Pittsburgh
Per l'article avent un títol omofòn, veire Pittsburg.
Pel film de Lewis Seiler, veire La Fèbre de l'aur negre.
| Pittsburgh | ||||
 Sagèl |
 Drapeau |
|||
 De naut en bas e d'esquèrra a drecha : lo centre-vila situat al confluent de l'Allegheny e de la Monongahela, la Cathedral of Learning de l'universitat de Pittsburgh, l'Universitat Carnegie-Mellon, PNC Park e lo funicular Duquesne. | ||||
| Administracion | ||||
|---|---|---|---|---|
| País |  Estats Units
|
|||
| Estat |  Pensilvània
|
|||
| Comtat | Allegheny | |||
| Caracteriza de localitat | City | |||
| Maire Mandat |
Ed Gainey (D) dempuèi 2022 |
|||
| Còdi ZIP | 15106, 15120–15121, 15203–15208, 15210–15222, 15224, 15226–15227, 15230, 15232–15234, 15237, 15239, 15289 | |||
| Còdi FIPS | 42-61000 | |||
| GNIS | 1213644 | |||
| Demografia | ||||
| Populacion | 302 971 ab. (2022) | |||
| Densitat | 2 005 ab./km2 | |||
| Populacion aira urbana | 2 370 930 ab. (2022) | |||
| Geografia | ||||
| Coordinadas | 40° 26′ 30″ nòrd, 80° 00′ 00″ oèst | |||
| Altitud | Min. 220 m Max. 420 m |
|||
| Superficia | 15 110 ha = 151,1 km2 | |||
| · dont entèrra | 143,4 km2 (94,9 %) | |||
| · dont aiga | 7,7 km2 (5,1 %) | |||
| Fus orari | EST (UTC-5) | |||
| Divèrs | ||||
| Fondacion | ||||
| Chafre | Steel City (« la vila de l'acièr ») | |||
| Localizacion | ||||
 Carta del comtat d'Allegheny . | ||||
| Geolocalizacion sus la carta : Estats Units
Geolocalizacion sus la carta : Estats Units
Geolocalizacion sus la carta : Pensilvània
| ||||
| Ligams | ||||
| Sit web | pittsburgh.pa.us | |||
modificar  |
||||
_relief_location_map.png)
_location_map.svg)
Pittsburgh (prononciat en francés [pits.bœʁɡ], en anglés [ˈpɪts.bɝɡ]), o mai rarament en francés Pittsbourg[1] ([pits.buʁ]) es una vila americana, segonda plus granda vila del Commonwealth de Pensilvània.
Sèti del comtat d'Allegheny, foguèt longtemps un naut luòc de la siderurgia. Pendent lo recensament de 2020, comptava 302 971 abitants ; l'aglomeracion compta, ela, 2 370 930 abitants, se situant a la 27e plaça als Estats Units[2].
La vila se situa sul platèl dels Allegheny, a la confluéncia dels rius Allegheny e Monongahela, que se rejonhon per formar Ohio. Lo centre-vila es establit sus la poncha formada per aqueles tres rius. A causa d'aquela situacion geografica, la vila es coneguda per sos nombroses ponts (mai de 400) e sos dos funiculars. Lo sit, explorat pel primièr còp per Cavelier de La Salle, es colonizat pels europèus al XVIIIe sègle. Pittsburgh coneis una fòrta creissença industriala pendent lo XIXe sègle e ven a partir de 1875 una de las capitalas mondialas de l'acièr jos l'impulsion d'Andrew Carnegie. Après la crisi industriala de las annadas 1980, las activitats son reorientadas cap a la santat, la recèrca, la tecnologia, l'educacion e la finança.
Pittsburgh es generalament classada coma la primièra vila americana per la qualitat de vida, gràcias a sa securitat, sas universitats, sa cultura, son economia e sa talha modèsta[3],[4].
Geografia[modificar | modificar lo còdi]
Sit[modificar | modificar lo còdi]
La vila a una superficia de 151 km2, dont 7,2 km2 de rius. Se tròba dins l'oèst de Pensilvània, sul platèl dels Alleghany. Ocupa un sit de confluéncia : l'Allegheny rejonh la Monongahela per formar Ohio. Lo centre-vila, escaissat « Triangle d'aur » (Golden Triangle), es comprés entre aqueles tres corses d'aiga. Las ribas son religadas per mantun pont. La vila s'espandís al nòrd-èst suls sectors d'Oakland, Shadyside e Squirrel Hill ont se tròban l'universitat de Pittsburgh, l'universitat Carnegie-Mellon e lo Carnegie Museum and Library.
Pittsburgh se situa al caireforc de mantuna val, e las zònas residencialas s'espandisson sus de penjals que son sovent inaccessibles n'auto pendent l'ivèrn. Pittsburgh a atal la reputacion d'èsser la vila mai escarpada dels Estats Units après San Francisco. Possedís egalament de las « inclinas », menas de trams tractés per de cables, a l'imatge dels « cable cars » de son omològa californiana. L'accès rotièr a la vila a necessitat la cavada de mantun tunèl.
Climat[modificar | modificar lo còdi]
Lo climat de Pittsburgh possedís de caracteristicas del climat continental umid. Los estius son cauds e umids, e los ivèrns pòdon èsser rigoroses, amb d'abondantas nevadas.
