Collègi de França
Fondacion |
1530 |
---|
Tip | |
---|---|
Nom oficial |
Collègi reial |
Fondator | |
Director | |
Devisa | |
Membre d'Universitat | |
Sit web |
País | |
---|---|
Vila |
Lo Collègi de França, ancianament nommat Collègi reial, es un establiment grand d'ensenhament e de recèrca francés, instituït per Francés Ier en 1530. Es situat plaça Marcelin-Berthelot dins lo 5e arrondiment de París, al còr del Quartièr latin.
Recèrca e ensenhament son estrechament ligats al Collègi de França, que se balha per ambicion d'ensenhar « lo saber a se constituïr dins totes los domenis de las letras, de las sciéncias o de las arts ». Dispensa de corses de naut nivèl que son gratuits, non diplômants e dobèrts a totes sens condicion ni inscripcion. Aquò en fach un luòc a despart dins lo paisatge universitari francés.
Èsser elegit professor al Collègi de França, valent a dire venir titulara d'una cadièra, es l'una de las mai nautas distincions de l'ensenhament superior francés. Lo Collègi compta una cinquantena de cadièras, dont l'objècte càmbia en foncion de darrièrs desvolopaments de la sciéncia (una cadièra podent, per exemple, èsser consacrada a la literatura après l'èsser estada a las matematicas), e dont lo titular es elegit per sos pars en foncion de sas òbras anterioras e non de sos títols universitaris[3]. Conferisson a lor titular un dardalh particular dins sa disciplina, en França e tanben a l'estrangièr.
Lo Collègi de França es membre associat de l'universitat París Sciéncias e Letras (universitat PSL)[4].
Istòria[modificar | modificar lo còdi]
Primièr apelat « Collègi reial », l'institucion a conegut diferentas apellacions (« Collègi imperial »), abans de recebre son nom actual en 1870.
Un de sos modèls es lo Collegium Trilingüe de Lovaina, decidit en 1517, inaugurat en 1518, e qu'a per mira d'espandir la pensada umanista.
Creacion dels legidors reials puèi professors reials[modificar | modificar lo còdi]
Sa fondacion remonta a l'epòca de Francés Ier, quand en 1530 sa « mèstre de librariá », lo traductor grand d'òbras anticas Guillaume Budé, li suggerís d'instituïr un collègi de « legidors reials », en se basant sus çò que se fa al collègi de las tres lengas de Lovaina[5]. D'umanistas pagats pel rei son cargats d'ensenhar de disciplinas que l'universitat de París ignòra[5].
Dos pòsts de legidors son inicialament creats, un pel grèc e un per l'ebrèu , mas en 1530 se tròba cinc legidors lèu venguts sièis[6] :
- dos legidors en grèc : Pierre Danes e Jacques Thouzat (dich Toussain) ;
- dos puèi tres en ebrèu : François Vatable, Agacio Guidacerio puèi Paul Paradis ;
- un en matematicas : Oronce Fina.
puèi çò nombre passa a dètz amb :
- l'eloquéncia latina, amb Bartholomaeus Latomus, en 1534 ;
- las lengas orientalas, amb Guillaume Postel, en 1538 ;
- un legidor de filosofia grèca e latina, amb Francesco Vimercato, en 1542 ;
- un legidor en medecina, amb Guido Guidi, en 1542.
D'aquí enlà lo Collègi reial, dont la devisa es « Docet omniums » (Ensenha tot), rèsta un dels luòcs d'excelléncia de la transmission del saber en França[1]. Los legidors reials benefícian dels privilègis estacats als conselhièrs del rei e a sos comensals, amb drech de committimus. Una cadièra de matematicas es emplenada a partir de 1576 en aplicacion del testament de Pierre de la Ramada apelada cadièra de Ramus (Maurice Bressieu). I a dètz e sèt cadièras a la fin del XVIe sègle amb la creacion de la cadièra d'araba (Arnoult de Lisle), tornadas a catòrze per Enric IV, mas qu'especializa una cadièra de medecina en cadièra d'anatomia , botanica e farmacia (Pierre Ponçon). La cadièra de drech canon (Hugues Guijon) es creada per Loís XIII ; Loís XIV ajusta la cadièra de siriac (Barthélemy de Herbelot de Molainville). Una carga d'inspector es creada en 1688 al benefici d'un dels professors per representar lo collègi al près de las diferentas autoritats publicas.
