SPIP (logicial)
Pels articles omonims, veire Spip.
| Primièra version | |
|---|---|
| Darrièra version | 4.2.12 ()[1] |
| Dépôt | git.spip.net/spip/spip |
| Escrich en | PHP |
| Sistèma d'espleitacion | Tip Unix |
| Environament | Multiplateforme |
| Lengas | Angleses, franceses, arab, breton, asturian, bulgar, catalan, còrs, chèc, alemand, esperanto, espanhòl, italian, japonés, neerlandés, lengadocian, portugués, eslovèn, suedés, turc e ucraïnian |
| Tip | Sistèma de gestion de contengut |
| Licéncia | Licéncia publica generala GNU version 2 |
| Sit web | www.spip.net |
SPIP (Sistèma de publicacion per l'Internet) es un logicial liure destinat a la produccion de sits web. Dins l'ofèrta nombrosa e divèrsa de sistèmas de gestion de contengut, se distinguís pel suènh portat als estandards de l'edicion (respècte de las règlas tipograficas, organizacion dels ròtles dels participants) e per l'atencion portada al multilingüisme e als mecanismes favorizant l'edicion collaborativa.
Aquel logicial privilègia la simplicitat d'installacion, d'usatge e de mantenença, e es largament utilizat per de rets de personas, de las institucions publicas o privadas.
SPIP es un acronim significant « Sistèma de publicacion per l'Internet » ; lo darrièr « P » es daissat a la liura interpretacion de cadun e es sovent traduch per « partejat » o « participatiu », dins la mesura ont aquel logicial es particularament apreciat per l'edicion collectiva d'un sit. Sa mascòta es un polatouche (esquiròl volant). Un utilizator de SPIP s'apèla un « spipeur ».
Presentacion[modificar | modificar lo còdi]
SPIP es un logicial liure de gestion de contengut utilizat per mai de 12 000 sits francofòns (2023)[2]. S'o tròba a l'encòp sus de sits institucionals (sits tematics, de d'unes servicis déconcentrés, ministèris o ambaissadas de França), dels sits de premsa (lo webmestre del jornal Le Monde diplomatic es un dels iniciadors de SPIP[3]), sus de sits associatius, universitaris o suls de particulars.
Son lengatge de « esquelèts » permet de produire de sits Internet a las foncionalitats elaboradas, tot en rèsta simpla a manipular amb un nivèl modèst en informatica.
Los utilizators se pòdon identificar sul sit public. Dispausan alara de dreches d'edicion diferents segon qu'an l'estatut de « administrators », de « redactors » o de « visitaires ». Los « administrators » e los « redactors » an accèsses a l'espaci de redaccion del sit. Los « visitaires » se pòdon identificar sul sit public quand çò fa besonh.
Tecnologia[modificar | modificar lo còdi]
SPIP es un logicial escrich en PHP que s'apièja sus la basa de donadas MySQL, mas tanben sus SQLite e PostgreSQL (en version experimentala). Pòt èsser utilizat coma « requêteur Web multi-basas » (e mai amb de basas de donadas distantas).
SPIP es un SGC dinamic : las paginas del sit son generadas « a la volada » en tirant los contenguts textuels de la basa de donadas e en los metent en forma pel mejan de « esquelèts » de presentacion. Aqueles esquelèts ofrisson las foncionalitats que s'espèra d'un sit Internet modèrn gràcias a un lengatge de balisatge leugièr que mescla lo HTML a un ensemble de « boclas », de « balisas » e de « filtres » documentats dins mantuna lenga sul sit del projècte.
Enfin, un sistèma d'amagatal permet a SPIP d'evitar de calculs redondants per generar las paginas : quand una pagina es demandada per un client web, SPIP verifica primièr s'es pas ja dins son escondon per la far afichar sens recalculs. La durada de vida d'una pagina dins l'escondon es paramétrable dins son esquelèt de presentacion.
SPIP intègra un mecanisme d'amagatal , una autentificacion, un modul d'installacion automatica, aital coma una interfàcia d'administracion e de sasida dels articles.
Lo foncionament de SPIP requerís un servidor HTTP configurat per foncionar amb PHP aital coma 150 Mo d'espaci disc (fòra basa de donadas) e 128 Mo de memòria RAM.
Sits utilizators[modificar | modificar lo còdi]
SPIP es a l'origina creat pel sit uzine.net, puèi los creators decidiguèron d'o liurar jos licéncia GPL. Tre son lançament en 2001, es egalament utilizat per Le Monde diplomatic, Rambalh e Reporterre. En 2023, SPIP propulsa mai de 13 500 sits[4].
Versions[modificar | modificar lo còdi]
Lo « nuclèu » dels desvolopaires es constituït dempuèi 2001 per :
- ARNO* (Arnaud Martin), creator de SPIP pel sit uZine 2. Inicialament webmestre, grafista, « PAOiste ».
