'influéncia de l'Ostal d'Aragon puèi de Malhòrca, e que serà pas restacada al Reialme de França qu'en 1349. D'ailà es nascut lo Lengadòc reial que va persistir fins a la Revolucion francesa.

Lo tractat de Corbeil a ratificat en 1258 la division amb los territòris del Sud de la region. Las Corbièras formèron la frontièra entre lo reialme de França e lo reialme d'Aragon.

En 1659, lo tractat dels Pirenèus entraina l'annexion de Rosselhon e lo Nòrd de Cerdanha al reialme de França.

Uèi encara, lo decopatge regional es de còps contestat : l'apellacion Lengadòc rampèla encara la província dont la capitala èra Tolosa, vila que manten d'autre biais una certana influéncia sus la partida nord-oèst d'Aude. A contrario, aquel decopatge pren pas ne compta l'influéncia de la vila de Montpelhièr sus la partida sud d'Avairon , sustot sus la region millavoise.

Emblèmas

Armas non oficialas

Las armas se descrivon : De golas al franc-quartièr senestre ne poncha d'aur a quatre pals de golas, e a la crotz d'aur voidada, cléchée e emplenada de golas enquasernant sul tot.

Lo fach de far enquasernar una crotz d'aur e de golas sus un franc-quartièr dels meteisses metal e esmalt es pas corrècte. Tot parièr, lo fach de plaçar l'escut de Catalonha ne poncha e a senestre s'explica pas benlèu que per una influéncia, probablament inconscienta, de las armas personalas adoptadas en 1978 pel papa Joan Pau II. Lo dessenh del blason es probablament erronèu : al luòc « d'aur a quatre pals de golas » qu'es de Catalonha, presenta incompréhensiblement « palé d'aur e de golas d'uèch pèças ».^{[réf. necessari]}

Logotypes

• 
  Logo del conselh regional de 1986 a 1988.
• 
  Logo del conselh regional de 1988 a 2004.
• 
  Logo del conselh regional de junh de 2004 a octobre de 2005.
• 
  Logo del conselh regional d'octobre de 2005 a decembre de 2015.

Sèt solelhs amassats en un sol compausan lo logotype de la region. Simbolizan son dardalh, son movement, son avenidor. Lo logotype es constituït d'un fons rog, del motiu dels sèt solelhs, e de l'apellacion « la Region Lengadòc Rosselhon ».

Las colors solament e roja son manlevadas als blasons dels comtes de Tolosa e dels comtes de Barcelona, simbolizant la fusion de las identitats occitana e catalana de la Region

Administracion

Decopatge administratiu

La region Lengadòc-Rosselhon comportava cinc departaments : Aude, Gardon, Erau, Losera e Pirenèus Orientals. Aviá per capluòc Montpelhièr, qu'es egalament capluòc d'Erau.

Aqueste compte dos capluòcs d'arrondiment, Besièrs e Lodève. Lo departament d'Aude a per capluòc Carcassona e per capluòcs d'arrondiment Limós e Narbona. Lo departament de Gardon, dont lo capluòc es Nimes, a dos capluòcs d'arrondiment : Alès e Lo Vigan. Lo departament de Losera a per capluòc Mende e per sol capluòc d'arrondiment Florac. Enfin, Pirenèus Orientals an Perpinhan per capluòc, Céret e Prades per capluòcs d'arrondiment.

Lengadòc-Rosselhon

• Superficia : 27 376 km²
• Populacion : 2 836 570 abitants (genièr de 2019)
• Prefectura regionala : Montpelhièr
• Prefecturas : Carcassona, Nimes, Mende e Perpinhan
• Nombre d'arrondiments  : 14
• Nombre de cantons : 186
• Nombre de comunas : 1546
• Densitat : 96 hab/km²
• Populacion activa : 940 350 abitants
• PIB regional : 60 523 milions d'euros (3,3 % del PIB nacional)
• Especialitats industrialas : quimia, agroalimentàrias, farmaceutica e nucleara
• Agricultura : vin, fruches, legums, flors e plantas e cerealas

Departaments de Lengadòc-Rosselhon

Departament		Superficia	Populacion	Prefectura	Sosprefecturas	Densitat
11	Aude	6 139 km2 356	467	Carcassona	Limós e Narbona	58 hab/km2
30	Gardon	5 853 km2 709	700	Nimes	Alès e Lo Vigan	121 hab/km2
34	Erau	6 224 km2	1 044 558	Montpelhièr	Besièrs e Lodève	168 hab/km2
48	Losera	5 167 km2	77 082	Mende	Florac	15 hab/km2
66	Pirenèus Orientals	4 116 km2 448	543	Perpinhan	Céret e Prades	109 hab/km2

Extrèms geografics

• La comuna la mai al nòrd èst Paulhac-en-Margeride (Losera)
• La comuna la mai al sud èst Lamanère (Pirenèus Orientals)
• La comuna la mai a l'èst es Villeneuve-lès-Avinhon (Gardon)
• La comuna la mai a l'oèst èst Molandier (Aude)

La comuna mai poblada es Montpelhièr dins Erau (281 613 abitants) e la mens poblada es Caunette-sus-Lauquet dins Aude (4 abitants).

La comuna mai vasta en superficia es Narbona dins Aude (17 296 ectaras) e la mai pichona es Mont-Louis dins Pirenèus Orientals (39 ectaras).

Lo ponch culminant es lo Pic Carlit dins Pirenèus Orientals (2 921 m).

Politic

Perpinhan.

La politica en Lengadòc-Rosselhon es longtemps dominada per l'oposicion entre dos personatges : Jacques Blanc (president del conselh regional pendent dètz e uèch ans) e Georges Frêche, son adversària socialista que li succedís en març de 2004. Los ministres Claude Allègre e Jean-Claude Gayssot son originaris de la region.