Pittsburgh es una de las dètz vilas mai nivolosas dels Estats Units, amb una mejana de près de 200 jorns nivoloses per an. Segon la classificacion de Köppen, Pittsburgh se situa dins la categoria Dfa, la del climat continental umid.
Temperaturas[modificar | modificar lo còdi]
A Pittsburgh, lo mes mai caud es lo meteis que dins la màger partida de l'emisfèri nòrd, a saber julhet. Lo maximum mejan enregistrat es de 29 °C (85 °F), amb de temperaturas de nuèch que pòdon davalar en mejana fins a 16 °C (62 °F)[5]. Lo mes de julhet a Pittsburgh es sovent umid, çò qu'engendra sovent un fòrt indici humidex.
Lo mes mai freg de la vila es lo mes de genièr amb d'extrémums de l'òrdre de 3 °C en jornada e −7 °C pendent la nuèch. L'influéncia de l'ocean Atlantic es mesa en evidéncia per la comparason amb la mejana de la vila de Chicago, a mens de 180 km al nòrd e 640 km a l'oèst. Per la vila de Chicago, la mejana es alara 3 °C mai bassa en genièr[6].
La temperatura mai nauta foguèt enregistrada lo , amb 39 °C, contra −30 °C lo .
Precipitacions[modificar | modificar lo còdi]
Las precipitacions mai importantas son enregistradas al mes de julhet, a causa de frequents auratges e de depressions situadas sus la còsta èst dels Estats Units. Atal, en mejana un pauc mens qu'una centena de millimètres d'aiga tomba en julhet sus la vila de Pittsburgh[réf. necessari].
A l'opausat, lo mes mai sec es lo mes de febrièr, periòde ont la majoritat de las precipitacions se fa jos forma de nèu fonduda. Ça que la, la seissantena de millimètres de precipitacions enregistrada es una mejana pro nauta respècte a d'autras vilas situadas mai a l'interior de las tèrras.
| Mes | jan. | fév. | març | abril | mai | junh | jui. | agost | basse. | oct. | nov. | déc. | annada |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Temperatura minimala mejana (°C) | −7,5 | −6,5 | −1,2 | 3,8 | 9,1 | 13,8 | 16,4 | 15,7 | 11,9 | 5,7 | 1,2 | −4,2 | 4,8 |
| Temperatura mejana (°C) | −3,3 | −1,8 | 4,1 | 9,8 | 15,3 | 19,9 | 22,3 | 21,4 | 17,7 | 11,3 | 5,7 | −0,3 | 10,2 |
| Temperatura maximala mejana (°C) | 0,9 | 2,7 | 9,4 | 15,7 | 21,4 | 26,1 | 28,1 | 27,1 | 23,5 | 16,9 | 10,2 | 3,7 | 15,5 |
| Precipitacions (mm) | 64,5 | 60,7 | 86,6 | 80 | 91,2 | 94,2 | 95,3 | 81,5 | 75,4 | 59,9 | 72,4 | 74,2 | 935,9 |
| Nombre de jorns amb precipitacions | 10,4 | 9,5 | 11,8 | 10,8 | 10,3 | 9,6 | 8,5 | 7,8 | 7,8 | 7,9 | 10,1 | 11,3 |
Subdivisions[modificar | modificar lo còdi]
La vila de Pittsburgh se compausa de nonanta quartièrs (neighborhoods) despartits en nòu districtes electorals (que seguisson pas precisament las frontièras dels quartièrs)[7]. Lo centre-vila (Downtown Pittsburgh), escaissat the Golden Triangle, abriga divèrs grata-cèls e carrièras culturalas (teatres, espectacles…). A l'entorn del centre, la vila se copa aproximativament en quatre zònas geograficas correspondent als ponches cardinals, plan residencialas. La zòna es rèsta la mai culturala amb son vast campus e sas zònas de comèrcis e de léser, lo sud èst mai popular o comercial e lo nòrd correspond a l'anciana vila d'Allegheny, comprenent divèrsas infrastructuras esportivas e culturalas.
Municipalitats vesinas[modificar | modificar lo còdi]
Istòria[modificar | modificar lo còdi]
XVIIIe sègle[modificar | modificar lo còdi]
Las primièras installacions de colons europèus èran de fortificacions francesas e dels establiments de comèrci. Pendent la guèrra de Sèt Ans (1754-1763), los britanics an pres lo Fòrt Duquesne, qu'èra situat al confluent dels rius Monongahela e Allegheny, un endrech de Pittsburgh conegut amb lo nom de The Ponch. Los britanics i bastiguèron un fòrt mai important e l'apelèron Fort Pitt en l'onor de l'òme d'Estat britanic William Pitt.
-
Fort Pitt. -
Pittsburgh en 1874.
XIXe sègle[modificar | modificar lo còdi]
A la debuta del XIXe sègle, Pittsburgh coneguèt una importanta aviada industriala, gràcias a la proximitat de minas de carbon e a son emplaçament privilegiat coma caireforc comercial. La produccion d'acièr i foguèt florissenta pendent de nombrosas annadas e li portèt lo chafre de Vila de l'acièr. Los dos rius Monongahela e Allegheny convergent per formar Ohio, que rejonh lo fluvi Mississipí per se getar fin finala dins lo golfe de Mexic. Aquel avantatge geografic faguèt egalament de Pittsburgh un caireforc important pendent la construccion del camin de fèrre. De milions d'europèus afluïguèron e s'installèron al ras, fins a la debuta del XXe sègle, a la recèrca d'un emplec dins las minas, las fondariás d'acièr, los camins de fèrre e de nombrosas autras industrias.
