La Capèla-Grésignac

Un article de Wikipédia, l'enciclopèdia liura.
Page d’aide sur l’homonymie

Pels articles omonims, veire La Capèla.

La Capèla-Grésignac
La Chapelle-Grésignac
La glèisa de la Capèla-Grésignac.
Administracion
País Drapeau de la France França
Region Novèla Aquitània
Departament Dordonha
Arrondiment Peirigús
Intercomunalitat Comunautat de comunas de Peirigòrd Ribéracois
Maire
Mandat 		Patrick Polit
2020-2026
Còdi postal 24320
Còdi comuna 24109
Demografia
Gentilici Chapellois
Populacion
municipala 		103 ab. (2021 en diminution de 3,74 % par rapport à 2015)
Densitat 15 ab./km2
Geografia
Coordinadas 45° 23′ 40″ nòrd, 0° 20′ 18″ es
Altitud Min. 78 m
Max. 174 m
Superficia 6,95 km2
Unitat urbana Comuna rurala
Aira d'atraccion Comuna fòra atraccion de las vilas
Eleccions
Departamentalas Canton de Ribérac
Legislativas Tresena circonscripcion
Localizacion
Geolocalizacion sus la carta : França
Voir sur la carte topographique de France
La Capèla-Grésignac
Geolocalizacion sus la carta : França
Voir sur la carte administrative de France
La Capèla-Grésignac
Geolocalizacion sus la carta : Dordonha
Voir sur la carte topographique de la Dordogne
La Capèla-Grésignac
Geolocalizacion sus la carta : Novèla Aquitània
Voir sur la carte administrative de Nouvelle-Aquitaine
La Capèla-Grésignac
Ligams
Sit web http://lachapelle.gresignac.free.fr/
modificar Consultez la documentation du modèle

La Capèla-Grésignac es una comuna francesa situada dins lo departament de Dordonha, en region Novèla Aquitània.

Geografia[modificar | modificar lo còdi]

Localizacion e accès[modificar | modificar lo còdi]

La Capèla-Grésignac es una comuna situada en Ribéracois, dins lo quart nord-oèst del departament de Dordonha, non luènh del de Charenta.

Lo borg de la Capèla es situat a 6 km al nòrd-nòrd-oèst de Verteillac e 38 km al nòrd-oèst de Peirigús. Es tanben a 11 km al sud-oèst de Mareuil, 16 km al nòrd de Ribérac e 32 km al sud-èst d'Engolesme [1]. L'autre pichon borg, Grésignac, es situat un quilomètre a l'èst de la Capèla.

A despart de las rotas grandas, la comuna es desservida per las rotas departamentalas (RD) 100, 101 e 102. La RD 100 julhas la val de la Pude, la RD 101 va en direccion de Villebois-La Valeta (Charenta) e Verteillac, e la RD 102 dessèrt lo borg de la Capèla en direccion de Grésignac e Cherval[2].

Comunas limitròfas[modificar | modificar lo còdi]

Carta de la Capèla-Grésignac e de las comunas avesinantas.

La Capèla-Grésignac es limitròfa de quatre autras comunas. Al nòrd-èst, lo territòri de Gout-Rossignol es distant de mai o mens 650 mètres.

Comunas limitròfas de la Capèla-Grésignac
Champagne-e-Fontaine
Nanteuil-Auriac-de-Bourzac La Chapelle-Grésignac Cherval
Sant-Martial-Viveyrol

Geologia e relèu[modificar | modificar lo còdi]

Geologia[modificar | modificar lo còdi]

Situat sus la placa nòrd del Bacin aquitan e bordat a son extremitat nòrd-èst per una franja del Massís central, lo departament de Dordonha presenta una granda diversitat geologica. Los terrens son dispausats en prigondor en estrats regulars, testimònis d'una sedimentacion sus aquela anciana plataforma marina. Lo departament pòt atal èsser copat sul plan geologic en quatre gradins diferenciats segon lor edat geologica. La Capèla-Grésignac es situada dins lo tresen gradin a partir del nòrd-èst, un platèl format de calcaris eterogenèus del Cretacèu[3].

Lo Santonien marca los dos tèrces nòrd-èst de la comuna, lo tèrç sud-oèst essent ocupat pel Campanien. Afrontant lo nòrd-èst, una cuesta pas a pas marca un desnivèl sensible. Aquel escarpament cap al nòrd-oèst pòt èsser seguit dins tot lo sud del departament vesin de Charenta per Gurat fins al sud de Conhac, e en Dordonha cap al sud-èst a Verteillac.

Sus una benda centrala de la comuna inclusent lo borg, las susfàcias dels platèls son recobèrtas de formacions compausadas de sables argeloses bruns, eissidas de l'alteracion del Santonien superior pendent lo Pleïstocèn, al Qüaternari.

La val de la Pude es ocupada per d'alluvions recentas compausadas de sable e de torba. Qualques partidas del lièch d'aquel riu son ocupadas per de formacions de tuf carbonatat apeladas « bouchots », provocant de las torbièras en amont del territòri comunal[4],[5],[6].

Las jaças affleurantes sul territòri comunal son constituïdas de formacions superficialas del Qüaternari datant del Cenozoïc, de ròcas sedimentàrias del Mesozoïc. La formacion mai anciana, notada c4a-c, data del Santonien inferior a superior, compausada de calcaris gredoses grises glauconieux en plaquetas evoluant dins lo sector sud amb aparicion de silexes negres o bruns e de rudistes (formacion de Sant Laurenç-sus-Manoire). La formacion mai recenta, notada CFvs, fa partida de las formacions superficialas de tip colluvions carbonatadas de valons secs : sable limós a brigalhs calcaris e argela sablosa a brigalh. Lo descriptiu d'aquelas jaças es detalhat dins las fuèlhas « no 733 - Montmoreau » e « no 734 - Nontron » de la carta geologica al 1/50 000 de la França metropolitana[7],[8] e lors notícias associadas[9],[10].

