Portal:Bordèu

Una pagina de Wikipédia, l'enciclopèdia liura.

Blason de la ville de Bordeaux Portail de Bordèu

Portail consacrat a la vila de Bordèu e a sa metropòli.
Veire las darrièras modificacions de las 1 714 articles
Introduccion
Bordèu (prononciat [bɔʁ.ˈo]) es una comuna del Sud-oèst de França, prefectura del departament de Gironda e capluòc de la region Novèla Aquitània. Capitala de l'anciana Guiana, Bordèu, situada en bordadura de Landas de Gasconha, fa partida de Gasconha.

En 2021, la comuna èra la novena comuna de França per sa populacion amb 261 804 abitants. La populacion de Bordèu intra-muros demòra relativament febla comparada a son aglomeracion puèi qu'en 2021, 25,96 % dels abitants de l'aglomeracion vivián dins Bordèu contra 45,3 % en 1968. Aquò s'explica per la febla superficia de la vila, e per l'atractivitat de las comunas de banlèga coma Merinhac o Peçac, que comptan respectivament 75 729 e 66 760 abitants. Bordèu es la comuna principala de la metropòli « Bordèu Metropòli », qu'amassa 28 comunas e 831 534 abitants, la segonda de França, per sa populacion, darrièr la « Metropòli europèa de Lilla » e davant « Tolosa Metropòli ».

L'aglomeracion bordalesa èra en 2021 la seisena de França, amb 1 008 509 abitants, après las de París, Lion, Marselha, Lilla, Tolosa e davant Niça, Nantas e Tolon. L'aira d'atraccion de Bordèu èra la cinquena de França per sa populacion, amb 1 393 764 abitants en 2021. La vila es coneguda dins lo mond entièr pels vins de Bordèu e los vinhals del bordalés, sustot dempuèi lo XVIIIe sègle, que foguèt una vertadièra edat d'aur.

En 1957, Bordèu es recompensada del prètz d'Euròpa, conjonchament amb Turin. En junh de 2007, una partida de la vila, lo pòrt de la Luna, es inscricha pel Comitat del patrimòni mondial, designat per l'amassada generala de l'UNESCO , sus la Lista del patrimòni mondial.

Bordèu Metropòli

Bordèu Metropòli es una metropòli francesa, situada dins lo departament de Gironda, en region Novèla Aquitània. Regropa 28 comunas de l'aglomeracion de Bordèu. Compta 749 595 abitants en 2016.

A pres la seguida, lo , de la comunautat urbana de Bordèu (o CUB).

La metropòli exercís las competéncias que li son delegadas pels comuns membres, talas coma previstas per la lei, e que son relativas als camps seguents :

  • desvolopament e d'amainatjament economic, social e cultural ;
  • amainatjament de l'espaci metropolitan ;
  • politica locala de l'abitat ;
  • politica de la vila ;
  • gestion dels servicis d'interès collectiu ;
  • proteccion e de mesa en valor de l'environament e de politica del quadre de vida ;
  • forrièra automobila ;
  • arqueologia preventiva ;
  • promocion d'una programacion culturala dels territòris de la metropòli ;
  • rets non urbanas de calor o de freg d'interès comunautari alimentats a mai de 50 % per d'energias renovelablas o de recuperacion

L'Estat, la Region e lo Departament pòdon delegar a la metropòli la gestion de d'unas de lors competéncias.

Un imatge


Bordèu en 1899
Patrimòni
Transpòrts


Ensenhament e recèrca
Transpòrt Bordèu Metropòli

La ret Transpòrts Bordèu Metropòli, egalament conegut jos la sigla TBM, es lo nom de la ret de transpòrt en comun desservissent Bordèu Metropòli.

Lo 22 de febrièr de 2010, Keolis Bordèu met en plaça una ret novèla de transpòrt en comun sul territòri de Bordèu Metropòli. La ret es estada integralament tornada estructurar, se compausa en mai de las 3 linhas de tram de 76 linhas de buses (13 Lianas, 10 Linhas Principalas, 6 Corols, 8 Citéis, 1 Linha Express, 16 Linhas Localas, 12 Linhas Especificas, 4 Flexo de Jorn, 6 Flexo de Serada, 1 Linha de Nuèch, 3 Zònas Résago), de 2 BatCub, navetas fluvialas mesas en linha en mai de 2013 e del VCub (lo sistèma de Bicicleta en liure servici) e 15 pargue-relai.