- Antoine (Antoine Pitrou), informatician. A rejonch SPIP per interès per l'esplech e per uZine.
- Fil (Philippe Rivière), jornalista e tecnician. A adoptat SPIP per respondre als besonhs del Mond diplomatic.
- ESJ (Emmanuel Sant-James), ensenhant-cercaire, membre cooptat dins lo grop fondator.
- Una comunautat activa, essencialament francesa, manten las evolucions frequentas del logicial dins una linha de compatibilitat e d'obertura.
A la debuta de 2003, la version 1.6 declina l'interfàcia d'administracion del sit (dicha interfàcia "privada") en mantuna lenga[5]. Un espaci dels traductors es mes en plaça per tal de multiplicar lo nombre de versions disponiblas automaticament[6].
En , la version 1.7 de SPIP gerís los sits multilingües, compren un modul de recèrca e d'indexacion del contengut, e incorpòra lo contengut d'autres sits per la sindicacion[7]. En junh, un fork plan controvertit[8],[9], SPIP-Agòra, es anonciat sul sit de l'ADULLACT (es oficialament arrestat en 2008).
En , l'interfàcia privada de la version 1.8 es remanejada per tal de prene en compte l'analisi ergonomica efectuada per Diala Aschkar dins l'encastre de son mastère[10],[11]. Una modificacion importanta pels desvolopaires vei egalament lo jorn amb aquela version : lo còr de SPIP es d'ara enlà constituït d'un compilator novèl que, per sa riquesa, obrís lo camp a de novèlas perspectivas. Ven alara possible d'elaborar d'esquelèts a las foncionalitats de mai en mai complèxas sens cap de recors a PHP.
La version 1.9 (), localizable per una reorganizacion complèta dels fichièrs e lo passatge de las extensions de fichièr de .php3 cap a .php[12], mena de nombroses cambiaments, dont d'unes seràn pas vertadièrament finalizats qu'amb las versions 1.9.1 e 1.9.2. En particular son introduches un sistèma de plug-in, e dels filtres de tractaments d'imatges. Los esquelèts liurats per defaut son mai omogenèus, e seguisson los estandards del W3C.
La version 1.9.1 fornís un sistèma de modèls, a la faiçon d'aqueles existissent dins la sintaxi wiki de MediaWiki, e utiliza AJAX pro sistematicament dins l'espaci privat[13].
La version 1.9.2 acaba la reorganizacion dels repertòris, çò que permet a una meteissa distribucion de SPIP de servir a totes los utilizators d'un meteis hébergeur. S'enriquís de la bibliotèca JQuery, e intègra un validateur XML original. Un esplech d'ajuda a la traduccion completa aquela avançada novèla[14].
La version 2.0 se vòl a l'encòp lo sistèma de publicacion abitual e una plataforma de desvolopament mai generala. SPIP ven sustot utilizable sus mantun servidor SQL diferents, gràcias a una interfàcia unificada especifica. Introdutz un modèl dich CVT (Cargar, Verificar, Tractar) permetent d'escriure mai aisidament de formularis, eventualament en AJAX[15]. Al meteis títol que lo sit afichat al public, l'espaci d'administracion del sit pòt èsser tornat definir e personalizat, sustot amb l'ajuda del lengatge dels esquelèts de SPIP.
La version 2.1 ofèrta un sistèma d'extensions (plug-ins non désactivables dempuèi l'interfàcia privada) e transferís d'unas foncionalitats del nuclèu de SPIP en extensions. La via es atal obèrta per prepausar de distribucions fòrça personnalisables del logicial. Es pas mai mantenguda dempuèi la fin de 2017, e recep pas mai de correctius de securitat[16].
La version 3.0 sòrt lo [17], e acaba la copa del logicial en plug-ins coma SPIP 2 l'aviá amorsada. L'ensemble de las foncionalitats prepausadas per SPIP 2 pausa d'ara enlà sus un nuclèu SPIP 3 acompanhat de 23 plug-ins. La copa complèta del nuclèu completa sos API e puntejats de dintrada pels desvolopaires de plug-ins. En mai, l'ensemble de l'espaci privat de SPIP es estat recodé en esquelèts, sus la basa dels espleches e foncions prepausats pel lengatge d'esquelèts de SPIP. Aquela remesa a plat de l'espaci privat es l'escasença de repensar lo foncionament dels objèctes editorials e de normalizar lor usatge per o tornar lo mai generic possible. La creacion de novèls objèctes editorials e la personalizacion dels objèctes existents venon atal fòrça mai facils e mai rapids. SPIP 3 introdutz una bocla novèla DATÈT que permet enfin de boclar sus tot tip de donadas e tanpauc solament sus las taulas SQL. Es pas mai mantenguda dempuèi la fin de 2017 e los correctius de securitat son pas mai aplicats dempuèi 2019[16].