Cònsols màgers de las principalas vilas :

• Montpelhièr : Michaël Delafosse (PS)
• Nimes : Jean-Paul Fournier (UMP, senator)
• Perpinhan : Louis Aliot (RN / FN)
• Besièrs : Robert Ménard (SE sostengut per DLR, lo MPF, RPF e lo FN)
• Narbona : Didier Mouly (DVD)
• Carcassona : Gérard Larrat (DVD)
• Sète : François Commeinhes (UMP, conselhièr general)
• Alès : Max Roustan (UMP)
• Lunèl : Claude Arnaud (DVD)
• Agde : Gilles d'Ettore (UMP)
• Bagnols-sus-Cese : Jean-Christian Rey (PS, conselhièr regional)
• Mende : Alain Bertrand (PS, senator)

Vida politica dins Lengadòc-Rosselhon

Eleccion / collectivitats	Drecha	Esquèrra
Eleccion presidenciala de 2012 (2d torre)	48,84 % (Nicolas Sarkozy)	51,16 % (François Hollande)
Conselh regional (2010)	23 (UMP-NC-DVD)	44 (PS-PRG-EELV-PCF-DVG)
Conselhs departamentals (2015)	0	5
Deputats (2012)	4	19
Senators (2011)	4	8
Vilas capluòcs de departament (2014)	3	2

Geografia

Sant-Chély-de -Tarn dins las Clusas de Tarn.

La region Lengadòc-Rosselhon s'espandís sus d'ensembles naturals distints e se tròba èsser lo resultat d'un decopatge administratiu que fach abstraccion de l'istòria de Lengadòc, bèl temps a compausat de dos sosensembles, lo Naut-Lengadòc que correspond dins las linhas grandas a la region Miègjorn-Pirenèus e lo Bas-Lengadòc que correspond a la region Lengadòc-Rosselhon actuala.

La plana litorala contrasta amb las zònas montanhosas de la mejana montanha cevenòla als Pirenèus en passant pels Grands Causses. Las còstas rocassosas dels Pirenèus altèrnan amb las longas plajas de sable protegissent de vastes estanhs (estanh de Taur, de Vendres, del Méjean, etc.).

Climat

Vinça e lo pic del Canigó dins Pirenèus Orientals.

L'unitat de la region Lengadòc-Rosselhon es mai climatic que geografic, malgrat de nuanças sensiblas. La region relèva majoritàriament del climat mediterranèu.

La principala nuança de climat mediterranèu es constituïda per las Causses de Losera, ont l'ivèrn es plan rigorós, pontuat quitament de còps de vertadièras tempèstas de nèu. Las temperaturas d'estiu elas meteissas son pas excessivas, levat dins lo fons de las gargantas. Lo perlongament natural d'aqueles relèus, las Cevenas, es, el, fòrça asagat. Aquela barrièra montanhosa es la primièra encontrada per las pluèjas mediterranèas, que s'i voidan. Atal, lo massís de l'Aigoual , que recep mai de 2 m d'aiga per an (amb un recòrd europèu de 950 mm en 24h), demòra quitament fresc en estiu.

Aubrac e la Margeride presentan respectivament d'influéncias oceanicas e semi-continentalas. Lo climat d'Aubrac apareis pas mediterranèu mas puslèu oceanic de montanha a influéncia mediterranèa (coma la Planèze de Sant-Flour).

En revenge, lo bas Lengadòc-Rosselhon an en comun d'estius plan cauds. La mejana de las temperaturas dels meses d'estiu es la mai nauta de França a Perpinhan (22,3 °C), mas Montpelhièr es pas en rèsta amb 23,7 °C en julhet e dels recòrds anant fins a 37,5 °C. Lo nombre d'oras d'ensoleillement es excepcional amb un recòrd a Montpelhièr de 369 oras d'insolacion en julhet. A l'invèrs, los ivèrns son doç (Perpinhan : 6,7 °C en genièr, Montpelhièr : 5,6 °C), e mai se la violéncia dels vents continentals (mistral (a l'èst de Montpelhièr) e cèrç (a l'oèst de Montpelhièr)), assecants e freges, pòt brutalament far variar las temperaturas d'ivèrn e dels intersaisons.

Las precipitacions son caracteristicas elas tanben del climat mediterranèu puèi que se produson per l'essencial als intersaisons e jos forma d'aigacis violents; plòu mai a Montpelhièr qu'a París e a pena mens qu'a Brest, mas aquelas pluèjas son concentradas sus un nombre de jorns inferiors de mitat (752 mm en 90 jorns a Montpelhièr; 440 mm annals a Salses, en Rosselhon). Aquelas pluèjas brutalas pòdon èsser dramaticas pels sòls après un long periòde de secada, ravinant la tèrra e provocant de las inondacions. Lo Vidourle vèrsa regularament a Sommières.

Aquelas caracteristicas mediterranèas son quitament largament partejadas pels relèus pirenencs del sud de la region, ont penètran per las vals. Atal Cerdanha o lo Vallespir benefícian, elas tanben, d'un ensoleillement remarcable. Las nautas montanhas coneisson pas qu'un ennevament tardiu.

Transpòrt

Nimes.

La màger part de las aglomeracions o comunautats de comunas an federat lor transpòrt de personas.

• Montpelhièr Mediterranèa Metropòli, comptant 31 comunas, compte 4 linhas de tram e 36 linhas de buses (Transpòrts de l'aglomeracion de Montpelhièr).
• Nimes Metropòli, que compta 27 comunas, compta un bus a naut nivèl de servici T1 o Tango+, 10 linhas urbanas e 12 linhas perit-urbanas (Tango).
• Perpinhan Mediterranèa Metropòli, comptant 36 comunas, compta un trentenat de linhas de buses, dont tres linhas de buses a naut nivèl de servici (Companhiá de transpòrts Perpinhan Mediterranèa).
• Besièrs Mediterranèa, que compta 13 comunas, compte 25 linhas de buses (Besièrs Mediterranèa Transpòrts).
• Lo doblament a quatre vias de l'autorota A9 dintra Montpelhièr e Sant Joan-de-Védas, es en construccion per una mesa en servici prevista en junh de 2017.
• Actualament^[Quora ?], son en òbras la quasi-totalitat dels ponts de l'autorota A9 dins Pirenèus Orientals per tal de l'alargar dins l'ensemble d'aquel departament a 2 còps 3 vias.