Lo la ret Tram e bus de la Cub (TBC) a cambiat oficialament de nom per venir Transpòrts Bordèu Metropòli (TBM), causida validada segon una deliberacion del conselh de Bordèu Metropòli del 29 de mai de 2015. Aquela causida es justificada pel cambiament de nom de l'intercomunalitat (de CUB cap a Bordèu Metropòli), tornant l'ancian nom obsolet.

Una refonda de l'identitat visuala de la ret serà progressivament desplegada per acompanhar aquel cambiament de nom suls diferents supòrts (tiquets, fichas oràrias, agéncias, sit internet, senhaletic als arrèstes ...) e la liurada dels autobuses. D'aicí a setembre de 2016 500 buses e 130 trams van èsser equipats del logo novèl, la liurada TBC desapareisserà dels darrièrs veïculs d'aicí a mis-2017. La marca Tbc aviá remplaçat la CGFTE lo 3 de julhet de 2004 après l'obertura complèta de la darrièra de las tres linhas de tram e la reorganizacion parciala de la ret.

Un article

Universitat de Bordèu

L'universitat de Bordèu compta mai de 50 000 estudiants e 4 000 ensenhaires-cercaires dins los domenis de las sciéncias umanas e socialas, de las sciéncias de la vida e de las sciéncias e tecnologias.

S'agiguèt de la mai granda universitat de la region Novèla Aquitània. Dispausa de mantun sit a l'interior de la metropòli de Bordèu, sustot dins lo domeni universitari de Talença Peçac Gradinhan, mas tanben dins las vilas d'Agen e Peirigús. L'origina de l'universitat de Bordèu remonta a l'Edat Mejana. Dempuèi lo , existís doas universitats dins l'aglomeracion : l'universitat de Bordèu e l'universitat Bordèu-Montaigne.

Cultura

Cultura a Bordèu :

Musadas

Manifestacions

Una lista complèta e regularament actualizada es disponibla sul sit de l'Ofici de torisme de Bordèu

  • Salon dels Antiquaris (genièr)
Le Cuauhtémoc lors de la fête du fleuve de 2007
Lo Cuauhtémoc pendent la fèsta del fluvi de 2007

Salles d'espectacle

Divèrs

Artistas e Grops Bordaleses

Espòrt

Espòrt a Bordèu

Clubs dels entorns :


