Païses Basses meridionals

S'aquel bendèl es pas mai pertinent, retiratz-o. Clicatz aicí per ne saber mai.

Aquel article a besonh d'un plan novèl (mai de 2023).

Las informacions dins aquel article son mal organizadas, redondantas, o existís de las seccions plan tròp longas. Estructuratz-l'o sometètz de proposicions en pagina de discussion.

Coma far ?

Amb lo temps, arriba que lo contengut present dins un article venga desordenat. Fa sovent besonh de reorganizar l'article de fons en cima.

Cal bèl primièr despartir lo contengut de l'article en mantuna seccion. Las informacions devon puèi èsser expausadas clarament e lo mai sinteticament possible, regropadas per subjècte per tal d'evitar los doblons. Qualqu'un cercant una informacion precisa deu la poder trobar lèu en legissent la seccion apropriada.
A l'interior de cada seccion, lo tèxt, sovent inicialament jos la forma de frasas éparses, deu èsser regropat dins de paragrafs de qualques linhas, en assegurant un encadenament logic e una coeréncia entre las frasas.
Quand l'article o l'una de sas seccions desvolopa tròp longament un ponch qu'es pas dins lo còr del subjècte tractat, conven de far una sintèsi e de transferir l'ancian contengut dins d'articles mai apropriats (en cas de transferiment, cal imperativament respectar la procedura Ajuda:Scission).

Se pensatz qu'aqueles ponches son estats resolguts, podètz retirar aquel bendèl e melhorar lo plan d'un autre article.

Los Païses Basses meridionals, tanben qualificats de Païses Basses del Sud, de Païses Basses catolics o de Païses Basses belgiques, (o, en latin, Belgica Regia, per los distinguir de la Belgica Foederata, valent a dire los Païses Basses del Nòrd, los Païses Basses actuals) son los territòris que forman uèi Belgica (a l'excepcion de la principautat de Lièja, de la de Stavelot-Malmedy e del ducat de Bouillon), Luxemborg e lo Nòrd-Pas de Calais, inicialament amassats al XV^e sègle pels ducs de Borgonha, formant amb los Païses Basses septentrionals los Païses Basses borgonhons.

Jol regne Felip II d'Espanha, los Estats generals de las Dètz e sèt Províncias s'opausan a la dominacion espanhòla. En 1581, per l'acte de L'Aia, las sèt províncias del Nòrd fan secession. Las dètz províncias del Sud demòran, elas, jol contraròtle dels Habsborg. Al tèrme de la guèrra d'Ochanta Ans, los Païses Basses septentrionals forman atal las Províncias Unidas, e los Païses Basses meridionals los Païses Basses espanhòls de 1581 a 1713, puèi los Païses Basses austrians de 1713 a 1795, annada de lor annexion a la Primièra republica francesa.

Un Estat catolic[modificar | modificar lo còdi]

En 1581, las províncias, per una partida protestantas e neerlandofònas, situadas al nòrd e al centre dels Païses Basses espanhòls faguèron abjuracion del rei d'Espanha, Felip II e constituïguèron las Províncias Unidas sus la basa de la pacificacion de Gant seguida de l'Union de Brussèlas. Pasmens, après qualques patetariás e dels conflictes intèrns, qualques familhas nòblas de províncias catolicas demorèron fidèlas a la corona d'Espanha e entrainèron lors províncias dins l'union d'Arràs. Per contra, las províncias del nòrd demorèron independentas après la guèrra d'Ochanta Ans, mentre que las del sud foguèron reconquistadas per l'armada espanhòla après un periòde pendent la quala las luchas politicas s'anavan mesclar als conflictes religioses entre catolics e protestants. Es la desfacha dels protestants qu'entrainèt la victòria espanhòla dins lo Sud. Henri Pirenne soslinha que tot lo periòde espanhòl, e lo periòde austrian qu'anava seguir, son marcadas per la Contrareforma catolica que mobiliza los òrdres religioses, sustot los Jesuitas, e dont s'estime lo nombre a près de 3 % de la populacion globala al XVII^e sègle. Los jesuitas e los capuchins dividiguèron los Païses Basses meridionals en doas províncias segon la frontièra lingüistica, una província flandro-bèlga, e una província gallo-bèlga, soslinhant la dualitat culturala e etnica del país que, dins lors divèrsas activitats (religiosas e caritativas), los obliguèt a d'apròchis diferents en foncion d'espacis e de populacions diferenciats^[1].

L'autor neerlandés Johan Huizinga rapòrta que los Païses Basses meridionals formèron un Estat e una nacionalitat pendent dos sègles e mièg^[2]. S'o pòt confirmar en soslinhant la persisténcia dels Estats generals, del Conselh d'Estat e dels Conselhs Collaterals que, dempuèi los ducs de Borgonha, representèron la populacion locala (noblesa, clergat, tèrç estat dominat per la borgesiá), de còps dondes, fins al conflicte, contra los poders exteriors. Mas lor mancava pasmens la libertat de se dominar en tot domeni e en tota independéncia conclutz Huizinga.

