Lou Tresor dóu Felibrige

Un article de Wikipédia, l'enciclopèdia liura.
Lou Tresor dóu Felibrige
Frontispici de l'obratge.
Títol original
(òc) Lou tresor dóu felibrige o diccionari provençal-francésVoir et modifier les données sur Wikidata
Format
Diccionari multilingüe (d)Voir et modifier les données sur Wikidata
Lengas
Autor
País
Primièra pagina de l'obratge.

Lou Tresor dóu Felibrige (literalament Lo Tresaur del Felibritge ; Lo Tresaur dau Felibritge en nòrma classica[1]) es un diccionari francés/occitan del XIXe sègle. Es compausat per l'escrivan de lenga occitana e prèmi Nobel de literatura Frederic Mistral. Luènh d'èsser centrat sul dialècte provençal, regropa l'integralitat de la lenga occitana jos l'apellacion « lenga provençala » alara usitada al XIXe sègle[2].

Descripcion[modificar | modificar lo còdi]

Dialèctes de la lenga provençala o lenga d'òc segon Frederic Mistral dins lo Tresaur del Felibritge.

E mai se compausat en Provença, una de sas particularitats es qu'inclutz totes los dialèctes de l'occitan : de provençal al lemosin e del gascon a l'auvernhat [3]. A atal per sostítol : « Diccionari provençal-francés potonant los divèrses dialèctes de la lenga d'òc modèrna ». S'inspira de plan dels autors dels diferents territòris ont se parla l'occitan e menciona un nombre grand d'escrivans dins aquela lenga sus mantun sègle, de l'Edat Mejana (èx. Boecis, un dels tot primièrs tèxtes en occitan redigit a Limòtges a la debuta del XIe sègle) a sos pròpris contemporanèus.

Aquel diccionari menciona per cada mot (transcrich segon la nòrma mistralenca) las diferentas variantas dialectalas, o sub dialectala, e balha en mai lor equivalent dins un fum de lengas romanicas. A dempuèi estiu lèu retranscrich en grafia classica.

Frederic Mistral comença l'escritura del Tresaur en 1878. François Vidal pren una larja part a sa composicion, mas sustot, es el qu'assegurarà la correccion de las espròvas. Aquel immens obratge en dos tòms, comprenent mai de 2 370 paginas, es a l'origina publicat en soscripcion, jos la forma de brocaduras. Lo primièr fascicul sòrt en febrièr de 1879 e la letra T serà acabada en març de 1886[4]. L'obratge acabat sortirà, après sèt annadas de trabalh, de l'estampariá sextiana Remondet-Aubin, en agost de 1886.

Pendent l'inauguracion, a l'escasença del centenari de la naissença del poèta en 1930 en preséncia de la veusa del cantoral de Provença, del monument qu'a realizat per la vila de Canas a la glòria del mèstre de Maillane, Victor Tuby accèpta, a la demanda dels nombroses felibres presents, de prene en carga la reedicion del Tresor dóu Felibrige[5],[6].

Article connèx[modificar | modificar lo còdi]

Referéncias[modificar | modificar lo còdi]

  1. Domergue Sumien, L'estandardizacion pluricentrique de l'occitan : Novèl enjòc sociolingüistic, desvolopament del lexic e de la morfologia, Turnhout, Brepols, coll. « Publicacions de l'Associacion Internacionala d'Estudis Occitans », , 514 p. (ISBN 978-2-503-51989-0, legir en linha)
  2. Danièle Dossetto, « la lenga coma clau mas d'autras claus que la lenga : dotze ans de recomposicions mistralencas en Provença‑Alps‑Còsta‑d'Asur », Lengas - revista de sociolingüistica, Montpelhièr, Premsas universitàrias de la Mediterranèa (universitat Paul-Valéry), panatòri. 72 « Aspèctes ideologics dels debats lingüistics en Provença e endacòm mai »,‎ , p. 51-82 (ISSN 2271-5703, legir en linha)
  3. Marcelle de Herde-Heiliger, Frederic Mistral e los escrivans occitans dins lo Tresaur del Felibritge, Pau, Associacion Internacionala d'Estudis Occitans, , 416 p. (ISBN 2-907673-09-2, legir en linha), p. 278
  4. [PDF] Correspondéncias Gaut/Mistral sul sit del Centre internacional de l'escrich en lenga d'òc, cieldoc.com ; p. 105 e 129 a 150.
  5. « Qu'es Victor Tuby ? », sus las Vidas de Sant Tropetz
  6. (òc) Frederic Mistral e Victor Tuby (dir.), Lou Tresor dóu Felibrige o diccionari provençal-francés potonant los divèrses dialèctes de la lenga d'òc modèrna, panatòri. tòm 1, partida 1, A-Coum. ; tòm 1, partida 2, Coum.-F ; tòm 2, partida 1, G-Pous. ; tòm 2, partida 2, Pous.-Z. Reproduccion en facsimil de l'edicion de París : Delagrave, 1932, Genèva ; París, Slatkine éd. d'Unicòrn, (ISBN 2-05-100605-9, BNF 37386890)

Ligams extèrns[modificar | modificar lo còdi]