Lo , un jorn après la susmauta sagnosa de Baltimore ont nòu trabalhaires dels camins de fèrre èran estats tuats per la milícia de Maryland, los obrièrs de Pittsburgh entamenèron una grava de sosten. Las autoritats fan intervenir 600 soldats de las tropas federalas qu'obriguèron lo fuòc suls piquets de grava, tuant 20 trabalhaires e en nafrant de centenas d'autras. De milièrs de trabalhaires agricòlas rejonhon los caumaires e après de combats urbans expulsan las tropas de la vila[8].
XXe sègle-XXIe sègle[modificar | modificar lo còdi]
En 1960, Pittsburgh venguèt la primièra vila al mond a èsser alimentada en electricitat producha per l'energia nucleara (lo reactor nuclear de Shippingport).
Amb la recession de las annadas 1970 e la concurréncia dels païses a man-d'òbra bon mercat, la màger part de las fondariás d'acièr deguèron barrar. Per efièch de contagion, tota l'activitat economica regionala foguèt tocada, e plan d'autras minas e usinas barrèron egalament lors pòrtas. La municipalitat exigiguèt d'esfòrces de la part de las usinas per reduire la pollucion atmosferica e de revitalizacion del centre-vila[9]. Aquel periòde es estat marcat per una virada màger per Pittsburgh, qu'abandonèt son imatge de vila bruta e enfumada per se reconvertir massissament dins la nauta tecnologia e los servicis. Es d'autre biais a aquela epòca que foguèt bastit lo gratacèl COSTUMAS Steel Tower, conegut per aver solament tres faciadas, e l'ensemble futurista PPG Plaza.
Pasmens, Pittsburgh a fòrça perdut de sa populacion intra muros, passant de mai de 676 000 abitants en 1950 a 334 000 en 2000.
En , la vila a aculhit la cima del G20.
Economia[modificar | modificar lo còdi]
La crisi economica a tocat Pittsburgh a la debuta de las annadas 1980 : s'es traducha per una fòrta aumentacion del taus de caumatge qu'es passat de 6 % en 1979 a 15 % en 1983[10]. Las industrias pesugas an barrat e la desindustrializacion a possat un nombre grand d'abitants a quitar la vila.
De cap a aquela situacion de declin economic, demografic e social, la municipalitat e l'Allegheny Conference, un organisme de desvolopament economic privat a tòca non lucrativa, an engatjat de projèctes e de las reformas. Atal, lo programa Renaissença II a permés la reconversion de Pittsburgh : de burèus e de novèls mejans de transpòrt an revitalizat lo centre-vila, l'universitat s'es desvolopada e dels milièrs d'emplecs de servici son estats creats dins los domenis de la recèrca, de l'educacion, de la santat e de las industrias de poncha[11]. Una politica d'atraccion dels investisseires a entrainat l'implantacion de l'entrepresa japonesa Sony. Lo desfís de la reconversion es tengut ; l'anciana Steel City, centre de l'industria siderurgica dels Estats Units particularament polluïda, s'es virada cap a d'activitats a nauta valor aponduda e prioriza las energias renovelablas jos l'impulsion de son cònsol màger democrata Bill Peduto, que s'engatja, a la contra de Donald Trump, a respectar l'acòrdi de la COP21. Après 50 ans de baissa la populacion de la vila es a s'estabilizar[12].
En aculhissent en 2009 lo G20 a Pittsburgh, lo president Obama a volgut onorar lo brilhant exemple de la faiçon dont una vila industriala americana ancianament en crisi a capitat a se regenerar amb capitada[13].
Politic[modificar | modificar lo còdi]
| No | Identitat | Periòde | Durat | Etiqueta | Eleccion | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Debuta | A | |||||
| la fin de 50 | Cornelius D. Scully (en)[14] ( - ) | 9 ans, 3 meses e 1 jorn | Partit democrata | (en) (en) | ||
| 51 | Dàvid L. Lawrence[15] ( - ) | (demission) | 13 ans e 8 jorns | Partit democrata | (en) (en) (en) (en) | |
| 52 | Thomas Gallagher (en)[16] ( - ) | 10 meses e 17 jorns | Partit democrata | Non elegit | ||
| 53 | Josèp M. Barr (en)[17],[18] ( - ) | 10 ans, 1 mes e 3 jorns | Partit democrata | (en) (en) (en) | ||
| 54 | Peter F. Flaherty (en)[18] ( - ) | (demission) | 7 ans, 3 meses e 6 jorns | Partit democrata | (en) (en) | |
| 55 | Richard Caliguiri (en) ( - ) | (mòrt a far un trabalh de mandat) | 11 ans e 25 jorns | democrata independent (en) Partit democrata | (en) (en) (en) | |
| 56 | Sophie Masloff (en) ( - ) | 5 ans, 7 meses e 28 jorns | Partit democrata | (en) | ||
| 57 | Thomas J. Murphy (en) (nascut en ) | 12 ans | Partit democrata | (en) (en) (en) | ||
| 58 | Bob O'Connor (en) ( - ) | (mòrt a far un trabalh de mandat) | 6 meses | Partit democrata | (en) | |
| 59 | Luke Ravenstahl (nascut en ) | 7 ans, 4 meses e 5 jorns | Partit democrata | (en) | ||
| 60 | Bill Peduto (nascut en ) | 7 ans, 11 meses e 28 jorns | Partit democrata | (en) | ||
| 61 | Ed Gainey (en)[19] (nascut en ) | En cors | 2 ans, 4 meses e 30 jorns | Partit democrata | (en) | |
Transpòrts[modificar | modificar lo còdi]
La vila possedís una ret de mètro leugièr (tram), que compòrta doas linhas. La vila s'es egalament dotada d'un sistèma de gestion dels fuòcs de circulacion foncionant amb una intelligéncia artificiala[20], fasent de ciutat un modèl de vila intelligenta[21].