Carta geologica de la Capèla-Grésignac.
Legenda de la carta geologica.
Èra Periòde Epòca Formacions geologicas
Cenozoïc
(0 - 66.0) 		Qüaternari
(0 - 2.58) 		Olocèn
CFvs  : Formacions superficialas : colluvions carbonatadas de valons secs : sable limós a brigalhs calcaris e argela sablosa a brigalh
Tf  : Formacions superficialas : tufs calcaris / travertin (zòna de fonts)
Fy3-z  : Alluvions subactuelles a actualas indiferenciadas : argelas silteuses, argelas sablosas, argelas torbosas, sables argeloses, sables fins a gravas (Prat-boreal a actual)
Pleïstocèn  non present
Neogèn
(2.58 - 23.03) 		 non present
Paléogène
(23.03 - 66.0) 		 non present
Mesozoïc
(66.0 - 252.17) 		Cretacèu
(66.0 - ≃145.0) 		Superior
Ac  : Altérites del Cretacèu sup. : argelas kaoliniques, silteuses a sablosas, de còps rubéfiées, a grava, a silex e chailles, amb apòrt local del Terciari (complèx dels Doucins)
c5c  : Campanien 3 : alternança de marlas a glauconie e calcàrias crayo-marloses jaunasses (formacions de Biron e de Coursac), preséncia localament de nivèls de calcaris gréseux fins òcras a Larrazetia e tempestites (formacion de Journiac)
c5b  : Campanien 2 : calcaris crayo-marloses blancasses a gròssas silicifications grisas en alternança duras e tendras puèi calcari gredós a glauconie (formacions de Marsaguet, de Segonzac e cima de Trémolat)
c5a(2)  : Campanien 1 : calcaris packstone a wackstone crayo-marloses grises blancasses a subalvéolines a silex gris o negres amb localament dels nivèls gréseux bioclastiques, marlas a rhynchonelles a la basa (formacions d'Atur , de Vergt, de Salon e de Trémolat)
c4b-c  : Santonien moy. a sup. : calcari crayo-glauconieux amb nivèls a ustras (P. vesicularis), venent a la cima mai grossièra a silex e rudistes (formacion de Sant-Félix-de-Reillac). Faciès podent evoluar cap a de sables fins e greses carbonatats a rudistes
c4a-c  : Santonien inf. a sup. : calcaris gredoses grises glauconieux en plaquetas evoluant dins lo sector sud amb aparicion de silexes negres o bruns e de rudistes (formacion de Sant Laurenç-sus-Manoire)
inferior non present.
Jurassic
(≃145.0 - 201.4) 		 non present
Trias
(201.4 - 251.902) 		 non present
Paleozoïc
(252.17 - 538.8) 		 non present
 

Relèu e paisatges[modificar | modificar lo còdi]

Lo departament de Dordonha se presenta coma un vast platèl inclinat del nòrd-èst (491 m, al bòsc de Vieillecour dins lo Nontronnais, a Sant Pèire-de-Frugie) al sud-oèst (2 m a Lamothe-Montravel). Lo relèu de la comuna es lo de basses platèls ocupant lo versant sud de la val de la Pude. Lo ponch mai bas, amb 78 m[11], se situa al nòrd-oèst, just en aval del molin de Galy, aquí ont la Pude quita lo territòri comunal e dintra sul de Nanteuil-Auriac-de-Bourzac. L'altitud maximala, 174 m[11], es atencha en dos endreches, en limit sud de la comuna a Puy Grand e en limit sud-oèst, als Enders. Lo borg de la Capèla, qu'ocupa una cresta susplombant la val, es a 112 m d'altitud[12].

Dins l'encastre de la Convencion europèa del paisatge dintrada en vigor en França lo , afortida per la lei de l'8 d'agost de 2016 per la reconquista de la biodiversitat, de la natura e dels paisatges, un atlàs dels paisatges de Dordonha es estat elaborat jos mestresa d'obratge de l'Estat e publicat en [13]. Los paisatges del departament s'organizan en uèch unitats paysagères[Nòta 1],[14]. La comuna es dins lo Ribéracois, una region naturala possedissent un relèu ondulat amb d'altituds mejanas compresas a l'entorn de las 130-160 m, escultat per la Dronne e sos nombroses afluents. Los paisatges son ondulats de grandas culturas dont los vastes orizonts contrastan amb los paisatges mai bugetats de Dordonha[15],[16].

La superficia cadastrala de la comuna publicada per l'INSEE , que servís de referéncia dins totas las estatisticas, es de 6,95 km2[11],[17],[Nòta 2]. La superficia geografica, eissida de la BD Devís, compausanta del Referencial a granda escala produch per l'IGN , es ela de 6,97 km2[8].

Idrografia[modificar | modificar lo còdi]

Ret idrografica[modificar | modificar lo còdi]

La comuna es situada dins lo bacin de Dordonha dins lo Bacin Ador-Garona[20]. Es drenada per la Pude e per divèrses pichons corses d'aiga, que constituïsson una ret idrografica de 16 km de longor totala[21],[Carta 1].

La Pude, d'una longor totala de 19,75 km, pren sa font dins la comuna de Gout-Rossignol e se gèta en riba esquèrra de la Lizonne, ne limita de Botelhas-Sant Sebastian e de Nanteuil-Auriac-de-Bourzac, de cap a Palluaud[22],[23]. Travèrsa la comuna del nòrd-èst al nòrd-oèst sus tres quilomètres e mièg en de multiples braces, formant d'illas.

Qualques rius afluents intermitents davalan dels platèls a l'entorn. D'estanhs eissits d'ancianas torbièras son visiblas al nòrd-èst[2].

  • La Pude près du moulin Cacaud.
    La Pude près del molin Cacaud.
  • Lavoir sur la Pude au nord de Grésignac.
    Lavador sus la Pude al nòrd de Grésignac.
  • Carte en couleur présentant le réseau hydrographique de la commune
    Rets idrografica e rotièr de la Capèla-Grésignac.

Gestion e qualitat de las aigas[modificar | modificar lo còdi]

Lo territòri comunal es cobèrt per l'esquèma d'amainatjament e de gestion de las aigas (SAGE) « Isle - Dronne ». Aquel document de planificacion, dont lo territòri regropa los bacins versants d'Eila e de la Dronne, d'una superficia de 7 500 km2, es estat aprovat lo . L'estructura portaira de l'elaboracion e de la començada es l'establiment public territorial de bacin de Dordonha (EPIDOR)[24]. Definís sus son territòri los objectius generals d'utilizacion, de mesa en valor e de proteccion quantitativa e qualitativa de las ressorsas en aiga superficiala e sosterranha, en respècte dels objectius de qualitat definits dins lo tresen SDAGE del Bacin Ador-Garona que cobrís lo periòde 2022-2027, aprovat lo [25].