Economia

L'economia de Lengadòc-Rosselhon pausa sus mantun sector :

• la construccion
• los servicis publics
  • lo sector de la santat amb doas CHU (Montpelhièr e Nimes) presents dins la recèrca en oncologia, en prevencion de l'asma, de la presa en carga dels adolescents e joves adults en granda dificultat, en cardiologia…
  • l'ensenhament superior amb 4 universitats e mai o mens 70 000 estudiants :
    • Universitat de Montpelhièr (fusion de l'Universitat Montpelhièr 1 e l'Universitat Montpelhièr 2)
    • Universitat Paul-Valéry-Montpellier
    • Universitat de Nimes
    • Universitat de Perpinhan

Festeja del centenari de la societat d'agricultura d'Erau en 1899

Otra las universitats, la region Lengadòc-Rosselhon dispausa d'estructuras de sosten a l'innovacion (Lengadòc Rosselhon incubacion, Innov'up, NRCT Tecnopòli…).

• los servicis als particulars
• lo torisme, Lengadòc-Rosselhon se distinguís per sa fòrta frequentacion toristica ; es la segonda region de residéncias segondàrias, pel pargue de lotjaments e la primièra region per l'ostalariá de plen aire
• e dins una mendre mesura l'industria e lo comèrci.
• la viticultura

Lo vinhal de Lengadòc-Rosselhon es la primièra region viticòla de França, e mai se la part dels emplecs i demesís. S'admet que la vinha existís dins lo sud de França dempuèi lo Pliocèn. En mai lo primièr vinhal gallés se desvolopèt a l'entorn de las 2 vilas : Besièrs e Narbona.

• l'oléiculture

L'oliveraie de la region cultiva la Lucques.

Lo caumatge es l'un dels tausses mai nauts de França amb 14,3 % - segon l'INSEE en genièr de 2015.

Populacion

Demografia

La region coneis la mai fòrta creissença demografica de França, e poiriá comptar mai o mens 3 300 000 abitants en 2030, siá una auça de 36 % respècte a 2000. Aquela auça es sustot deguda a las migracions intèrnas, lo creis natural essent puslèu feble.

Amb l'alongament de l'esperança de vida e l'arribada a las edats nautas de las generacions nombrosas del baby-flambada, segon las estimacions de populacion de l'INSEE per 2013, siá 10,42 % (vs 9,15 % en França metropolitana). Son Pirenèus Orientals que comptan la mai granda part de personas annadidas (12,10 % de mai de 75 ans). Gardon e Erau son los departaments « los mens annadits », mas an vocacion a « vielhir » fòrça dins las annadas venentas. D'aicí a 2020, lo nombre de personas annadidas de mai de 75 ans deuriá aumentar de 12 % dins l'ensemble de la region.

Las residéncias segondàrias

Aquel tablèu indica las comunas de Lengadòc-Rosselhon que comptavan en 2008 mai de 3 000 residéncias segondàrias.

Vila	departament	Rés. segondaris
Agde (Lo Cap-d'Agde)	Erau	30 349
Lo Grau dau Rei (Pòrt-Camarga)	Gardon	18 238
La Grand-Motte	Hérault	16 280
Lo Barcarès	Pirenèus Orientals	14 839
Leucata	Aude	13 482
Argelèrs-sus-Mar	Pirenèus Orientals	10 856
Grussan	Aude	10 305
Sant-Cyprien	Pirenèus Orientals	10 273
Canet-en-Rosselhon	Pirenèus Orientals	8 104
Fleury	Aude	7 381
Vias	Erau	7 123
Valras-Plaja	Erau	6 435
Sète	Erau	5 819
Marcelhan	Erau	5 526
Narbonne	Aude	5 304
Montpellier	Hérault	5 136
La Novèla	Aude	4 573
Palavas-las-Ondadas	Erau	4 389
Serinhan	Erau	4 197
Font-Romeu-Odeillo-Via	Pirenèus Orientals	3 952
Balaruc-los-Banhs	Erau	3 585
Mauguòu (Carnon Plaja)	Erau	3 510
Los Angles	Pirenèus Orientals	3 349

Mèdias

Television e ràdio

• Las principalas cadenas de television localas de la region son França 3 Lengadòc-Rosselhon e TV SUD.
• RTS FM, France Bleu Erau, France Bleu Gardon Losera, France Bleu Rosselhon, Divergéncia FM, Ràdio Enverenèt, l'Eko de las garrigas, Ràdio Clapas, RCF Magalona emeton dins la region.
• La primièra ràdio occitana de Lengadòc-Rosselhon es Ràdio Lenga d'Òc, 95.5 FM. Existís dempuèi 2003 e emet dempuèi Narbona (Aude). Narbona possedís egalament una ràdio pròpria a la vila : Ràdio Narbona. RTS FM, ràdio locala independenta, difusa ela sos programas sul territòri regional.

Premsa escricha

• Lo jornal Miègjorn liure pareis quotidianament en Lengadòc Rosselhon.
• La Gaseta de Montpelhièr e sas variantas nimesenca e sétoise son imprimidas hebdomadairement.
• Lo quotidian L'Indépendant pareis dins Aude e Pirenèus Orientals. La Dépêche du Midi pareis ela dins Aude.
• Los quotidians gratuits 20minutas: Edicion Montpelhièr e Dirècte Montpelhièr mai, son disponibles a las bòrnas dels arrèstes de tram (TAM).

Premsa en linha

• Metropolitain

Cultura

Ajusta nautica a Sète

De novèlas practicas culturalas meton en valor las tradicions localas, los luòcs, terradors, practicas localas (espòrts, lenga d'òc…) talas las ajustas o plan la corsa camarguenca. Contribuïsson a animar e perpetuar las fèstas votivas e a desvolopar l'amainatjament del territòri. Se tròba tanben de novèlas formulas talas las escorregudas vigneronnes, o dels festenals d'espòrts e arts de la carrièra (fanfaras, teatre). Mantun festenal de cinèma, de musica, arts vivas, eissits de la descentralizacion e creats dempuèi las annadas 1980, animan la region.