Demografia[modificar | modificar lo còdi]
| Evolucion de la populacion | ||
|---|---|---|
| Annada | Pop. | ±% |
| 1760 | 149 | — |
| 1761 | 332 | +122.8% |
| 1796 | 1 395 | +320.2% |
| 1800 | 1 565 | +12.2% |
| 1810 | 4 768 | +204.7% |
| 1820 | 7 248 | +52.0% |
| 1830 | 12 568 | +73.4% |
| 1840 | 21 115 | +68.0% |
| 1850 | 46 601 | +120.7% |
| 1860 | 49 221 | +5.6% |
| 1870 | 86 076 | +74.9% |
| 1880 | 156 389 | +81.7% |
| 1890 | 238 617 | +52.6% |
| 1900 | 321 616 | +34.8% |
| 1910 | 533 905 | +66.0% |
| 1920 | 588 343 | +10.2% |
| 1930 | 669 817 | +13.8% |
| 1940 | 671 659 | +0.3% |
| 1950 | 676 806 | +0.8% |
| 1960 | 604 332 | −10.7% |
| 1970 | 520 117 | −13.9% |
| 1980 | 423 938 | −18.5% |
| 1990 | 369 879 | −12.8% |
| 2000 | 334 563 | −9.5% |
| 2010 | 305 704 | −8.6% |
| 2020 | 302 971 | −0.9% |
| Bureau del recensament dels Estats Units | ||
Segon lo recensament dels Estats Units de 2000, 334 563 personas vivián a Pittsburgh dont 143 739 cobles e 74 169 familhas amb 2 358 695 personas dins l'aira urbana[22].
| Groupe | Pittsburgh | Pensilvània
|
Estats Units
|
|---|---|---|---|
| Blancs | 66,0 | 81,9 | 72,4 |
| afroamericans | 26,1 | 10,9 | 12,6 |
| asiatics | 4,4 | 2,8 | 4,8 |
| Mestisses | 2,5 | 1,9 | 2,9 |
| Autres | 0,7 | 2,4 | 6,4 |
| amerindians | 0,2 | 0,2 | 0,9 |
| Total | 100 100 | 100 | |
| latino-Americans | 2,3 | 5,7 | 16,7 |
Segon l'American Community Survey, pel periòde 2011-2015, 89,38 % de la populacion annadida de mai de 5 ans declara parlar l'anglés a l'ostal, 2,06 % declara parlar l'espanhòl , 1,82 % una lenga chinesa, 0,62 % lo francés, 0,53 % l'italian , 0,51 % lo rus, 0,46 % l'arab , 0,46 % l'indi , 0,41 % lo corean e 3,76 % una autra lenga[25].
| Indicador | Pittsburgh | Estats Units |
|---|---|---|
| Personas de mens de 5 ans | 5,0 % | 6,1 % |
| Personas de mens de 18 ans | 15,8 % | 22,6 % |
| Personas de mai de 65 ans | 14,0 % | 15,6 % |
| Femnas | 51,1 % | 50,8 % |
| Personas per foguièr | 2,12 | 2,64 |
| Veterans | 5,8 % | 8,0 % |
| Personas nascudas estrangièras a l'estrangièr | 8,5 % | 13,2 % |
| Personas sens assegurança malautiá | 9,0 % | 10,2 % |
| Personas amb un andicap | 9,9 % | 8,6 % |
| Revenguts annals | 29 196 $ | 29 829 $ |
| Personas jol lindal de pauretat | 22,3 % | 12,3 % |
| Diplomats del licèu | 92,0 % | 87,0 % |
| Diplomats de l'universitat | 40,7 % | 30,3 % |
Educacion[modificar | modificar lo còdi]
Pittsburgh es egalament una importanta vila universitària. Possedís mantuna universitat dont las mai famosas son l'universitat de Pittsburgh (publica), l'universitat Carnegie-Mellon e l'universitat Duquesne (totas doas privadas).
L'universitat de Pittsburgh, fondada en 1787, es l'un dels mai ancians establiments d'ensenhament superior dels Estats Units ; es reputada per sos programas en medecina, sciéncias de l'educacion e engenhariá[27]. Compta environ 27 500 estudiants. L'universitat Carnegie-Mellon, fondada en 1900 per Andrew Carnegie, figura egalament demest las universitats mai quotadas, sustot en sciéncias e tecnologia[28]. Lo campus principal d'aqueles establiments se tròba dins lo quartièr d'Oakland, amb la famosa Cathedral of Learning (catedrala del saber).