La version 3.1 sòrt lo [18]. Ofrís de las actualizadas de las bibliotècas JavaScript, dels estils CSS per defaut, dels melhoraments de l'espaci de redaccion, de novèls espleches per la redaccion dels esquelèts, del melhorament dels resultats e de l'escritura del còdi. Aquela version es pas mai mantenguda dempuèi 2019, recep pas mai que los correctius de securitat[16].
La version 3.2[19] sortís lo . Compren una actualizada de las bibliotècas JavaScript embarcadas, la compatibilitat de la version 7.1 de PHP, e divèrses melhoraments pertocant sustot l'ergonomia de l'espaci privat o la gestion dels plug-ins. Aquela sortida s'acompanha d'un novèl visual e de la refonda grafica dels sits de la comunautat.
Mentre que las versions 3.1 e 3.2 son actualizadas pendent lo mes d'abril , la version 4.0 sòrt lo 9 de julhet de 2021. Compren mantuna novetat tala coma : una optimizacion de la talha del CMS, lo supòrt de PHP 7.3, 7.4 e 8.0, una ergonomia melhora de l'espaci privat, una gestion simplificada e estandardizada dels imatges, l'integracion de la bibliotèca JavaScript Sortable.js, una novèla boita modala basada sus Lity, la supression de l'opcion « se limitar al HTML 4 » per l'espaci public e l'adopcion del HTML 5 pels esquelèts per defaut.
Las versions 3.12.2 e 4.0.1 sortisson lo 15 de decembre de 2021.
Nòtas e referéncias[modificar | modificar lo còdi]
- « https://blog.spip.net/mise-a-jour-de-maintenance-sortie-de-spip-4-2-12.html »,
- « De sits jos SPIP - SPIP », sus www.spip.net (consultat lo )
- La tela de SPIP per Philippe Rivière, octobre de 2003.
- « SPIP », sus www.spip.net (consultat lo )
- SPIP 1.6, spip.net, mai de 2003
- Categoria « l'espaci dels traductors » sus spip.net
- SPIP 1.7, SPIP 1.7.2, spip.net, mai de 2004
- « Gmane -- Mail To News And Back Again », sus web.archive.org (consultat lo )
- « Obertura del sit governamental Agòra - Linuxfr.org », sus linuxfr.org (consultat lo )
- SPIP[ecrire] estudi, genièr de 2004
- SPIP 1.8, spip.net, abril de 2005
- SPIP 1.9, spip.net, julhet de 2006
- SPIP 1.9.1, spip.net, agost de 2006
- SPIP 1.9.2, spip.net, febrièr de 2007
- SPIP 2.0, spip.net, decembre de 2008
- « Versions Mantengudas - SPIP », sus www.spip.net (consultat lo )
- « SPIP 3.0 », (consultat lo )
- « SPIP 3.1 », (consultat lo )
- « SPIP 3.2 », (consultat lo )
Veire tanben[modificar | modificar lo còdi]
Bibliografia[modificar | modificar lo còdi]
- Perline, Spip practica 1.9, InLibroVeritas, 2008, 301 p. (ISBN 978-2-35209-062-5) En liure telecargament (Licéncia Art Liure) sus Framabook
- Matthieu Marcillaud, Programar amb SPIP, 2010. En liure telecargament (Creative Commons) en version francesa, anglesa e espanhòla
Articles connèxes[modificar | modificar lo còdi]
Ligams extèrns[modificar | modificar lo còdi]
- (mul) Sit Web oficial: presentacion, telecargament, documentacion.
- L'istòria minuscula e anecdotica de SPIP
- (mul) Plug-ins SPIP Los plug-ins, descriptius e accèsses a lors fonts e documentacions
- (mul) SPIP-Contribucion: Contribucions dels utilizators (plug-ins, novèls filtres, esquelèts complèts, etc.)
- Blòg de las novetats, anóncia de las versions novèlas
- Sedna, planet de SPIP
- Repo GIT de las fonts Fonts e gestionàrias de tiquets de spip e dels plug-ins comunautaris
- (mul) Programar amb SPIP Documentacion tecnica
- (mul) Traduire SPIP Esplech d'internacionalizacion de SPIP e de sos plug-ins
- Spip Pels Nuls: sit web presentant l'usatge de SPIP e de sa començada pel Webmestre.
- Rubrica SPIP en çò de Framasoft
- Etnografia de terren e relacion d'enquèsta. Observar los « comunautats » de logicials liures : l'istòria d'una enquèsta etnografica dins la comunautat dels desvolopaires SPIP.