Un Estat satellit[modificar | modificar lo còdi]

Los Païses Basses meridionals, separats del nòrd per la fòrça de las armadas espanhòlas, constituïssián un Estat satellit dins un vast empèri dirigit dempuèi Madrid pels Habsborg. Pasmens, a Brussèlas, los Estats generals representant la noblesa, lo clergat e la borgesiá, contunhèron a defendre, contra lo poder central, los dreches aquerits dempuèi los ducs de Brabant e los ducs de Borgonha. Foguèt una longa guèrra, sustot contra las tropas de Don Juan d'Àustria, lo mièg fraire del rei d'Espanha e lo governador Requesens. De nòbles catolics s'engatjan dins la guèrra contra lo rei d'Espanha, dont Guilhèm lo Paucparla que pren lo cap del movement, los comtes d'Egmont e de Hornes son meses a mòrt per aver volgut defendre las tradicions. De nombroses protestants son executats e de las populacions entièras de protestants fugisson a l'estrangièr. Mas, malgrat los tractats de defensas mutualas, la Pacificacion de Gant e las doas Unions de Brussèlas, concluses entre las Dètz e sèt Províncias comprenent lo nòrd e lo sud dels grands Païses Basses, las províncias del sud anavan luchar de mai en mai solas e acabar per tornar tombar jol poder espanhòl. Atal, en 1574, Brussèlas, venguda protestanta pendent dètz ans, subte un sèti d'un an abans d'èsser obligada d'acceptar l'exili dels protestants brusselleses e la confiscacion de lors bens. Lo nòrd, refugiat darrièr sas linhas d'aiga, contunhèt la guèrra per son compte. Abans aquò, Felip II, vengut a Brussèlas en 1555 per assistir a l'abdicacion de son paire l'emperador Carles Quint, èra partit en daissant de governadors o representar per aplicar sa politica, mentre que l'emperador Carles aviá governat lo país en presa dirècta dempuèi Brussèlas. Los governadors anavan aplicar, pendent mai de tres quarts de sègle, un governament luènh indiferent a las realitats localas, caracterizada per una politica taxatoire e anti-protestanta. Per coronar lo tot, de las revòltas de las tropas espanhòlas non pagadas anavan entrainar, mantun còp, pendent Ochanta Ans de guèrra, dels sacatges e dels massacres de civils. E pasmens, la tutèla espanhòla s'anava mantenir fins a la debuta del XVIII^e sègle.

Mas una trèva subrevenguèt en consequéncia d'una cessacion provisòria de las ostilitats negociada per las divèrsas partidas del conflicte. L'archiduc Albèrt, governador, amb son esposa Isabelle, metèt a profièch aquela pausa per promulgar a Brussèlas, lo 12 de julhet de 1611, l'edicte perpetual, fruch de las òbras d'una comission de magistrats e de legistas cargats d'unificar las legislacions aplicadas al pòble abitant lo territòri de la Belgica Regia. Èra un retorn a l'unitat juridica qu'èra estada lo principi grand del drech roman, coma se l'aviá conegut fins al V^e sègle apr. J.-C. L'edicte perpetual permetèt la creacion del primièr còdi de leis unica de Belgica, çò que diferenciava netament aquel país de sos vesins e permetiá, d'aquel fach, l'emergéncia d'una especificitat bèlga.

Las ostilitats entre los Païses Basses del Nòrd e Espanha avent représ après la trèva, los Païses Basses del Sud demorèron lo terren de guèrra dels caps militars e de lors armadas. Èra vengut lo prat batalhièr d'Euròpa. L'independéncia del Nòrd proclamada unilateralament en 1635 acabèt per èsser reconeguda en 1648 pel tractat de Vestfàlia que sancionava la rompedura definitiva entre lo nòrd e lo sud.

Païses Basses austrians[modificar | modificar lo còdi]

Pel tractat d'Utrecht en 1713, los Païses Basses del Sud venon austrians per transmission familiala de las Habsborg de Madrid als de Viena, segon las règlas del drech feudal encara en vigor en aquel temps. D'aquí enlà, los Païses Basses del Sud s'apelèron Païses Basses austrians o Belgium Austriacum o encara Austrian Netherlands.

Lo país coneguèt alara un periòde de calma e d'enriquiment jol bonàs governador Carles Alexandre de Lorena e la supervision, a Viena, d'un burèu cargat dels afars de las Províncias belgiques. Mas es pas qu'en 1781 qu'aguèt luòc, après mai d'un sègle, la primièra visita de cap d'estat dempuèi la de Felip II en 1555. Josèp II, emperador d'Àustria, regnant dempuèi Viena, venguèt amb la volontat de reformar la legislacion locala que, malgrat la reforma de 1611, fasiá la part polida als dreches de las corporacions e als privilègis de la religion catolica. Malgrat que foguèsse catolic el meteis, l'emperador ausissiá s'atacar als dreches dels òrdres religioses remontant a l'Edat Mejana e ne reduire lo nombre, volent tanben impausar una simplificacion generalament centralizatritz a l'administracion e a l'economia, anant fins a voler demesir lo nombre de jorns de fèsta per fèstas localas. De cap a l'ostilitat de las esfèras dirigentas e de la populacion dondas per defendre lors tradicions, lo poder imperial se daissèt anar a d'excèsses autoritaris rampelant lo regim espanhòl, e provoquèron un soslevament armat de Turnhout en 1789. D'Estats generals proclamèron alara l'independéncia de las Províncias belgiques. Es la creacion dels Estats belgiques units oficializant una vertadièra independéncia del país en aquela fin del XVIII^e sègle.

Mas abans de s'afirmar coma nacion, lo país èra estat amputat pendent las guèrras del XVII^e sègle, qualificat per la cronica de « sègle de malaür ». La guèrra e la politica l'avián privat de qualques províncias sus las qualas la monarquia espanhòla renonciava a tota pretension.

en 1659, lo comtat d'Artés veniá francés, pel tractat dels Pirenèus
en 1667, una primièra partida del comtat de Flandra èra annexada per França amb Lilla e Douai.
en 1678, una autra partida del comtat de Flandra, amb Sant-Omer, Cassel, Bailleul e Ypres, èra cedida a França pel tractat de Nimèga en consequéncia de la batalha de la Peene, a Noordpeene, l'11 d'abril de 1677.