Mai tradicionals, de nombroses musèus, opèras e autres luòcs culturals, despartits sul territòri son estats creats o renovats.

Novèlas practicas culturalas

Las escorregudas o festenals fasent córrer e descobrir un terrador associat a un territòri, illustran aquelas novèlas practicas culturalas

• Las escorregudas vigneronnes : las vinhas buissonnières al pic Sant Lop.
• Gràcias a sas capacitats fonsièras a aculhir de novèls rencontres, la region aculhís sustot :.
  • Los trobadors cantan l'Art Roman e ofrisson d'espectacles de mai a novembre.
  • lo festenal internacional dels espòrts extrèms (lo FISE) ;
  • de fèstas de cinèma a l'aire liure ;
  • de festenals d'arts viu tal coma fanfaras, teatre…
• Lo Festenal de las Arquitecturas Vives convida d'equipas de joves arquitèctes aital coma una universitat a realizar d'arquitecturas efemèras, dins los corses dels ostals de familha situats dins l'Escudet de Montpelhièr.

Los festenals dins la region

Musica

• L'opèra nacional e l'orquestra nacionala de Montpelhièr programan de representacions e dels concèrts tot lo long de l'annada.
• Lo festenal Ràdio France Hérault a luòc la segonda quinzena de julhet, a Montpelhièr e son aglomeracion aital coma dins tota la region. D'unes concèrts son gratuits : musica classica, jazz, reggae, musicas electronicas.
• Lo festenal de musicas sacradas a Vilanòva de Magalona.
• Lo festenal d'Operetas de Lamalou-los-Banhs.
• Lo festenal de musica del Vigan.
• Lo festenal de jazz internacional de Conilhac-Corbièras.
• Lo festenal Pézenas encantada a Pézenas, en octobre, qu'amassa de novèls talents d'art liric.
• Lo festenal de las fanfaras a luòc a Montpelhièr a la debuta de junh dins lo quartièr de las Arts polidas.
• Lo festenal de jazz dins las carrièras de Junas.
• Lo festenal piano jols arbres de Lunèl-Viel se debana a la fin d'agost.
• Lo festenal de jazz e lo de mandolina de Lunèl.
• Lo festenal de flamenco de Nimes se debana en genièr.

Cinèma

Louis Feuillade es un realizator francés de la debuta del XX^e sègle, es nascut a Lunèl en 1873.

Dins Erau

• Los pescaires de luna, festenal de films mediterranèus a Lunèl qu'a luòc dempuèi un trentenat d'annadas [5]
• Lo festenal del film mediterranèu de la fin d'octobre a la debuta de novembre.
• Lo festenal del film crestian, en genièr.
• Rencontres Cinematografics de Pézenas, a la mitat de febrièr.
• Los cinèmas independents Diagonal e Utopia Campus

Dins Gardon

• Lo festenal del film cort d'Aigasvivas , dins Gardon
• Lo Festenal Cinèma d'Alès Itineràncias en març.
• Lo festenal del film documentari de Lasalle en mai.

Dins los Pirenèus Orientals

• Lo festenal Confrontacion a Perpinhan, en abril, organizat per l'Institut Jean Vigo, en abril
• Los Cinérencontres de Prades, en julhet
• Los Rencontres Cinémaginaire d'Argelèrs-sus-Mar , en mai

Qualques films virats en region

• • Ai oblidat de te dire..., virat en 2008 en Rosselhon, sortit en 2009-2010.
  • Lo Bruch dels glaçons es un film de Bertrand Blier virat a Sète, a Nimes mas egalament a Andusa en 2009 e 2010.
  • 36 vistas del pic Sant Lop es un film franco-italian realizat per Jacques Ribla en 2008 e sortit suls ecrans lo 9 de setembre de 2009.
  • Las Plajas d'Agnès, sortit en decembre de 2008 : Agnès Varda a pausat sas cameras sus la plaja de Sète.
  • La Grana e lo Mul d'Abdellatif Kechiche, premiat als European Film Awards en 2007, es estat virat a Sète
  • L'Emmerdeur
  • Nòstres mainatges nos acusaràn es estat virat dins Gardon, a Barjac
  • Lo Pèc
  • Didier
  • Los Visitaires
  • Lo Salari de la paur, film culte d'Édouard Molinaro
  • Dos òmes dins la vila
  • Un dimenge polit
  • Dos (film, 2019)
  • La Traversada (film, 2022)
  • Antoinette dins las Cevenas
  • Josep (film)

Teatre

• Dins Aude
  • Festenal de Carcassona (Aude)
• Dins Erau
  • la Prima dels comedians es estada creada en 1986
  • lo Teatre de pèiras a Fouzilhon
  • Festi'Luna a Lunèl
  • las Estivalas de Grabels
• Festenal teatre en libertat Montferrièr-sus-Les
• Dins Gardon
  • Villeneuve en scèna a Villeneuve-lez-Avinhon
  • lo Festenal del conte en Uzège
  • Cratèr Susfàcia a Alès
• Dins los Pirenèus Orientals
  • Estivals de Perpinhan (Pirenèus Orientals)

Poesia

• Voses vivas en méditerranée a Sète

Pintura e escultura

• Frédéric Bazille (1841-1870), pintre francés,
• George-Daniel de Monfreid (1856-1929), pintre francés,
• Aristide Maillol (1861-1944), escultor francés,
• Jean Hugo (1894-1984), pintre francés,
• François Desnoyer (1894-1972), residissent de 1957 a 1972 a Sant-Cyprien (Pirenèus Orientals),
• René Iché (1897-1954), escultor francés,
• Germaine Richier (1902-1959), escultor francés,
• Pierre Solatges (nascut en 1919), pintre francés, installat a Sète (Erau) dempuèi mantuna decennia.