Los primièrs legidors reials son estats nommats pel rei jos l'influéncia de Guillaume Budé. En seguida de la contestacion per Pierre de la Ramada de la competéncia de Jacques Charpentier a ocupar la cadièra de matematicas, Carles IX a instaurat en 1566 la publicitat de la vacança de las cadièras de professors. Se constata pasmens que las cadièras an contunhat a èsser aqueridas per un discípol d'un titular per subrevivença quand a assegurat l'interim de d'unes corses. L'almoinièr Grand de França, Jacques Amyot, a agut un poder grand sul collègi qu'es estat conservat per sos successors fins en 1671[7].
Lo Collègi de França a inspirat, a la fin del sègle dels Lums, los fondators del Conservatòri nacional de las arts e mestièrs.
En 1848, l'efemèra Escòla d'administracion es adorsada al Collègi de França[8].
Lo bastiment del Collègi reial[modificar | modificar lo còdi]
Es jol regne d'Enric II que lo Collègi reial ocupa son emplaçament actual, primièr abrigat dins los Collègis de Tréguier e de Cambrai. Lor reünion es decidida per Enric IV e lo projècte d'un edifici unic arrestat per los remplaçar e installar egalament la Bibliotèca reiala. Claude Chastillon ne deu dessenhar l'aspècte. L'assassinat del rei limita l'execucion del projècte e sola una partida del collègi previst es realizada jos la regéncia de Maria de Médicis (1612)[9].
Es pas qu'en 1772 que d'òbras, menats per l'arquitècte Jean-François Chalgrin, pòrten d'agrandiments a l'entorn de la cort d'onor[10]. Las darrièras modificacions datan del mièg del XIXe sègle. Son dirigidas per l'arquitècte Paul Letarouilly que balha son aspècte actual al Collègi de França[11]. A partir de 1996 son efectuats d'òbras dont la tòca es de crear de novèls espacis en sossòl.
Accions del Collègi de França fòra sas parets[modificar | modificar lo còdi]
Dins l'encastre de sa politica internacionala, lo Collègi de França installa en 2009 una cadièra d'acuèlh al Collègi Belgica, una iniciativa de l'Acadèmia reiala de las sciéncias, de las letras e de las bèlas arts, de lenga e de literatura francesas e de medecina de Belgica[12]. L'annada seguenta, en 2010, pel primièr còp de son istòria, lo Collègi de França s'assòcia a d'autras institucions d'ensenhament superior e de recèrca en creant la fondacion París Sciéncias e Letras - Quartièr latin[13]. La capitada del projècte presentat per París Sciéncias e Letras a las Iniciativas d'excelléncia (Idex) en 2011 engatja lo Collègi de França dins la constitucion d'una universitat de recèrca internacionala.
Missions[modificar | modificar lo còdi]
Actualament, lo Collègi es dividit en sèt ensembles de disciplinas :
- sciéncias matematicas ;
- sciéncias fisicas ;
- sciéncias naturalas ;
- sciéncias filosoficas e sociologicas ;
- sciéncias istoricas ;
- sciéncias filologicas ;
- sciéncias arqueologicas.
Compta 45 cadièras regropadas en cinc departaments :
- matematicas e sciéncias numericas ;
- fisica e quimia ;
- sciéncias del vivent ;
- sciéncias umanas ;
- istòria e literatura.
Possedís un grop de cinc cadièras renoveladas annalament[14], a las qualas cal adjónher las nombrosas sommitats scientificas europèas que son regularament convidadas.
Lo Collègi de França dispensa de corses non diplômants de naut nivèl dins aquelas disciplinas scientificas e literàrias. L'ensenhament es gratuit e dobèrt a totes sens inscripcion, çò qu'en fach un luòc a despart dins l'ensenhament superior francés[1].
Lo Collègi de França favoriza l'interdisciplinarité coma ne testimònian, per exemple, las òbras de la cadièra de filosofia de la coneissença, ocupada per Jules Vuillemin de 1962 a 1990, e abordant de camps disciplinaris tan divèrses coma las matematicas puras, la fisica teorica, las sciéncias de l'engenhaire, la filosofia e las umanitats grècas e latinas. Tot parièr, en 2006, es creada la cadièra de psicologia cognitiva experimentala ocupada per Stanislas Dehaene que crosa las neurosciéncias e la psicologia.