La qualitat de las aigas de banh e dels corses d'aiga pòt èsser consultada sus un sit dedicat gerit per las agéncias de l'aiga e l'Agéncia francesa per la biodiversitat[Carta 2].

Climat[modificar | modificar lo còdi]

Per d'articles mai generals, veire Climat de Novèla Aquitània e Climat de Dordonha.

Istoricament, la comuna es expausada a un climat oceanic aquitan[26]. En 2020, Météo-France publica una tipologia dels climats de la França metropolitana dins la quala la comuna es expausada a un climat oceanic alterat e es dins la region climatica Aquitània, Gasconha, caracterizada per una pluviometria abondanta a la prima, moderada en auton, un feble ensoleillement a la prima, un estiu caud (19,5 °C), dels vents febles, de las brumas frequentas en auton e en ivèrn e dels auratges frequents en estiu (15 a 20 jorns)[27].

Pel periòde 1971-2000, la temperatura annala mejana es de 12,4 °C, amb una amplitud termica annala de 14,8 °C. Lo cumul annal mejan de precipitacions es de 882 mm, amb 11,9 jorns de precipitacions en genièr e 6,9 jorns en julhet[28]. Pel periòde 1991-2020 la temperatura mejana annala observada sus l'estacion meteorologica mai pròcha, situada sus la comuna de Sant-Martial-Viveyrol a 4 km a vòl d'aucèl[29], es de 13,3 °C e lo cumul annal mejan de precipitacions es de 862,3 mm[30],[31]. Per l'avenidor, los paramètres climatics de la comuna estimats per 2050 segon diferents scenaris d'emission de gas d'efièch de sarra son consultables sus un sit dedicat publicat per Météo-France en novembre de 2022[32].

Miègs naturals e biodiversitat[modificar | modificar lo còdi]

L'estanh grand (oèst) de las torbièras de la Capèla-Grésignac.
L'estanh pichon (es) de las torbièras.

La comuna presenta tres zònas naturalas d'interès ecologic, faunistic e floristique (ZNIEFF).

A l'èst, sus mai o mens 15 % del territòri comunal[33], ne limit de la comuna de Cherval, una autra ZNIEFF de tip II, lo platèl de Cherval, es remarcable per sa varietat d'aucèls dont mantun es protegida per la directiva europèa : Bruant ortolan (Emberiza hortulana), Busac cendrós (Circus pygargus), Busac Sant Martin (Circus cyaneus), Tartarassa d'Euròpa (Caprimulgus europaeus), Granda Ostarda (Otis triguèt), Piu-grièche escorgaire (Lanius collurio), Pipit rousseline (Anthus campestris)[34],[35].

La val de la Pude es protegida dins sa traversada de la comuna al títol d'una ZNIEFF de tip II « Vallée de la Nizonne »[36],[37].

Sa fauna es constituïda de mai o mens 250 espècias dont trenta son consideradas coma determinantas :

Sa flòra es egalament rica de mai de dos cents espècias de plantas, dont nòu son consideradas coma determinantas : la Fritillaire pintarda (Fritillaria meleagris), la Gençana de las paluns (Gentiana pneumonanthe), la Hélianthème blanc (Helianthemum canum), l'Orquís a flors coardas (Anacamptis laxiflora), l'Orpin de Niça (Sedum sediforme), lo Pigamon jaune (Thalictrum flavum), la Sabline dels restolhs (Arenaria discutiguèt), lo Scirpe dels bòsques (Scirpus sylvaticus) e l'Utricular citrine (Utricularia australis).

Sul territòri comunal, una zòna reducha d'un vintenat d'ectaras (a l'èst agut sud-èst del molin de Rochas) fa partida d'una autra ZNIEFF de tip I « Vallée de la Pude » compausada « d'ancianas torbièras e los pichons valons dominats pels miègs umids "naturals" (pradas, roselières, fonts, abosquiments de sauses »[38],[39] dins la quala son estats recensats doas espècias determinantas d'odonates , lo Gomphe parièr (Gomphus simillimus) e lo Gomphe vulgar (Gomphus vulgatissimus)[38]. Trenta sèt autras espècias animalas i son egalament estadas repertoriadas (setze odonates e 21 aucèls) aital coma un trentenat d'espècias vegetalas[38].

Urbanisme[modificar | modificar lo còdi]

Tipologia[modificar | modificar lo còdi]

La Capèla-Grésignac es una comuna rurala, perque fa partida de las comunas pauc o plan pauc densas, al sens de la grasilha comunala de densitat de l'INSEE [Nòta 3],[40],[41],[42]. La comuna es en mai fòra atraccion de las vilas[43],[44].

Ocupacion dels sòls[modificar | modificar lo còdi]

L'ocupacion dels sòls de la comuna, tala coma ressortís de la basa de donadas europèa d'ocupacion biophysique dels sòls Corine Land Cover (CLC), es marcada per l'importància dels territòris agricòlas (83,4 % en 2018), una proporcion identica a la de 1990 (83,4 %). La reparticion detalhada en 2018 es la seguenta : tèrras arablas (46,5 %), zònas agricòlas eterogenèas (26,5 %), bòsques (16,6 %), pradas (10,4 %)[45]. L'evolucion de l'ocupacion dels sòls de la comuna e de sas infrastructuras pòt èsser observada sus las diferentas representacions cartograficas del territòri : la carta de Cassini (XVIIIe sègle), la carta d'estat major (1820-1866) e las cartas o fòtos aerianas de l'IGN pel periòde actual (1950 a uèi)[Carta 3].

Carte en couleurs présentant l'occupation des sols.
Carta de las infrastructuras e de l'ocupacion dels sòls de la comuna en 2018 (CLC).

Vilatges, masatges e lòcdiches[modificar | modificar lo còdi]

Levat lo borg de la Capèla e lo vilatge de Grésignac pròpriament diches, la comuna se compausa d'autres vilatges o masatges, e de nombrosas bòrias aital coma de lòcdiches[46] :

  • la Platina
  • Beaumont
  • la Bufellie
  • lo Buguet
  • en çò de Buisson
  • en çò de Conant
  • en çò de Marou
  • la Crotz
  • la Crotz de Bonnevie
  • la Crotz de Peygrand
  • las Enders
  • Font Morte
  • la Gauterie
  • las Gouyoux
  • las Fenièras
  • Lortige
  • la Maillerie
  • la Morézie
  • Moulin Cacaud
  • Moulin del Clauzurou
  • Moulin de Galy
  • Moulin de Rochat
  • Moureaud
  • la Bard Pichona
  • la Rembaudie
  • Roche
  • la Salmonie.