Mèdias

  • Wit FM (Pop Music, Rock, R&B, Dance) - 100.8
  • Salvatgina (Novèla scèna bordalesa, Apartenissent a Ràdio Nova) - 94.9
  • Ràdio Campus (Musica alternativa) - 88.1
  • La Clau de las Ondas (cap de genre especific) - 90.1
  • RIG (Musica del Mond, Musica alternativa) - 90.7
  • Black Bòx (Hip hop, R'non B, Soul, Funk, Disco, Reggae, Ragga) - 103.7
  • RCF Bordèu (Programas Religioses) - 88.9
  • France Bleu Gironda (Informacions, Musica Pop) - 100.1
  • Enjoy 33 (Hits & News) - 92.6
  • GOLD FM : Ràdio oficiala dels Girondins de Bordèu (Fotbòl, informacions, musica...) - 103.3
bordaleses celèbres
L'Anonim de Bordèu, pelegrin qu'es anat a Jerusalèm al IVe sègle
Ausone, poèta latin, prefècte de las Gàllias e procònsol d'Asia nascut cap a 309, († cap a 394 près de Bordèu)
Paulin de Nole (Sant Paulin), poèta latin e avesque de Nole nascut cap a 353, († 431 a Roma)
Ricard II d'Anglatèrra, rei d'Anglatèrra nascut lo 6 de genièr de 1367, († 17 de febrièr de 1400 en Anglatèrra)
Santa Joana de Lestonnac, fondatritz de la Companhiá de Marie Notre-Dame nascuda lo 27 de decembre de 1556, († 2 de febrièr de 1640)
Pierre Lacour, pintre nascut en 1745, († 1814 a Bordèu)
David Lévi Alvarès, professor, pedagòg e autor nascut en 1794, († 1870 a París)
Fraires Pereire, banquièrs
Rosa Bonheur, pintra nascuda lo 18 de març de 1822, († 25 de mai de 1899 a Thomery)
Odilon Redon, pintre, dessenhaire e gravaire nascut lo 22 d'abril de 1840, († 6 de julhet de 1916 a París)
Jean Roger-Ducasse, compositor nascut lo 18 d'abril de 1873, († 19 de julhet de 1954 al Taillan-Medòc)
Albert Marquet, pintre nascut lo 27 de març de 1875, († 14 de junh de 1947 a París)
François Mauriac, escrivan e jornalista nascut l'11 d'octobre de 1885, († 1er setembre de 1970 a París)
Jean Anouilh, autor dramatic nascut lo 23 de junh de 1910, († 3 d'octobre de 1987 a Lausana)
Jacques Ellul, filosòf, sociològ e teologian nascut lo 6 de genièr de 1912, († 19 de mai de 1994 a Peçac)
René Clément, cineasta nascut lo 18 de març de 1913, († 17 de març de 1996 a Monegue)
Jacques Chaban-Delmas, ancian primièr ministre, cònsol màger de Bordèu, nascut lo [[7 de marces] 1915
Chaval, dessenhaire nascut lo 10 de febrièr de 1915, († 1968)
Danielle Darrieux, actritz nascuda lo 1er mai de 1917
Xavier Arsène-Henry, arquitècte nascut en 1919
Jean Lacouture, jornalista, istorian e escrivan nascut lo 9 de junh de 1921
Alban Moga, jogaire francés de rugbi de XV nascut lo 1èr de mai de 1923 († 10 d'abril de 1983 a Bordèu
Pierre Garmendia, deputat socialista de Gironda e cònsol màger de Floirac nascut lo 6 de setembre de 1924
Édouard Molinaro, cineasta nascut lo 13 de mai de 1928
Marcel Amont, cantaire nascut lo 1er abril de 1929
Georges Descrières, comedian nascut lo 15 d'abril de 1930
Alain Aslan, pintre, illustrator e escultor nascut lo 23 de mai de 1930
Sempé, dessenhaire nascut lo 17 d'agost de 1932
Geneviève Fontanel, actritz nascuda lo 27 de junh de 1936
Boris Cyrulnik, psicanalista, psicològ e escrivan nascut lo 26 de julhet de 1937
Dominique Merlet, pianista nascut lo 18 de febrièr de 1938
Jean-Luc Nancy, filosòf francés, nascut en 1940
Serge Lama, cantaire nascut l'11 de febrièr de 1943
Christian Morin, animator, musician e actor nascut lo 2 de març de 1945
Sophie Davant, jornalista e animatritz de television nascuda lo 19 de mai de 1963
José Cubero Sánchez dich El Yiyo, matador nascut lo 16 d'abril de 1964, († 30 d'agost de 1985 a Colmenar Viejo)
Pierre Landete, avocat e escrivan nascut l'11 de genièr de 1967
Pierre Palmade, umorista nascut lo 23 de març de 1968
Portals connèxes

Lien vers Wikimedia Commons

Wikimedia Commons
(Ressorsas multimèdia)
Imatges


Lien vers Wiktionnaire

Wiktionnaire
(Diccionari universal)
Lexic sul Bordèu

Lien vers Wikiversité

Wikiversité
(Ressorsas pedagogicas)
Universitat

Lien vers Wikilivres

Wikilivres
(Tèxtes e manuals)
Libres

Lien vers Wikisource

Wikisource
(Bibliotèca universala)
Portal

Lien vers Wikiquote

Wikiquote
(Recuèlh de citacions)
Documents

Lien vers Wikinews

Wikinews
(Actualitats)
Novèlas