Musadas

• A Alès, lo musèu Pierre-André-Benoit, la mina testimòni ;
• A Bagnols-sus-Cese, lo musèu Albert-André e lo musèu Léon-Alègre ;
• A Besièrs, lo musèu de Besierés, lo musèu de las Arts Polidas (Fabrégat) ;
• A Céret, lo musèu d'art modèrn e sa colleccion Picasso ;
• A Carcassona, lo musèu de las bèlas arts ;
• A Cazouls-lès-Besièrs, lo Musèu dels Émile vinhairons ;
• A Collioure, lo musèu d'art modèrn ;
• A Hérépian musada de las campanas e de la sonaille ;
• A La Grand Comba, l'ostal del menor ;
• A Latas, lo musèu Lattara d'arqueologia de Montpelhièr Aglomeracion ;
• Al Vigan, lo musèu cevenòl ;
• A Lodève, lo musèu Fleury ;
• A Montpelhièr, lo musèu Fabre possedís sustot las colleccions de Pierre Solatges ;
• A Narbona, musèu d'Art e lo musèu arqueologic, musèu lapidari a Notre-Dame de Lamourguier ;
• A Nimes, le Carré d'art e quatre autres musèus ;
• A Nissan-lez-Enserune, l'Oppidum roman (musèu e sit) ;
• A Palavas-las-Ondadas, lo musèu Albert Dubout ;
• A Pézenas, lo musèu de Vulliod Sant German que regropa de colleccions a l'entorn de l'istòria de la vila. Dins la sala consacrada a Molière, trona lo fautuèlh de l'òme de teatre. D'exposicions temporàrias son organizadas per l'associacion Los Amics de Pézenas ;
• A Perpinhan, la vila compta sièis musèus ;
• A Pont-Sant Esperit, lo musèu d'art sacrat de Gardon, installat dins l'Ostal dels Cavalièrs (XII^e sègle) ;
• A Sant-Cyprien, lo musèu d'art catalan e lo musèu François Desnoyer ;
• A Sète, lo Centre Regional d'Art Contemporanèu, lo musèu Georges Brassens, lo musèu Paul Valéry, lo musèu internacional de las arts modèstas(MIAM) e lo Teatre Molière - Scèna Nacionala de Sète e del Bacin de Thau ;
• A Usès, lo musèu del bonbon ;
• A Vergèze, lo musèu de la font Perrier ;
• A Villeneuve-lès-Avinhon, lo musèu Pierre-de-Luxemborg.

L'inventari del patrimòni cultural

L'inventari de la Canal del Miègjorn, dels veirials, dels objèctes, del patrimòni industrial, de las cavas cooperativas vinicòlas e dels castèls viticòlas de la region es estat realizat en associacion amb la Region Lengadòc Rosselhon. L'inventari dels ostals de familha de Montpelhièr. Una partida dels veirials de la region presentada.

D'autres luòcs culturals e toristics

• Lo Pont de Gardon, la Ciutat de Carcassona e a Montpelhièr lo pargue zoologic de Lunaret , qu'a aculhit 700 000 personas en 2014, son los tres primièrs sits los mai visitats de Lengadòc-Rosselhon.
  • L'Oppidum d'Ensérune situat sus la comuna de Nissan-lez-Enserune, a l'oèst de Besièrs dins Erau
  • L'Oppidum de Pech Maho situat a Sijan dins Aude
  • La ciutat portuària antica de Lattara, situada a Latas dins Erau
  • L'Oppidum de Najas, barri monumental situat dins la Vaunage près de Sommières dins Gardon
• La Canal del Miègjorn, Canal Royal de Lengadòc
• Lo Castillet, Perpinhan
• Lo Pont de Gardon
• La Ciutat de Carcassona
• L'Abadiá de Sant-Guilhem-lo-Desèrt, sit cultural lo mai visitat de la region.
• Lo litoral costièr mediterranèu de la region representa 214 km.
• Mare Nostrum, l'aqüarium gigant de Montpelhièr Aglomeracion, situat dins lo quartièr Odysseum de Montpelhièr
• Seaquarium, l'aqüarium del Grau dau Rei
• La sarra amazoniana Pargue zoologic de Lunaret situat a Montpelhièr
• La Resèrva africana de Sijan
• Tren a vapor de las Cevenas
• Tren jaune o linha de Cerdanha
• Bambouseraie de Prafrance
• Pargue a lops de Gavaudan
• Los monuments romans de Nimes : Torre Magne, Ostal Carrat, Arenas de Nimes.
• La Catedrala Saint-Just-e-Sant-Pasteur de Narbona
• Horreum roman de Narbona

Personatges regionals celèbres

Literatura

Un eveniment annal amassa escrivans, editors al rencontre de lor public : la Comèdia del Libre.

La lectura publica benefícia de sostens tal coma lo Centre nacional del libre[6]|, amb lo desvolopament de l'intercomunalitat de nombrosas rets de Mediatècas son apareguts. Un còp èra bibliotècas observam de nombrosas construccions, dempuèi las annadas 1990, dins e a l'entorn de las principalas vilas de la region.

Lo Centre inter-regional de desvolopament de l'occitan se vòl a l'encòp una Mediatèca e una veirina de l'identitat occitana, Nimes Metropòli e sa ret, Perpinhan, Montpelhièr Mediterranèa Métrolpole - Ret de las Mediatècas e Bibliotècas.

Escrivans de la region

• Anfós Daudet (1840-1897), escrivan e autor dramatic, nascut a Nimes e creis a Bezoça.
• Paul Valéry (1871-1945) escrivan, filosòf, poèta e epistemològ possedís un musèu a Sète.
• Claude Simon (1913-2005), escrivan, nascut a Madagascar, es estat auçat a Perpinhan e testimònia tota sa vida d'un estacament real a la tèrra catalana. Passa una partida de sas darrièras annadas dins sa demòra de Salses-lo-Castèl.
• Malika Mokkedem, nascuda en Argeria en 1949, contunharà son doctorat de medecina, començat a Oran, a París en 1977. Establida a Montpelhièr, es l'autor del defenduda, Devi tot a ton oblit. Sas òbras son inspiradas de son trajècte personal.
• Max Roqueta (1908-2005) poèta e escrivan en occitan. Creèt la Federacion francesa de tamborin.
• Joseph Delteil (poèta) (1894-1978) e escrivan (Jeanne d'Arc); èra l'amic de Georges Brassens e de Pierre Solatges.
• Robert Lafont (1923-2009), Poèta e escrivan en occitan, assagista, lingüista
• Jean Joubert (1928-2015), poèta e escrivan, per la joventut coma per adultas, foguèt conquistat per aquela region (Arca de la paraula, lo can que sabiá lira). Recebèt lo Prèmi Renaudot en 1975 per l'Òme de sable.