Prevencion dels risques[modificar | modificar lo còdi]

Lo territòri de la comuna de la Capèla-Grésignac es vulnerabla a diferents azards naturals : meteorologics (tempèsta, auratge, nèu, grand freg, calimàs o secada), fuòcs de bòsques, movements de terrens e seïsme (sismicitat febla)[47]. Un sit publicat pel BRGM permet d'avalorar simplament e lèu los risques d'un ben localizat siá per son adreça siá pel numèro de sa parcèla[48].

La Capèla-Grésignac es expausada al risc de fuòc de bòsc. L'arrestat prefectoral del fixa las condicions de practica de las incineracions e de brutlage dins un objectiu de reduire lo risc de partenças d'incendi. A aquel títol, de periòdes son determinadas : defensa totala del 15 de febrièr al 15 de mai e del 15 de junh al 15 d'octobre, utilizacion reglamentada del 16 de mai al 14 de junh e del 16 d'octobre al 14 de febrièr[49]. En setembre de 2020, un plan inter-departamental de proteccion dels bòsques contra los incendis (PidPFCI) es estat adoptat pel periòde 2019-2029[50],[51].

Carta de las zònas d'azard retirament-conflament dels sòls argeloses de la Capèla-Grésignac.

Los movements de terrens susceptibles de se produire sus la comuna son de cachaments diferencials[52]. Lo retirament-conflament dels sòls argeloses es susceptible d'engendrar de damatges importants als bastiments en cas d'alternança de periòdes de secada e de pluèja[53]. 63,9 % de la superficia comunala es en azard mejan o fòrt (58,6 % al nivèl departamental e 48,5 % al nivèl nacional metropolitan)[Carta 4]. Dempuèi lo , en aplicacion de la lei VAM, diferentas obligadas s'impausan als vendeires, mèstres d'obratges o constructors de bens situats dins una zòna classada en azard mejan o fòrt[Nòta 4],[54].

La comuna es estada reconeguda en estat de catastròfa naturala al títol dels damatges causats per las inondacions e rajòls de fanga subrevengudas en 1982, 1983, 1993 e 1999, per la secada en 1989, 1992 e 2003 e per de movements de terren en 1999[47].

Toponimia[modificar | modificar lo còdi]

Panèl de dintrada a La Capèla-Grésignac en francés e occitan.

Lo nom de Grésignac es atestat jos la forma anciana (in castro de) Greziniaco en 1243[55], (Ademarius de) Grezinhaco en 1318-1322[56]. Las formas ancianas de la Capèla-Grésignac son Capella de Grazinhaco al XIIIe sègle, La Capèla Gresinhac al XVIe sègle[57].

Lo nom de la Capèla-Grésignac fa partida dels noms de comunas compausats de la Capèla e d'un masatge vesin, aicí Grésignac[58],[Nòta 5]. L'origina del nom de Grésignac remontariá a un personatge gallo-roman Grisinius o Gracillius a lo qual es apausat lo sufix -acum, çò que correspondriá al « domeni de Grisinius »[59].

Sus la carta de Cassini representant França entre 1756 e 1789, Grésignac es identificat amb lo nom de Grezignac[60].

En occitan lemosin[61], la comuna pòrta lo nom de la Chapela de Gresinhac[62].

Istòria[modificar | modificar lo còdi]

A l'Edat Mejana, Grésignac èra un castrum atestat tre 1243. La tèrra de Grésignac formava amb La Torre-Blanca una enclava d'Engolmés en Peirigòrd. Grésignac apareis dins un document del quand Joana de França, filha del rei Loís X lo Hutin, recep una renda compensatòria en escambi del « comtat d'Engolesme, la ciutat e la vila d'icelle, amb las autras causas tanben coma los tenèm per rason de la montada e espécialement Bouteville, Coignac, Merpins, Touvre, Grésignac, Aubeterre e Villeboy... »[63],[64].

En 1827, la comuna de la Capèla-Grésignac es estada integrada a la de Cherval. Aquela fusion es estada anullada en 1841 e La Capèla-Grésignac es estada restablida[11].

Politica e administracion[modificar | modificar lo còdi]

Restacaments administratius e electorals[modificar | modificar lo còdi]

Tre 1790, la comuna de la Capèla-Grésignac es estada restacada al canton de Champaigne que dependiá del districte de Ribérac fins en 1795, data de supression dels districtes. Quand aquel canton es suprimit per la lei de l'8 pluviôse an IX () portant sus la « reduccion del nombre de justícias de pases », la comuna es restacada al canton de Verteillac dependent de l'arrondiment de Ribérac. Aqueste essent suprimit en 1926, sas comunas son alara restacadas a l'arrondiment de Peirigús[11].

Dins l'encastre de la reforma de 2014 definida pel decret del , lo canton de Verteillac desapareis a las eleccions departamentalas de marces de 2015[65]. La comuna es alara restacada al canton de Ribérac que ven mai espandit.

Intercomunalitat[modificar | modificar lo còdi]

A la fin de 1996, La Capèla-Grésignac intègra tre sa creacion la comunautat de comunas del Verteillacois. Aquesta es dissolguda al e remplaçada al per un intercomunalitat alargada : la comunautat de comunas del País Ribéracois, famosa en 2019 comunautat de comunas de Peirigòrd Ribéracois.

Administracion municipala[modificar | modificar lo còdi]

La populacion de la comuna essent compresa entre 100 e 499 abitants al recensament de 2017, onze conselhièrs municipals son estats elegits en 2020[66],[67].

Lista dels cònsols màgers[modificar | modificar lo còdi]

La comuna.
Lista dels cònsols màgers successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
Las donadas mancantas son a completar.
         
1960? 1976 Alban Lamy SE Minotier
1977 1989 Roger Vallade   Agricultor
1989 de mai de 2008 Christian Vallade[Nòta 6] SE[68] Quadre tecnic
junh de 2008[69] mai de 2020 Annie Vallade SE Secretària de direccion
mai de 2020 En cors Patrick Polit    

Embessonatges[modificar | modificar lo còdi]

Panèl d'embessonatge del canton amb Fontanetto Po.