L'universitat Duquesne, fondada en 1878, es una universitat privada aculhissent mai o mens 10 000 estudiants. Existís d'autres establiments d'ensenhament superior.
Cultura[modificar | modificar lo còdi]
Eugene Curran Kelly, mai conegut jos son nom d'artista Gene Kelly, nascut lo , abitèt dins lo quartièr popular d'East Liberty amb sos fraires e sòrres. Sos parents loguèron un ostal dins Mellon Street.
Wiz Khalifa es originari de la vila de Pittsburgh. Lo 12 de decembre la vila celèbra lo "Wiz Khalifa Day" en l'onor del rapaire.
Mac Miller es egalament originari de Pittsburgh.
Cinèma[modificar | modificar lo còdi]
- La Fèbre de l'aur negre (Pittsburgh) de Lewis Seiler,1942.
- La Val del jutjament segon una partida del roman de Marcie Davenport, film de Tay Garnett de 1945 amb Gregory Peck, Greer Garson, Gladys Cooper. Istòria d'amor contrariada per la diferéncia de classa sociala e per la grava dins una fondariá d'acièr de Pittsburgh.
- Flashdance, Wonder Boys, La Nuèch dels mòrts-vivents, Tròp polida ! se debanan a Pittsburgh, mentre que Viatge al cap de l'infèrn se debana dins los entorns de Pittsburgh.
- Kenny de Claude Gagnon (1988) : Kenny, 13 ans, viu dins un quartièr obrièr de Pittsburgh entornejat de sa familha. Es pas tot a fa un mainatge coma los autres...
- Trapèla en aigas trebolas en 1993 amb Bruce Willis.
- Diabolic en 1995, de Jeremiah Chechick amb Sharon Stone e Isabelle Adjani se debana a Pittsburgh e dins sos entorns.
- Mòrt subta (Sudden Death) en 1995. A per vedeta Jean-Claude Van Damme.
- Un jorn sens fin, de Harold Ramis, 1994.
- Zack e Miri fan una pornografia, de Kevin Smith, 2008. Mai precisament dins la banlèga de Monroeville.
- Los mistèris de Pittsburgh, de Rawson Marshall Thurber, 2008
- Los Tres Venents Jorns, de Paul Haggis, 2010.
- Identitat secrèta, de John Singleton, 2011.
- The Dark Knight Rises, de Christopher Nolan sortit en 2012 es virat en partida a Pittsburgh, la vila representant Gotham City.
- Jack Reacher, de Christopher Mc Quarrie sortit en 2012.
- Sol Contra Tous (Concussion), de Peter Landesman sortit en 2015.
Serias televisadas[modificar | modificar lo còdi]
Las serias Serenas (ABC, 1993-1995), Angela, 15 ans (ABC, 1994-1995), Queer as Folk (Showtime, 2000-2005), Lo Protector (CBS, 2001-2004), Kill Ponch : Dins la linha de mosca (Spike TV, 2007), This Is Costumas (NBC, dempuèi 2016) se debanan en partida o en totalitat a Pittsburgh.
L'episòdi 15 de la sason 3 d'Esperits criminals se debana egalament a Pittsburgh.
Anna, un personatge recurrent de la seria americana Newport Beach, torna viure a Pittsburgh en mièg de sason 1.
Dins l'episòdi 12 de segonda sason de la seria Weeds, Shane prepausa la vila de Pittsburgh se son obligats de mudar.
Dins The Lost Room, l'eròi, Joe Miller (Peter Krause), es inspector de polícia a Pittsburgh.
Videojòc[modificar | modificar lo còdi]
- The Last of Costumas utiliza Pittsburgh coma vila principala del capítol 6.
- Una version pòst-apocaliptic de Pittsburgh es lo luòc principal de l'extension de Fallout 3 nommada The Pitt.
- La meteissa version de Fallout 3 de Pittsburgh apareis dins Fallout 76
Dialècte local[modificar | modificar lo còdi]
Los abitants de la vila parlan un dialècte apelat lo « Pittsburgh English » o lo « Pittsburghese ». Aquel dialècte es derivat de l'anglés american amb d'influéncias irlandesas, germanicas o encara d'Euròpa centrala e Euròpa de l'Èst. Sus d'unes ponches, se rapròcha d'aqueles utilizats dins las regions vesinas (Érié o Baltimore per exemple) mas se distinguís pasmens per son costat capolat, tipic de las regions de l'èst d'Euròpa. Lo lexic emplega d'unes quites mots dirèctament eissits del vocabulari de las lengas eslavas, coma pierogi o halušky[29].
La vida a Pittsburgh[modificar | modificar lo còdi]
Lo taus de criminalitat de Pittsburgh es fòrça feble respècte a las vilas americanas de talha comparabla. D'unas banlègas pòdon pasmens èsser mens seguras : lo ministèri dels Afars estrangièrs franceses cita los quartièrs de Mount Oliver, Hill Districte, Homewood-Brushton e HazelWood[30].
La vila es un fèu del partit democrata, amb una populacion largament catolica e sindicada.