Otra las nombrosas creacions literàrias d'escrivans de la region dins los ostals d'edicions nacionalas, existís una plantolièra d'ostals d'edicions implantadas dins la region-meteissa.

Citem las Edicions Verdier, creadas dins Aude puèi desvolopadas a París, Indigèna edicions avent publicat entre autres Indignatz ! de Stéphane Hessel, las Edicions Jacques Brémond, lo Talhièr del Ga, Al Drac Vauvert, Los tempses d'art grafic, Lirabelle (edicions), 6 Pès jos tèrra, etc.

Illustrators en Lengadòc-Rosselhon

• Albert Dubout (1905-1976) estudièt a l'Escòla de las Arts Polidas de Montpelhièr e venguèt l'illustrator de nombroses jornals nacionals, puèi l'afichista e lo dessenhaire. Parodièt plan sovent lo tren pichon religant Montpelhièr a Palavas-las-Ondadas ont un musèu li es dedicat.

Cantaires

• Georges Brassens es nascut a Sète
• Charles Trenet es nascut a Narbonne
• Joanda canta la Musica occitana
• Patric canta la Musica occitana
• Olivia Ruiz, nascuda a Carcassonne
• Cali, originària de Vernet-los-Banhs
• Boby Lapointe es nascut a Pézenas
• Julien Doré es nascut a Alès
• Ricoune, autor-compositor-interprèt

Umoristas

• Daniel Villanova escuma la region dempuèi 25 ans amb sos espectacles,
• Rémi Gaillard vira de las videos.
• Mathieu Madénian, originari de Saleilles

Espectacles e festenals

• Lo festenal de musica classica de Ràdio França e Montpelhièr Lengadòc-Rosselhon Erau se debana en julhet
• Montpelhièr Dança amassa cada estiu los artistas que fan l'actualitat de la dança e investís lo territòri regional.
• Total Festum : Manifestacions occitanas e catalanas que se debanan pertot dins la region pendent tot lo mes de junh.

Dins Erau :

• Fiest'A Sète a luòc la primièra setmana d'agost amb exposicions, espectacles de carrièras, estagis
• Lo festenal de Lunèl-Viel un piano jols arbres
• Lo festenal Family Picnic de Montpelhièr
• Lo Printival Boby Lapointe de Pézenas, consacrat a la cançon francesa, en memòria de Boby Lapointe.
• Lo Jazz/Conilhac festenal Jazz internacional a Conilhac-Corbièras…
• Lo Worldwide Festenal a Sète dempuèi 2006 organizat per Gilles Peterson a luòc la primièra setmana de julhet. O celèbre DJ convida de nombroses artistas de las scènas electro, jazz, soul o hip hop que se produson en tres luòcs de la vila.
• Lo festenal de Thau es lo caireforc de la mondializacion cultura.
• lo festenal Arabesques, rencontres de las arts del mond arab.
• lo festenal de las Arquitecturas vivas, de las exposicions dins d'ostals de familha de Montpelhièr.
• lo festenal de musica anciana e barròca de Vilanòva de Magalona, en junh.
• la prima dels comedians programa un vintenat d'espectacles de teatre comics, classics, tragics, contemporanèus, de circ al bacin del domeni d'O, a Montpelhièr, en junh.
• Las resclausas ne fèsta, Canal del Miègjorn, junh. Exposicions, animacions e tastas investisson lo sit de las 9 resclausas de Besièrs.
• lo festenal de teatre e espectacles per mainatges, Saperlipopettes vaquí mainatjums, a Montpelhièr.
• Lo FISE : Festenal Internacional dels Espòrts Extrèms, vengut al fil dels ans, un rendètz-vos immancable dels fans de ròllers, BMX e autres wakeboard amb la preséncia de nombroses professionals d'envergadura mondiala.

Dins Aude :

• lo festenal de las Ciutats dins la comunautat de comunas de Carcassona presenta una centena d'espectacles, dont la majoritat es gratuita
• los trobadors cantan l'art romanic en Lengadòc-Rosselhon.
• La Sòl i Fiesta, festenal internacional dels espectacles de carrièras a Leucata.
• Lo Mondial del vent a Leucata.
• Votz d'estelas a Leucata.
• Clap' d'Estiu a Narbona (junh, julhet e agost) animacions, espectacles e festenals essencialament gratuits sus Narbona e Narbona-plaja.
• Festenal de cançons francesas Barcas En Scèna (gratuit fin agost), a Narbona
• Festenal Musica e Istòria de Fontfroide (Narbona)
• Festenal de Jazz de L'Espitalet (Narbona)
• Fééries de Nadal a Narbona

Dins Gardon :

• lo festenal de jazz de Junas, dins Gardon, se debana a la fin de julhet.

lo festenal de cinèma d'Alès Itineràncias al mes de març'

• lo festenal d'arts de carrièra « Cratèr susfàcia » a Alès fin juinau debuta del mes de julhet

Dins Pirenèus Orientals :

• Lo festenal Las Ondas de mar d'Argelèrs que se passa al castèl de Valmy
• Lo festenal internacional « Visa per l'Imatge » de photojournalisme de Perpinhan se debana a la debuta de setembre

Danças regionalas

Lo Balèti se dança en Provença e en Lengadòc.

Lengas regionalas

Dins Lengadòc, se parla lo lengadocian, dialècte de l'occitan . Dins Rosselhon, la lenga regionala es lo catalan, lenga comuna amb la principautat d'Andòrra e las regions espanhòlas de Catalonha, Valença e Balearas.