L'ensemble de las comunas de l'ancian canton de Verteillac, dont fasiá partida La Capèla-Grésignac, es embessonat amb la comuna italiana de Fontanetto Po dempuèi 1988[70].

Equipaments e servicis publics[modificar | modificar lo còdi]

Justice[modificar | modificar lo còdi]

Dins lo domeni judiciari, La Capèla-Grésignac relèva[71] :

Populacion e societat[modificar | modificar lo còdi]

Demografia[modificar | modificar lo còdi]

Entre 1827 e 1841, la Capèla-Grésignac èra amassada a Cherval e existissiá pas mai coma comuna[11].

Evolucion demografica[modificar | modificar lo còdi]

Articles connèxes : Istòria del recensament de la populacion en França e Demografia de França.

Los abitants de la Capèla-Grésignac se nomman las Chapellois e las Capelesas[72].

L'evolucion del nombre d'abitants es coneguda pels recensaments de la populacion efectuats dins la comuna dempuèi 1793. Per las comunas de mens de 10 000 abitants, una enquèsta de recensament portant sus tota la populacion es realizada cada cinc ans , las populacions legalas de las annadas intermediàrias essent elas estimadas per interpolacion o extrapolacion[73]. Per la comuna, lo primièr recensament exaustiu dintrant dins l'encastre del dispositiu novèl es estat realizat en 2005[74].

En 2021, la comuna comptava 103 abitants[Nòta 7], en diminucion de 3,74 % respècte a 2015 (Dordonha : −0,41 %, França fòra Maiòta : +1,84 %).

Evolucion de la populacion  [ modificar ]
1793 1800 1806 1821 1846 1851 1856 1861 1866
402 419386 402438 411450 467380
1872 1876 1881 1886 1891 1896 1901 1906 1911
375 343333 336305 334305 302273
1921 1926 1931 1936 1946 1954 1962 1968 1975
247 250242 266232 216193 165146
1982 1990 1999 2005 2006 2010 2015 2020 2021
136 126112 131136 118107 102103
De 1962 a 1999 : populacion sens dobles comptes ; per las datas seguentas : populacion municipala.
(Fonts : Ldh/EHESS/Cassini fins en 1999[11] puèi INSEE a partir de 2006[75].)
Istograma de l'evolucion demografica

Piramida de las edats[modificar | modificar lo còdi]

La populacion de la comuna es relativament annadida. En 2018, lo taus de personas d'una edat inferiora a 30 ans s'auça a 16,7 %, siá al dejós de la mejana departamentala (27,1 %). A l'invèrs, lo taus de personas d'edat superiora a 60 ans es de 47,0 % la meteissa annada, mentre qu'es de 36,5 % al nivèl departamental.

En 2018, la comuna comptava 54 òmes per 52 femnas, siá un taus de 50,94 % d'òmes, largament superior al taus departamental (48,18 %).

Las piramidas de las edats de la comuna e del departament s'establisson coma seguís.

Piramida de las edats de la comuna en 2018 en percentatge[76]
ÒmesClassa d'edatFemnas
0,0 
 90 o +
4,0 
9,6 
 75-89 ans
14,0 
32,7 
 60-74 ans
34,0 
23,1 
 45-59 ans
28,0 
11,5 
 30-44 ans
10,0 
9,6 
 15-29 ans
2,0 
13,5 
 0-14 ans
8,0 
Piramida de las edats del departament de Dordonha en 2020 en percentatge[77]
ÒmesClassa d'edatFemnas
1,2 
 90 o +
2,9 
10,4 
 75-89 ans
13,3 
23,2 
 60-74 ans
23,3 
21,1 
 45-59 ans
20,8 
15,5 
 30-44 ans
14,9 
13,6 
 15-29 ans
11,7 
15 
 0-14 ans
13,1 

Economia[modificar | modificar lo còdi]

Emplec[modificar | modificar lo còdi]

En 2015[78], demest la populacion comunala compresa entre 15 e 64 ans, los actius representan quaranta sièis personas, siá 43,0 % de la populacion municipala. Lo nombre de caumaires (tres) es demorat estable respècte a 2010 e lo taus de caumatge d'aquela populacion activa s'establiguèt a 6,5 %.

Establiments[modificar | modificar lo còdi]

Al , la comuna compta 21 establiments[79], dont uèch al nivèl dels comèrcis, transpòrts o servicis, sèt dins l'agricultura, la silvicultura o la pesca, doas dins la construccion, doas dins l'industria, e doas relatius al sector administratiu, a l'ensenhament, a la santat o a l'accion sociala[80].

Cultura locala e patrimòni[modificar | modificar lo còdi]

Luòcs e monuments[modificar | modificar lo còdi]

Patrimòni civil[modificar | modificar lo còdi]

La mota qu'adòpta la forma d'un còn troncat de 250 pès de circonferéncia es plaçada sus una terrassa de forma ovala ocupada per una cort ocupada per de demoranças de cavalièrs (militas castri). Virada cap al platèl[84], aviá per foncion de defendre Grésignac e la val de la Lizonne. Lo sit que culmina a 146 mètres èra compausat d'una partida nauta suportant un donjon de fusta e d'una partida bassa, la cort ont èra bastits las dependéncias e los lotjaments. Lo traçat dels valats es conservat, mas subsistís pas cap de vestigi de palencs de fusta, e es versemblant que de sosterranhs s'espandiscan al pè de la mota. Christian Carcauzon a vist, cap a la cima, l'obertura d'un potz parcialament obstruït, e una seria d'òscas permetent una davalada aisida. Aquel potz, per Jean Bitard seriá estat desgatjat pendent un obrador de perquisicions. M. Watelin i auriá descobèrt de concaus-silos e de las terralhas dels XIe e XIIe sègles e Serge Avrilleau i a observat una cavitat orizontala plan encombrada a l'endarrièr del dòma[85].
  • Lo molin Cacaud, situat sus la Pude, èra un ancian molin d'aiga dont lo nom evòca un molin d'òli de nose, puèi una minotariá, qu'a cessat sas activitats en 1975[86].
  • Le château de Beaumont.
    Lo castèl de Beaumont.
  • Le moulin du Clauzuroux.
    Lo molin del Clauzuroux.
  • La motte de Grésignac.
    La mota de Grésignac.
  • Le poids public face à la mairie.
    Lo pes public de cap a la comuna.