Sul plan cultural, la vila a beneficiat al XIXe sègle del mecenat de rics industrials, coma Andrew Carnegie. Pittsburgh possedís ara una vertadièra riquesa culturala e artistica. La remarcabla Orquestra sinfonica de Pittsburgh, sustot dirigit per Fritz Reiner, Lorin Maazel e Mariss Jansons, es celèbre dins lo mond entièr. Possedís e se produtz al Heinz Hall, qu'aculhís nombre d'autras manifestacions. L'Andy Warhol Museum es consacrat a Andy Warhol, originària de la vila, e lo Carnegie Museum of Art abriga de somptuosas colleccions de pintura (Edgar Degas, Vincent van Gogh, Claude Monet). I a egalament fòrça autras galariás d'art modèrn, d'esculturas, de las colleccions de films e de video, una escòla artistica que possedís de salas de cinèma d'art e d'ensag.
Pels divertiments, se pòt senhalar la proximitat del pargue d'atraccions Kennywood, celèbra per sos ròller coaster istorics, dont d'unes datan de la debuta del XXe sègle.
La vila es un centre màger de la recèrca medicala (SIDA, càncer, transplantacion d'organs) e possedís l'un dels espitals mai famoses al mond (University of Pittsburgh Medical Center, UPMC).
Enfin, la municipalitat s'es engatjada dins una politica de desvolopament duradís. Dins la segonda mitat del XXe sègle, exigiguèt d'esfòrces de la part de las usinas en matèria de pollucion atmosferica[31]. A la debuta del XXIe sègle, s'es reconvertida dins los servicis e a multiplicat las parets vegetalas e los òrts suls teulats[32].
Espòrts[modificar | modificar lo còdi]
L'espòrt a Pittsburgh es present dempuèi un nombre grand d'annadas, tanben plan pertocant l'espòrt professional que los campionats universitaris.
Espòrts professionals[modificar | modificar lo còdi]
Tre 1882, los Piratas naisson al meteis temps que la Liga americana de beisbòl. L'equipa foguèt apelada the Alleghenies puèi the Innocents abans de prene en 1891, en seguida d'un transferiment dobtós, lo nom de Piratas. Empòrtan en 1901 lor primièr títol de la Liga nacionala qu'an rejonch en 1887 ; van puèi ganhar dos títols en mai d'arreu. En 1903, pendent la primièra edicion de las Serias mondialas, l'equipa pèrd contra las Pilgrims de Boston mas ganharàn lo títol en 1909. L'equipa existís totjorn e jòga dins lo PNC Park.
En 1925, la primièra franquesa de hòquei professionala fa sas debutas dins la sala del Duquesne Gardens e pren lo meteis nom que l'equipa de beisbòl los Piratas. L'equipa fa seguida a las Yellow Jackets, equipa de la liga americana US Amator Hòquei Associacion, que financièrament son en dificultat. Aquela primièra equipa professionala de hòquei intègre alara la famosa Liga nacionala de hòquei. En 1930, las finanças seguisson pas mai e la franquesa muda per rejónher Filadèlfia per una sola sason. Normalament, l'equipa auriá degut tornar un còp una novèla patinadoira bastida, mas fin finala lo , los proprietaris abandonan l'idèa de remetre en activitat l'equipa.
Mentretant, en 1933, una equipa de fotbòl american fa sas debutas dins la Nacional Fotbòl League jol meteis nom que los dos autres equipas professionalas : los Piratas. Cal esperar 1939 per veire l'equipa prene son nom actual dels Steelers. L'equipa a emportat lo Super Bowl uèch còps, per setze finala jogadas (2016). L'equipa jòga totas sas partidas dins l'estadi del Heinz Field mas jogava pel passat dins lo Three Rivers Stadium.
En seguida de la fin de l'equipa de la LNH dels Piratas, una novèla equipa professionala de hòquei espelís mas aquel còp per jogar dins la Liga americana de hòquei : los Hornets. Aqueles Hornets jogaràn lors primièras partidas dins lo Duquesne Gardens abans de far una pausa dins lor activitat en 1956 (pausa de cinc annadas) lo temps de la construccion de la Pittsburgh Civic Arena. Los Hornets jògan en tot vint e sièis sasons amb tres Copas Calder a lor palmarés, dont la darrièra pendent lor darrièra sason en 1967.
En efièch, en 1967, la LNH intègra sièis novèlas equipas d'expansion. La vila de Pittsburgh fa partida de las vilas retengudas e participa donc a la repesca d'expansion de la LNH en 1967 en escambi d'una soma de 2 milions de dòlars[33]. Lo nom de l'equipa novèla es determinat per un concors : lo nom retengut fach referéncia a la patinadoira del Civic Arena, escaissada « l'igló » : los Penguins. Cal esperar la sason 1990-1991 e una equipa menada per Mario Lemieux per veire la primièra Copa Stanley èsser ganhada per la vila. La sason seguenta, l'equipa realiza lo doblat. Dempuèi, l'equipa jòga totjorn sas partidas dins la meteissa patinadoira e mai se aquesta es de mai en mai vetusta e qu'un projècte d'una sala novèla es previst. L'equipa de las Penguins de Pittsburgh jòga d'ara enlà dins lo PPG Paints Arena.