La vila de Besièrs abriga lo CIRDÒC, mai grand centre de documentacion e de recèrca sus la lenga e la cultura occitana.

Religion

Lo catolicisme es la religion mai representada dins la region, sustot al nivèl dels monuments istorics e de las associacions. La Província eclesiastica de Montpelhièr correspond a la region administrativa. La region es rica de 16 catedralas o ancianas catedralas (Agde, Alès, Alet-los-Banhs, Besièrs, Carcassona, Elne, Lodève, Mende, Montpelhièr, Narbona, Nimes, Perpinhan, Sant-Papoul, Sant-Pons-de-Thomières, Usès, Vilanòva de Magalona).

Lo protestantisme es plan representat dins la region, sustot dins lo bastion uganaud de las Cevenas. La region Cevenas-Lengadòc-Rosselhon de la Glèisa protestanta unida regropa Gardon, Losera, Erau, Aude, Pirenèus Orientals aital coma la partida es d'Avairon . Es una region importanta per sa populacion protestanta (mai o mens 20 000 foguièrs), mas l'una de las mens espandidas de la Glèisa protestanta unida de França. Otra aquela glèisa majoritària, la region compta dempuèi lo XIX^e sègle una varietat de Glèisas liuras, reformadas evangelicas, baptistas, metodistas e pentecôtistes. Fidèl a una longa tradicion de diaconat, lo protestantisme regional entreten de multiplas òbras e institucions : ostals de santat, ostals de retirada, de repaus e de vacanças, luòcs de rencontre e de reflexion coma lo Centre de Rencontre Estudiants 665 rota de Mende a Montpelhièr, lo Centre Animacion Rencontre Torisme a Sommières, l'Ostal del Protestantisme a Nimes. Lo ric istoric protestant regional es accessible al Musèu del Desèrt a Mialet, près d'Andusa (Gardon) e a la Torre de Constance a Aigasmòrtas. Enfin, es a la Facultat de teologia protestanta de Montpelhièr que los pastors de la Glèisa protestanta unida acaban lor formacion amb l'obtencion del mastèr en teologia protestanta.

Lo judaïsme es present dempuèi l'Edat Mejana amb de comunautats importantas fugissent los almoads, a Narbona, Besièrs. Los josieus son atal citats dins lo testament de Guilhem V de Montpelhièr. L'islam es egalament present a la meteissa epòca. Es tornarmai present après una longa interrupcion.

Lo catarisme es aparegut dins la region al mièg del XII^e sègle, dins Aude.

Espòrts

La region Lengadòc-Rosselhon a organizat los jòcs mediterranèus de 1993.

Espòrts extrèms

La region aculhís cada annada dempuèi 1997 lo FISE, Festenal internacional dels espòrts extrèms.

Andbòl

• Lo club de Montpelhièr a emportat de nombroses títols : una Liga dels Campions en 2003, 2 trofèus dels campions, 14 títols de Champions de França, 12 Copas de França, 9 Copas de la Liga.

Lo club, vengut « Montpelhièr Aglomeracion Andbòl » en 2007, puèi MHB, a lo meteis entrainaire, Patrice Canayer, dempuèi un vintenat d'annadas.

• Lo club de Nimes, l'USAM Nimes, a emportat 7 títols : 4 títols de Champions de França, 3 Copas de França.
• Las femeninas de l'Andbòl Cercle Nimes an emportat dos Challenge Cup.

Rugbi de XV

• L'Associacion esportiva de Besièrs Erau (ASBH) es estat 11 còps Champion de França e a emportat 4 challenges Yves del Maine, evolua en 2021 en Pro D2.
• L'Union esportiva arlequins perpinhaneses (USAP) es estat 7 còps Champion de França, lo darrièr còp en 2009, a emportat tres challenges Yves del Maine e es estat vicecampion d'Euròpa en 2003, evolua en 2021 en TOP 14.
• Lo Racing Club Narbonés (RCN) es estat 2 còps Champion de França, a emportat 9 challenges Yves del Maine e foguèt finalista de l'escut europèu en 2001, evolua en 2021 en Pro D2.
• Lo Montpelhièr Erau rugbi (MHR), venceire de l'Escut europèu en 2004, evolua en 2021 en Top 14. Ven venceire de l'Escut de Brennus pel primièr còp de son istòria pendent la sason 2021-2022.

Mantun jogaire de la region jòga en equipa de França : Nicolas Mas, Fulgence Ouedraogo e François Trinh-Duc del Montpelhièr HR.

Rugbi de XIII

• Los Dragons Catalans jògan, dempuèi 2006, dins lo campionat de Super League.

Tenís

• La Region Lengadòc-Rosselhon e la Comunautat d'aglomeracion Montpelhièr Aglomeracion d'ara enlà Montpelhièr Metropòli organizan lo Torneg de tenís de Montpelhièr, represa del Torneg de tenís de Lion, per la primièra edicion dins la Region en 2010.
• Virginie Razzano, Thierry Champion, Richard Gasquet son de jogaires eissits de la region.

Fotbòl

• Montpellier Hérault Espòrt Club evolua en Liga 1 dempuèi l'annada 2009-2010 après 5 ans en Liga 2 empòrta lo campionat de França en 2012.
• Nimes Olimpic ven de rejónher la Liga 1. Lo club a evoluat en primièra division pendent 33 sasons.
• FC Sète evolua en Nacional 2. Lo club a emportat lo campionat de França en 1934 e en 1938.

Volleyball

L'Arago de Sète a emportat una copa de França, lo Montpelhièr Universitat Club a emportat 7 títols de Champions de França. Narbonne Volley (los Centurions) evolua egalament en Liga A.