Patrimòni religiós[modificar | modificar lo còdi]

  • La glèisa parroquiala Sant Estève, situada al borg de la Capèla, data del XVIIe sègle. Es estada restaurada als XIXe e XXe sègles[87].
  • Los vestigis de la glèisa Sant Joan de Grésignac del XIIe sègle[88].
  • L'église Saint-Étienne de la Chapelle.
    La glèisa Sant Estève de la Capèla.
  • Vestiges de l'église Saint-Jean de Grésignac.
    Vestigis de la glèisa Sant Joan de Grésignac.

Personalitats ligadas a la comuna[modificar | modificar lo còdi]

Aquela seccion es voida, insufisentament detalhada o incomplèta. Vòstra ajuda es la benvenguda ! Coma far ?

Per aprigondir[modificar | modificar lo còdi]

Suls autres projèctes Wikimedia :

Articles connèxes[modificar | modificar lo còdi]

Ligams extèrns[modificar | modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias[modificar | modificar lo còdi]

Nòtas e cartas[modificar | modificar lo còdi]

  • Nòtas
  1. ↑ Una unitat paysagère es un pan de territòri que presenta dels caracteristics paysagères nets.
  2. ↑ La superficia publicada per l'INSEE es la superficia avalorada en 1975 pel servici del cadastre de la Direccion Generala dels Impòstes, corregida de las modificacions comunalas intervengudas dempuèi 1975. Compren totas las susfàcias del domeni public e privat, cadastrées o non cadastrées, a l'excepcion dels lacs, estanhs e glacièrs de mai d'un quilomètre carrat aital coma d'estuaris e correspond pas obligatòriament a la susfàcia geografica[18],[19]
  3. ↑ Segon lo zonatge de las comunas ruralas e urbanas publicat en novembre de 2020, en aplicacion de la definicion novèla de la ruralitat validada lo en comitat interministerial de las ruralitats.
  4. ↑ Dins las zònas classadas en azard mejan o fòrt, diferentas obligadas s'impausan :
    • al vendeire d'informar lo potencial aqueridor del terren non bastit de l'existéncia del risc RGA ;
    • al mèstre d'obratge, dins l'encastre del contracte conclús amb lo constructor avent per objècte las òbras de construccion, o amb lo mèstre d'òbra, la causida entre fornir un estudi géotechnique de concepcion e lo respècte de las tecnicas particularas de construccion definidas per via reglamentària ;
    • al constructor de l'obratge qu'es tengut, siá de seguir las recomandacions de l'estudi géotechnique de concepcion, siá de respectar de tecnicas particularas de construccion definidas per via reglamentària.
  5. ↑ En Dordonha, La Capèla-Montabourlet e La Capèla-Montmoreau son d'aquel tip, mas pas La Capèla-Gonaguet : nom ancian del vilatge (réf: Dauzat).
  6. ↑ A demissionat après las eleccions de marces de 2008 (a causa de sa foncion al Conselh general) en seguida de la requèsta del prefècte al près del tribunal administratiu.
  7. ↑ Populacion municipala legala en vigor al 1er genièr de 2024, millésimée 2021, definida dins los limits territorials en vigor al 1er genièr de 2023, data de referéncia estatistica : 1er genièr de 2021.
  • Cartas
  1. ↑ « Ret idrografica de la Capèla-Grésignac » sus Géoportail (consultat lo 17 de julhet de 2022).
  2. ↑ « Qualitat de las aigas de riu e de banh. », sus qualite-riviere.lesagencesdeleau.fr/ (consultat lo ).
  3. ↑ IGN, « Evolucion comparada de l'ocupacion dels sòls de la comuna sus cartas ancianas », sus remonterletemps.ign.fr (consultat lo ).
  4. ↑ « Cartografia interactiva de l'exposicion dels sòls al retirament-conflament de las argelas », sus infoterre.brgm.fr (consultat l'11 ).

Referéncias[modificar | modificar lo còdi]

