Pichona Gavacheria
Pichona Gavacheria | |
Carta representant l'aira lingüistica del santongés : la pichona Gavacheria es isolada al sud, a l'entorn del borg de Montsegur, dins l'Entre doas Mars de lenga gascona. | |
País | França |
---|---|
Region francesa | Novèla Aquitània |
Departament francés | Gironda |
Lenga | Santongés |
Vilas principalas | Veire lo § Localizacion |
Regions naturalas vesinas |
Vallée del Dropt Entre doas Mars |
Regions e espacis connèxes | Païses de Duras |
modificar |
La pichona Gavacheria o Gavacheria de Montsegur èra una anciana aira lingüistica situada dins la val del Drot a l'entorn del borg de Montsegur dins lo sud-èst de l'Entre doas Mars e del departament de Gironda, en region Novèla Aquitània. S'agissiá d'una enclava, dins una region de tradicion gascona, poblada a partir del XVe sègle per de colons al parlar santongés, apelats localament « gavaches » o « marots ». A desaparegut dins la segonda mitat del XXe sègle jos l'influéncia del gascon puèi de francés.
Localizacion[modificar | modificar lo còdi]
Bénédicte e Jean-Jacques Fénié citan setze comunas utilizant la lenga santongesa : Castèl Mauron, Corts de Montsegur, Coturas, Dieu L'I Vòl, Forcet e Balaissac, Lo Pui, Mèste Riu, Nau Honts, Rimons, Sent Martin de l'Èrm, Sent Martin deu Pot, Sent Miquèu de La Pujada, Sent Sulpici de Guilheragas, Sent Vivian de Montsegur, Senta Gèma e Talhacavat, a l'entorn del borg de Montsegur, e Sent Guiraud, en país de Duras, identificadas, en 1895, dins son Recuèlh dels idiòmas de la region gascona per Édouard Bourciez, coma formant lo còr de la pichona Gavacheria[1].
Etimologia[modificar | modificar lo còdi]
L'origina del nom de la region, « pichona Gavacheria » o « Gavacheria de Montsegur », es identic a la del « país Gabay » o « granda Gavacheria », lo tèrme « gavach » designant, segon lo Diccionari occitan-francés segon los parlars lengadocians de Louis Alibert, « lo lengatge estrangièr, lo patés » dins un sens pejoratiu[1]. Pasmens, pels colons de lenga santongesa de la val del Dropt en Entre doas Mars, lo patés es lo gascon dels autoctòns, los immigrats se designant eles meteisses jol vocable de « marot » o « marotin »[2].
Istòria[modificar | modificar lo còdi]
Una primièra èrsa d'immigracion de populacions originàrias de Santonge es organizada per provesir al repoblament de las tèrras de las senhoriás localas, coma las de l'Abadiá de Sent Fèrmer, mancant de braç en seguida de la pèsta qu'a devastat la region al XVe sègle[1].
Nòtas e referéncias[modificar | modificar lo còdi]
- Bénédicte e Jean-Jacques Fénié, Diccionari dels païses e províncias de França, Bordèu, Edicions Sud-oèst, , 349 p. (ISBN 978-2-87901-367-1), p. 163.
- Freddy Bossy, Antologia gabaye e gavacha (legir en linha)
Annèxes[modificar | modificar lo còdi]
Articles connèxes[modificar | modificar lo còdi]
Bibliografia[modificar | modificar lo còdi]
- Bénédicte e Jean-Jacques Fénié, Diccionari dels païses e províncias de França, Bordèu, Edicions Sud-oèst, , 349 p. (ISBN 978-2-87901-367-1).
- Robert Boutruche, « los corrents de poblament dins l'Entre doas Mars — Estudi sul braçatge de la populacion rurala — Segonda partida : de XVe al sègle XX » dins Annals d'istòria economica e sociala, tòm 7, París, Armand Colin, 1935, p. 124 (legir en linha) sul sit Gallica de la BnF
- Édouard Bourciez, « la conjugason dins lo gavach del Sud » dins Revista de las universitats del Miègjorn : novèla seria dels Annals de la Facultat de las letras de Bordèu, tòm 2, 1896, p. 142 (legir en linha) sul sit Gallica de la BnF
- Édouard Bourciez, « lo demostratiu dins la pichona Gavacheria » dins Mesclas de filologia romanica e d'istòria literària, 1896, Slatkine (réédit.), p. 57 (lira dels extraches en linha) sul sit Google Libres