Equipa de Nèrvi

L'equipa Sonic ICE es l'equipa de nèrvi la mai poderosa d'aquela region

Espòrts regionals tradicionals

Lo festenal dels espòrts tradicionals cobrís la region. [7]

Corsa camarguenca

La corsa camarguenca es un jòc esportiu practicat dins Gardon, Erau, las Bocas de Ròse e Vauclusa de mai a setembre. Una centena d'arenas fixas prepausan un programa esportiu e un milièr de competicions an luòc cada annada, totes nivèls confonduts. Es lo tèma principal de nombrosas fèstas votivas.

Ajusta nautica de metòde lengadocian

L'Ajusta nautica de metòde lengadocian es practicada dins uèch vilas d'Erau (Besièrs, Agde, Marcelhan, Mèze, Balaruc, Frontinhan, Sète, Palavas) e dins una vila de Gardon (Lo Grau dau Rei).

L'espròva reina es lo famós torneg d'ajustas de la Sant Loís a Sète a l'entorn del 25 d'agost, un campionat de França e una Copa de França existisson egalament dins quatre categorias de peses e d'edat : pesucs, mejans, seniors e juniors. Los jouteurs lengadocians representan un quart dels licenciats en França.

Bala al tamborin

Lo jòc de bala al tamborin es un espòrt collectiu implicant doas equipas de cinc jogaires. Es essencialament practicat dins los vilatges a l'oèst de Montpelhièr. Foguèt espòrt de demostracion als Jòcs mediterranèus de 1993.

Espacis e pargues naturals regionals

• Lo Pargue nacional de las Cevenas
• Lo Pargue natural regional del Naut-Lengadòc
• Lo Pargue natural regional de la narbonesa en Mediterranèa
• La resèrva marina de Cerbère-Banyuls

Abadiás de la region

Veire tanben : Art romanic lengadocian, Gotic meridional

Dins Aude i a uèch abadiás

• l'Abadiá Santa Maria de Fontfroide
• l'Abadiá Santa Maria de Rieunette
• l'Abadiá de Sent Ilari
• l'Abadiá Sant-Polycarpe
• l'Abadiá d'Alet-los-Banhs
• l'Abadiá de Sant-Papoul
• l'Abadiá Santa Maria de Vilalonca
• l'Abadiá Sant Pèire-Saint-Paul de Caunes-Menerbés

Dins Gardon i a sièis abadiás

• l'Abadiá Sant Andrieu de Villeneuve-lès-Avinhon ès conegut per sos jardins magnificament entretenguts,
• la Chartrosa Notre-Dame-de la-Val-de-Bénédictiondont la fondacion es volguda pel papa Innocenci VI,
• la Chartrosa de Valbonne isolada al còr d'un vinhal,
• l'Abadiá Notre-Dame-de las-Nèus, monastèri cistercian als confinhs de Vivarés,
• l'Abadiala Sant-Gilles de Sant-Gilles,
• l'Abadiá de Sant-Roman d'ont se pòt admirar un panorama excepcional, d'Avinhon a Camarga e dels contrafòrts de las Cevenas fins al Luberon.

Dins Erau i a sèt abadiás

Començam per la mai celèbra, l'Abadiá d'Aniane o Abadiá de Gellone es inscricha al patrimòni mondial de l'UNESCO al títol dels camins de Sant Jaume de Compostèla en França :

• l'Abadiá Santa Maria de Valmagne es cisterciana e situada a Villeveyrac,
• l'Abadiá Santa Maria de Quaranta seriá la quarantena glèisa bastida per Carlesmanhe,
• l'Abadiá Santa Maria de Fontcaude , etapa suls camins de Sant Jaume de Compostèla,
• lo Priorat o l'Abadiá de Cassan es estat fondat per Carlesmanhe,
• l'Abadiá d'Aniane fondada per Benoît,
• l'Abadiá de Vignogoul.

Pirenèus Orientals e sas sèt abadiás

Plan isoladas, de còps inaccessiblas, las abadiás descrivon l'evolucion de l'escultura romanica de Rosselhon :

• lo priorat de Serrabona es esplendidament isolat al còr dels Aspres ;
• l'abadiá Santa Maria d'Arle-sus-Tech nisada al còr del Vallespir es estada fondada per un monge benedictin, Castellanus ;
• l'abadiá de Sant-Génis-de las-Fonts fondada per un monge benedictin, Sentimir, dedicada a sant Génis ;
• Sant Andrieu de Sorède, abadiá benedictina fondada per l'Abat Miro ;
• l'abadiá de Sant-Génis-de las-Fonts ;
• l'abadiá Sant Martin del Canigó es plantada a mai de 1 000 mètres dins lo massís del Canigó ;
• l'abadiá Sant Miquèl de Cuxa d'art romanic es dins la val de la Llitera a 430 mètres d'altitud.

Embessonatges

•  Florida (Estats Units) dempuèi 1989. A causa de la meteissa configuracion climatica dintra aquelas doas regions e de l'economia toristica qu'es plan atractiva dins aqueles dos territòris.

Veire tanben

Bibliografia

• Frédérique Barbut, La rota de las abadiás en Lengadòc-Rosselhon, 2010.

Articles connèxes

• Gàllia narbonesa
• Septimanie
• Lengadòc
• Departament d'Aude
• Departament de Gardon
• Departament d'Erau
• Departament de Losera
• Departament de Pirenèus Orientals
• Província eclesiastica de Montpelhièr
• Vinhal de Lengadòc-Rosselhon
• Euroregion Pirenèus-Mediterranèa
• Cosina lengadociana
• Vinhal de Lengadòc-Rosselhon

Ligams extèrns

• Notícias d'autoritat :

  • VIAF
  • ISNI
  • BnF (donadas)
  • IdRef
  • LCCN
  • GND
  • Israël
  • Tchéquie
  • WorldCat
• Notícias dins de diccionaris o enciclopèdias generalistas :

  • Britannica
  • Den Estòr Danske Encyklopædi
  • Enciclopedia D'Agostini
  • Gran Enciclopèdia Catalana
  • Larousse
  • Estòr norske leksikon
  • Universalis
• Ressorsa relativa a la geografia :
  • INSEE (regions)
• Ressorsa relativa a la musica :
  • MusicBrainz
• Sit de la region
• Prefectura Lengadòc-Rosselhon