  1. ↑ Distàncias orthodromiques presas jos ACME Mapper
  2. ↑ a e b Carta IGN jos Géoportail
  3. ↑ « Geologia de Dordonha - Peirigòrd », sus espritdepays.com (consultat l'11 ).
  4. ↑ Visualisateur Infoterre, sit del BRGM
  5. ↑ Carta del BRGM jos Géoportail
  6. ↑ [PDF] BRGM, « Notícia de la fuèlha de Montmoreau », sus Infoterre, (consultat lo ).
  7. ↑ « Carta geologica de la Capèla-Grésignac » sus Géoportail (consultat l'11 de julhet de 2022).
  8. ↑ a e b « Caracteristicas geologicas e hydrogéologiques de la comuna de la Capèla-Grésignac », sul Sistèma d'informacion per la gestion de las aigas sosterranhas (SIGES) en Occitània (consultat l'11 ).
  9. ↑ « Notícia associada a la fuèlha no 733 - Montmoreau de la carta geologica armonizada al 1/50 000 de la França metropolitana », sus Infoterre, lo sit del BRGM (consultat l'11 ).
  10. ↑ « Notícia associada a la fuèlha no 734 - Nontron de la carta geologica armonizada al 1/50 000 de la França metropolitana », sus Infoterre, lo sit del BRGM (consultat l'11 ).
  11. ↑ a b c d e f e g Dels vilatges de Cassini a las comunas d'uèi sul sit de l'Escòla dels nauts estudis en sciéncias socialas.
  12. ↑ « 112 » sus Géoportail (consultat lo 12 de julhet de 2022)..
  13. ↑ « Perqué un Atlàs dels paisatges de Dordonha ? », sul sit de l'atlàs dels paisatges de Dordonha (consultat l'11 ).
  14. ↑ « Unitats paysagères de Dordonha », sul sit de l'atlàs dels paisatges de Dordonha (consultat l'11 ).
  15. ↑ « Marcas geograficas del Ribéracois », sul sit de l'atlàs dels paisatges de Dordonha (consultat l'11 ).
  16. ↑ « Retrach del Ribéracois », sul sit de l'atlàs dels paisatges de Dordonha (consultat l'11 ).
  17. ↑ INSEE, « Comparador de territòri - Comuna de la Capèla-Grésignac », sul sit de l'INSEE (consultat l'11 ).
  18. ↑ Agéncia nacionala de la coesion dels territòris, « Indicators en donadas dobèrtas (superficia) », sus l'Observatòri dels territòris (consultat l'11 ).
  19. ↑ Agéncia nacionala de la coesion dels territòris, « Repertòri geografic de las comunas d'Illa de França - definicion de d'unes camps (dont la superficia) », sus data.iledefrance.fr (consultat l'11 ).
  20. ↑ « Cartografia del bacin Ador-Garona. », sus adour-garonne.eaufrance.fr (consultat lo ).
  21. ↑ « Ficha comunala de la Capèla-Grésignac », sul sistèma d'informacion per la gestion de las aigas sosterranhas en region Aquitània (consultat lo ).
  22. ↑ « Confluéncia Pude-Lizonne al nòrd-èst del borg de Palluaud » sus Géoportail (consultat lo 26 de julhet de 2022)..
  23. ↑ Sandre, « la Pude »
  24. ↑ « SAGE Isle - Dronne », sus gesteau.fr (consultat lo ).
  25. ↑ « Caracteristicas del SDAGE Ador-Garona 2022-2027 », sus occitanie.developpement-durable.gouv.fr (consultat lo ).
  26. ↑ « Observatòri regional sus l'agricultura e lo cambiament climatic (ORACLE) en Novèla Aquitània. » [PDF], sus haute-vienne.chambre-agriculture.fr, (consultat lo ), p. 2.
  27. ↑ « Zonatges climatics en França metropolitana. », sus pluiesextremes.meteo.fr (consultat lo ).
  28. ↑ Daniel Joly, Thierry Brossard, Hervé Cardot, Jean Cavailhes, Mohamed Hilal e Pierre Wavresky, « los tips de climats en França, una construccion espaciala », Cybergéo, revista europèa de geografia - European Journal of Geography, no 501,‎ (DOI 10.4000/cybergeo.23155, lira en linha, consultat lo )
  29. ↑ « Ortodromia entre La Capèla-Grésignac e Sant-Martial-Viveyrol », sus fr.distance.to (consultat lo ).
  30. ↑ « Estacion Météo-France « Sant-Martial Viveyrols » (comuna de Sant-Martial-Viveyrol) - ficha climatologica - periòde 1991-2020 », sus donneespubliques.meteofrance.fr (consultat lo ).
  31. ↑ « Estacion Météo-France « Sant-Martial Viveyrols » (comuna de Sant-Martial-Viveyrol) - ficha de metadonadas. », sus donneespubliques.meteofrance.fr (consultat lo ).
  32. ↑ « Climadiag Comuna : diagnosticatz los enjòcs climatics de vòstra collectivitat. », sus meteofrance.fr, (consultat lo ).
  33. ↑ [PDF] Platèl de Cherval sul sit de la DREAL Aquitània, consultat lo 27 de novembre de 2014.
  34. ↑ [PDF] Platèl de Cherval sul sit de la DREAL Aquitània, consultat lo 26 de novembre de 2014.
  35. ↑ Carta del platèl de Cherval sul sit de la DREAL Aquitània, consultat lo 26 de novembre de 2014.
  36. ↑ [PDF] Vallée de la Nizonne, INPN, consultat lo 19 d'octobre de 2019.
  37. ↑ Carta de localizacion de la ZNIEFF 7720008181, INPN, consultat lo 19 d'octobre de 2019. Per tal de visualizar corrèctament la zòna respècte als limits comunals, clicar a drecha sus « Fonzes de cartas », desplaçar lo cursor « Fons Cartografic » completament sus la drecha e barrar lo cursor « Orthophotos ».
  38. ↑ a b e c [PDF] 720008182 - Vallée de la Pude, GEREA, INPN, SPN-MNHN, París, consultat lo .
  39. ↑ Carta de la ZNIEFF 720008182, INPN, consultat lo . Per tal de visualizar corrèctament la zòna respècte a las comunas, clicar ennaut a drecha sus la fenèstra « Jaças disponiblas », barrar primièr la jaça « Orthophotos » abans de clicar sus « Fonzes de cartas », puèi sus la jaça « Fons Cartografic IGN ».
  40. ↑ « Tipologia urban / rural », sus observatoire-des-territoires.gouv.fr (consultat lo ).
  41. ↑ « Comuna rurala-definicion », sul sit de l'INSEE (consultat lo ).
  42. ↑ « Comprene la grasilha de densitat », sus observatoire-des-territoires.gouv.fr (consultat lo ).
  43. ↑ « Basa de las airas d'atraccion de las vilas 2020. », sus insee.fr, (consultat lo ).
  44. ↑ Marie-Pierre de Bellefon, Pascal Eusebio, Jocelyn Forest, Olivier Pégaz-Blanc e Raymond Warnod (INSEE), « En França, nòu personas sus dètz vivon dins l'aira d'atraccion d'una vila », sus insee.fr, (consultat lo ).
  45. ↑ « CORINE Land Cover (CLC) - Reparticion de las superficias en 15 pòsts d'ocupacion dels sòls (metropòli). », sul sit de las donadas e estudis estatistics del ministèri de la Transicion ecologica. (consultat lo ).
  46. ↑ « Comuna de la Capèla-Grésignac » sus Géoportail (consultat lo 23 de novembre de 2014)..