Lo , los Penguins revestisson dels malhòts solament e negre pel primièr còp de lor istòria. Las colors foguèron adoptadas per tal d'uniformizar las tengudas de las diferentas equipas esportivas de Pittsburgh e per tal de temptar d'atirar mai de fans de la « vila de las Champions ». En efièch, los Piratas ganhan en 1979 la Liga nacionala e las Steelers an ganhat lo Super Bowl lo 20 de genièr de 1980.
Pertocant lo basquet, mantuna equipa s'es succedit dins la vila sens que cap sortisca pas realament del lòt. Se pòt citar los Ironmen, los Pipers, los Hardhats e enfin los Xplosion desapareguda en .
Complèxes esportius[modificar | modificar lo còdi]
-
Lo PNC Park. -
-
Lo Heinz Field. -
-
La Civic Arena.
Espòrts universitaris[modificar | modificar lo còdi]
Los Panthers es lo club omnispòrts universitari de l'Universitat de Pittsburgh. Las equipas de las Panthers participan a las competicions universitàrias organizadas pel Nacional Collegiate Athletic Associacion. Pittsburgh fa partida de la division Big East Conference. L'adopcion d'una pantèra coma mascòta data de 1909.
La mai famosa equipa de las Panthers es la de fotbòl american que reivindica almens cinc títols nacionals e l'equipa que foguèt creada en 1889 e utiliza en 2007, lo Heinz Field e lo Petersen Events Center après aver jogat dins lo Pitt Stadium, emprenhat de 56 150 plaças.
Equipas actualas e palmareses[modificar | modificar lo còdi]
| Nom | Espòrt | Liga | Estadi | Títols |
|---|---|---|---|---|
| Steelers de Pittsburgh | Fotbòl american | Nacional Fotbòl League | Heinz Field | Super Bowl : 1974, 1975, 1978, 1979, 2005 e 2008 |
| Piratas de Pittsburgh | Beisbòl | Liga màger de beisbòl - LN | PNC Park | Aliga nacionala : 1901, 1902 Serias mondialas : 1909, 1925, 1960, 1971 e 1979 |
| Penguins de Pittsburgh | Hòquei sus glaç | Liga nacionala de hòquei | PPG Paints Arena | Copa Stanley : 1991, 1992, 2009, 2016 e 2017 |
| Riverhounds de Pittsburgh | Fotbòl (soccer) | USL Segond Division | Highmark Stadium | |
| Passion de Pittsburgh | Fotbòl american | Nacional Women's Fotbòl Associacion | George K. Cupples Stadium |
Embessonatges[modificar | modificar lo còdi]
| Vila | País | Periòde | ||
|---|---|---|---|---|
.svg){kind=small} | Astana[34] |  | Cazacstan | |
 | Bilbao[35] |  | Espanha | dempuèi |
 | Charleroi[36] | .svg){kind=small} | Belgica | |
 | Donetsk[37] |  | Ucraïna | dempuèi |
 | Fernando de la Mora[35] |  | Paraguai | dempuèi |
| Gaziantep[35] |  | Turquia | ||
 | Hamilton[38] |  | Canadà | |
 | Karmiel[35] |  | Israèl | dempuèi |
| Matanzas[35] |  | Cuba | dempuèi | |
 | Misgav[35] | | Israèl | dempuèi |
 | Naucalpan de Juárez[39] |  | Mexic | |
 | Novokouznetsk[40] |  | Russia | |
 | Ostrava[35] |  | Tchéquie | dempuèi |
 | Prešov[35] |  | Eslovaquia | dempuèi |
 | Saitama[35] |  | Japon | dempuèi |
| San Isidro[35] |  | Nicaragua | dempuèi | |
 | Sarrebruck[35] |  | Alemanha | dempuèi |
 | Sheffield[35] | .svg){kind=small} | Reialme Unit | dempuèi |
 | Skòpie[35],[41] |  | Macedònia del Nòrd | dempuèi |
 | Sofia[35] |  | Bulgaria | dempuèi |
| Wuhan[35] |  | China | dempuèi | |
 | Zagrèb[35] |  | Croàcia | dempuèi |
| Đà Nẵng[35] |  | Vietnam | dempuèi | |
| Ōmiya (en)[42] | | Japon | fins al | |
Cultes[modificar | modificar lo còdi]
- Pittsburgh dispausa de mantuna glèisa catolica dont Sant-Bonifaci, Sant Jacme (lo ministèri relevant de la Fraternitat sacerdotala Sant-Piu-X dempuèi 2014) e la catedrala Saint-Paul.
- Glèisa presbiteriana d'East Liberty (protestantisme).
Personalitats ligadas a la vila[modificar | modificar lo còdi]
Nòtas e referéncias[modificar | modificar lo còdi]
- Maurice Tourneux, Revista d'istòria literària de França, Volum 6, Armand Colin, , 992 p. (ISBN 978-1-373-76100-2).
- (en) Rich Lord, Joe Smydo e Len Barcousky, « Pittsburgh region's populacion loss slows slightly in 10 years », Pittsburgh Pòst-Gaseta, (legir en linha).
- Francesca Levy, « America's Most Livable Cities », Forbes, 29 d'abril de 2010 [legir en linha].