  47. ↑ a e b « los risques près de mon ostal - comuna de la Capèla-Grésignac », sus Géorisques (consultat lo ).
  48. ↑ BRGM, « Avaloratz simplament e lèu los risques de vòstre ben », sul sit de l'observatòri nacional dels risques naturals (consultat l'11 ).
  49. ↑ « Dossièr departamental dels risques màgers de Dordonha », sus dordogne.gouv.fr (consultat l'11 ), capítol Fuòcs de bòsques.
  50. ↑ « Proteccion del bòsc contra los incendis », sul sit de la DREAL de Novèla Aquitània, (consultat l'11 ).
  51. ↑ « Plans Departamentals e Inter-Departamentals de Proteccion dels Bòsques Contra los Incendis », sul sit de la DREAL de Novèla Aquitània (consultat l'11 ).
  52. ↑ « Dossièr departamental dels risques màgers de Dordonha », sus dordogne.gouv.fr (consultat l'11 ), capítol Movements de terren.
  53. ↑ « Retirament-conflament de las argelas », sul sit de l'observatòri nacional dels risques naturals (consultat l'11 ).
  54. ↑ « Sòls argeloses, secada e construccion », sus ecologie.gouv.fr (consultat l'11 ).
  55. ↑ Jean Nanglard, Libre dels fèus de Guilhèm de Blaye, avesque d'Engolesme [« Liber feodorum »], t. 5, Societat arqueologica e istorica de Charenta, (1re éd. 1273), 404 p. (lira en linha), p. 246,247.
  56. ↑ François Maillard, Comptes reials (1318-1322), Estampariá nacionala, (lira en linha), p. 282.
  57. ↑ Pouillé del XIIIe sègle e archius de Pau in vescomte Alexis Joseph Dominique de Gourgues, Diccionari topografic de departament de Dordonha, Estampariá nacionala, , 389 p. (lira en linha), p. 68, 371.
  58. ↑ Albert Dauzat e Charles Rostaing, Diccionari etimologic dels noms de luòcs en França, París, Librariá Guénégaud, (1re éd. 1963), 738 p. (ISBN 2-85023-076-6), p. 145..
  59. ↑ ibid. p.332
  60. ↑ « Grezignac » sus Géoportail (consultat lo 23 de novembre de 2014)..
  61. ↑ Patrick Ranoux, prefaci de René Pijassou, Atlàs de Dordonha-Peirigòrd, Obratge publicat a compte d'autor, Speed impression, 1996, (ISBN 978-2-9501476-1-5), p. 15.
  62. ↑ Lo nom occitan de las comunas de Peirigòrd - La Chapela de Gresinhac sul sit del Conselh general de Dordonha, consultat lo .
  63. ↑ André Debord in Jean Combes (dir.) e Michel Luc (dir.), Charenta de la Preïstòria a nòstres jorns (obratge collectiu), St-Jean-de Y, Estampariá Bordessoules, coll. « l'istòria pels documents », , 429 p. (ISBN 2-903504-21-0, BNF 34901024, presentacion en linha), p. 129.
  64. ↑ a e b « Motte de Grésignac », notícia no IA24000866, sus la plataforma dobèrta del patrimòni, basa Mérimée, ministèri francés de la Cultura.
  65. ↑ Légifrance, « Decret no 2014-218 del 21 de febrièr de 2014 portant delimitacion dels cantons dins lo departament de Dordonha », sus legifrance.gouv.fr (consultat lo ).
  66. ↑ Article L2121-2 del còdi general de las collectivitats territorialas, sus Légifrance, consultat lo 30 d'agost de 2020.
  67. ↑ Resultats de las eleccions municipalas e comunautàrias 2020 sul sit del ministèri de l'Interior, consultat lo 26 d'octobre de 2020.
  68. ↑ Aquí vòstres 557 cònsols màgers, suplement a Sud Oèst edicion Dordonha del 3 d'abril de 2008, p. 30.
  69. ↑ Union departamentala dels cònsols màgers de Dordonha, consultada lo 16 d'agost de 2014.
  70. ↑ Jean-Louis Savignac, « las 30 candèlas de l'embessonatge franco-italian », Sud Oèst edicion Peirigús, 27 d'abril de 2018, p. 21.
  71. ↑ « Annuari de las juridiccions d'una comuna », sul sit del ministèri de la justícia (consultat lo ).
  72. ↑ Nom dels abitants de las comunas francesas sul sit habitants.fr, consultat lo 23 de novembre de 2014.
  73. ↑ L'organizacion del recensament, sus insee.fr.
  74. ↑ Calendari departamental dels recensaments, sus insee.fr.
  75. ↑ Fichas INSEE - Populacions legalas de la comuna per las annadas 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 e 2021.
  76. ↑ INSEE, « Evolucion e estructura de la populacion en 2018 - Comuna de la Capèla-Grésignac (24109) », (consultat lo ).
  77. ↑ INSEE, « Evolucion e estructura de la populacion en 2020 - Departament de Dordonha (24) », (consultat lo ).
  78. ↑ Dossièr complèt - Comuna de la Capèla-Grésignac (24109) - Activitats, emplec e caumatge - tablèus EMP T2 e EMP T4 sul sit de l'INSEE , consultat lo 12 de setembre de 2018.
  79. ↑ « Establiment - Definicion », sus INSEE (consultat lo ).
  80. ↑ Dossièr complèt - Comuna de la Capèla-Grésignac (24109) - Establiments actius per sector d'activitat - tablèu CEN T1 sul sit de l'INSEE , consultat lo 12 de setembre de 2018.
  81. ↑ « Castèl de Beaumont », notícia no IA24000970, sus la plataforma dobèrta del patrimòni, basa Mérimée, ministèri francés de la Cultura.
  82. ↑ « Domeni del castèl del Clauzurou », notícia no PA00082463, sus la plataforma dobèrta del patrimòni, basa Mérimée, ministèri francés de la Cultura.
  83. ↑ Sebastian Noël e Luc Stevens, Sosterranhs e motas castrales : Emergéncia e ligams dintra doas arquitecturas de la França medievala, París, Edicions La Harmattan, , 422 p. (ISBN 978-2-343-07867-0), p. 329.
  84. ↑ Patrice Conte e Sylvie Faradel, « Novèls agaches sus las fortificacions de tèrra », Dossièrs d'arqueologia, no 404,‎ , p. 14 (ISSN 1141-7137).
  85. ↑ Sebastian Noël e Luc Stevens, Sosterranhs e motas castrales : Emergéncia e ligams dintra doas arquitecturas de la França medievala, París, Lo Harmattan, , 422 p. (ISBN 978-2-343-07867-0), p. 329-330.
  86. ↑ « Moulin Cacaud », notícia no IA24001016, sus la plataforma dobèrta del patrimòni, basa Mérimée, ministèri francés de la Cultura.
  87. ↑ « Glèisa parroquiala Sant Estève », notícia no IA24000840, sus la plataforma dobèrta del patrimòni, basa Mérimée, ministèri francés de la Cultura.
  88. ↑ « Glèisa parroquiala Sant Joan », notícia no IA24000839, sus la plataforma dobèrta del patrimòni, basa Mérimée, ministèri francés de la Cultura.
Aquel document proven de « https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=la_chapelle-grésignac&oldid=209815026 ».