- (en) Julie Ajoquèt, « Move over, Honolulu; Pittsburgh's No. 1 in U.S. », Pittsburgh Pòst-Gaseta, (legir en linha).
- (en) Mejana entre 1961 e 1990 per la vila de Pittsburgh, altitud 369 m, sus http://www.hko.gov.hk/
- (en) Climat de Chicago sus http://www.hko.gov.hk/.
- Pittsburgh maps, sit de la vila, consultat lo 27 de novembre de 2011
- Frank Browning e John Gerassi, Istòria criminala dels Estats Units, Nouveau pèla, , p. 302.
- Cynthia Ghorra-Gobin, La vila americana : espaci e societat, París, Nathan Universitat, 1998, (ISBN 2091910163), p. 44.
- Jean-Pierre Paulet, Geografia urbana, París, Colin, 2000, (ISBN 2200250444), p. 150.
- (en) Kate Phillips, « Why Pittsburgh? », The New York Times (consultat lo ).
- Jzssica Gordon, Pittsburg, fènix de la Rust Belt americana dins lo mond del 4 de mai de 2018, Suppl. Éco e Entrepresa p. 6.
- (en) « US to host next G20 world acampada », sus news.bbc.co.uk, .
- « https://news.google.com/newspapers?id=-18baaaaibaj&pg=1916%2C2566066 »
- (en) Rachel Kirk, « Wives Sit in Background As City Officials Take Oath », The Pittsburgh Press, Pittsburgh, panatòri. 62, no 194, , p. 2 (legir en linha)
- (en) George Swetnam, « Mayor's Notebook », The Pittsburgh Press, Pittsburgh, panatòri. 90, no 131, , p. 49 (legir en linha)
- (en) Frank Christopher, « Transit, Treasury Problems Darken Mayor's Oath Taking », The Pittsburgh Press, Pittsburgh, panatòri. 76, no 162, (legir en linha)
- (en) William Allan, « Pete Begins Like Maverick McNair 33 Years Ago--In Middle Of Civiliza Fight », The Pittsburgh Press, Pittsburgh, panatòri. 86, no 192, , p. 2 (legir en linha)
- « https://pittsburghpa.gov/mayor/mayor-profile » (consultat lo )
- « "Surtrac", l'intelligéncia artificiala per tornar la circulacion mai fluida », sus lemonde.fr, (consultat lo ).
- « Pas de Smart City argeriana sens administrators territorials performants », sus lesechos.fr, (consultat lo ).
- (en) Donadas del recensament sus http://quickfacts.census.gov/.
- (en) « Pittsburgh, PA Populacion - Census 2010 and 2000 », sus censusviewer.com.
- (en) « Populacion of Pennsylvania - Census 2010 and 2000 », sus censusviewer.com.
- (en) « Language spoken at home by ability to speak English for the populacion 5 years and over », sus factfinder.census.gov.
- (en) « U.S. Census Bureau QuickFacts: Pittsburgh city, Pennsylvania; United States », sus www.census.gov (consultat lo ).
- University of Pittsburgh , 2011 U.S. News & World Repòrt
- Carnegie Mellon University , 2011 U.S.News & World Repòrt
- (en) Estudi sul vocabulari de la vila de Pittsburgh.
- Estats Units, securitat, Ministèri dels Afars estrangièrs (França), consultat lo 27 de novembre de 2011.
- Cynthia Ghorra-Gobin, La vila americana : espaci e societat, París, Nathan Universitat, 1998, (ISBN 2-09-191016-3), p. 44.
- Marie-Béatrice Baudet, Sylvain Cypel, « Pittsburgh. La metamorfòsi de la ciutat d'acièr », dins Bilanç Planeta 2009, Le Monde fòra-seria, M01545, p. 115.
- (en) Article sus decision de la liga d'acordar una franquesa a Pittsburgh
- (en) « Sister City Spotlight: Pittsburgh and Astana » (consultat lo )
- (en) « Our Sister Cities »
- « Charleroi Embessonada amb... »,
- (en) Nick Childers, « Conflict in eastern Ucraïna »
- (en) « Hamilton, Canadà » (consultat lo )
- (en) « Won’t you be my sister city? How Pittsburgh gets internacional siblings and what we’re learning from one »
- « https://www.google.com/books/edition/radical_history_review_volume_61_winter/d4aihz6kgvuc?hl=en&gbpv=1&pg=PA80 » (consultat lo )
- « https://starportal.skopje.gov.mk/desktopdefault.aspx?tabindex=0&tabid=172 »
- (en) « Sister Cities Associacion of Pittsburgh »
Veire tanben[modificar | modificar lo còdi]
Articles connèxes[modificar | modificar lo còdi]
- Lista dels mai nauts gratacèls de Pittsburgh
- Diocèsi de Pittsburgh
- Lista d'eparcas e archéparques de Pittsburgh
- Sinagòga Rodef Shalom de Pittsburgh
- Black and Yellow
- Preséncia francesa dins la val d'Ohio
Ligams extèrns[modificar | modificar lo còdi]
- (en) Sit oficial
- Ressorsa relativa a la geografia :
- Ressorsa relativa a la benda dessenhada :
- Ressorsa relativa a las bèlas arts :
- Ressorsa relativa a la musica :
- Notícias dins de diccionaris o enciclopèdias generalistas :