Administrators[modificar | modificar lo còdi]
- 1800-1823 : Louis Lefèvre-Gineau
- 1824-1838 : Antoine-Isaac Silvestre de Sacy
- 1838-1840 : Louis Jacques Thénard
- 1840-1848 : Jean-Antoine Letronne
- 1848-1852 : Jules Barthélemy-Sent Ilari
- 1852-1853 : Xavièr de Portèth
- 1853-1854 : Jacques Rinn
- 1854-1873 : Stanislas Julien
- 1873-1883 : Édouard Lefebvre de Laboulaye
- 1883-1892 : Ernest Renan
- 1892-1894 : Gaston Boissier
- 1894-1903 : Gaston Paris
- 1903-1911 : Pierre Émile Levasseur
- 1911-1929 : Maurice Croiset
- 1929-1936 : Joseph Bédier
- 1937-1955 : Edmond Faral
- 1955-1965 : Marcel Batalhon
- 1966-1974 : Étienne Wolff
- 1974-1980 : Alain Horeau
- 1980-1991 : Yves Laporte
- 1991-1997 : André Miquel
- 1997-2000 : Gilbert Dagron
- 2000-2006 : Jacques Glowinski
- 2006-2012 : Pierre Corvol
- 2012-2015 : Serge Haroche
- 2015-2019 : Alain Prochiantz
- Dempuèi 2019 : Thomas Römer[15]
Bastiments[modificar | modificar lo còdi]
Arquitectura[modificar | modificar lo còdi]
Lo bastiment principal es realizat per l'arquitècte Jean-François Chalgrin en 1780. Es entornejat de bastiments de laboratòris modèrns concebuts per Albert Guilbert. Dos autres immòbles son dévolus al Collègi de França a París, près del Panteon e près del ministèri de la Recèrca.
Antena del Collègi de França[modificar | modificar lo còdi]
Una antena del Collègi de França es situada dins l'Europôle mediterranèa de l'Arbois a Ais de Provença, en ligam amb l'universitat d'Ais-Marselha. Aquel annèx es consacrat als risques climatics e sismo-tectonics e aculhís, entre autres cercaires Xavier Le Pichon (cadièra de géodynamique) e Édouard Bard (cadièra d'evolucion del climat e de l'ocean).
Bibliotècas del Collègi[modificar | modificar lo còdi]
Dempuèi 1936, lo Collègi a amassat los obratges en sa possession dins una bibliotèca generala, de las bibliotècas especializadas se desvolopant al près de qualques cadièras.
Sa bibliotèca d'egiptologia es especializada sus l'Egipte faraonic, l'Egipte crestian, sus las lingüisticas ieroglificas, ieraticas, demoticas e còptas, sus l'istòria e l'arqueologia d'Egipte e de Nubia. Consèrva los fonzes d'archius scientifics dels professors titulars de la cadièra e d'egiptològs franceses e estrangièrs. Lo Collègi de França abriga lo sèti de la Societat francesa d'egiptologia.
Existís egalament un important fonzes d'obratges sus la China anciana, dins la bibliotèca de l'Institut dels nauts estudis chineses.
Cadièras e titulars actuals[modificar | modificar lo còdi]
Per las cadièras e titularas de totas epòcas, veire aquel autre article :
Las cadièras del collègi de França son pas immutablas e presentan una diversitat granda dins lor denominacion. Dempuèi sa creacion jos Francés Ier, pòdon evoluar en foncion dels aquesits de la sciéncia e de la recèrca, çò que balha a aquela institucion unica una remarcabla soplesa. Aquela evolucion apareis pendent la partença del titular (decès, retirada). Es plan dobèrta, perque las sciéncias pòdon succedir a las letras e las letras a las matematicas. L'amassada dels professors decidís d'aquelas evolucions e atribuís una cadièra a un saberut, non exclusivament sus sos títols universitaris, mas primièr sus la reputacion e l'importància de sas òbras. La primièra femna que i a ensenhat es estat la fisiològa e futura psicològa Józefa Joteyko (en 1916)[16]. La primièra femna professor titular d'una cadièra al Collègi de França es estada Jacqueline de Romilly, elegida en 1973. En 2005, los professors titulars al Collègi de França comptavan 6 % de femnas e 94 % d'òmes, los mèstres de conferéncias titularas essent en revenge a 55 % de las femnas per 45 % d'òmes[17].
Cadièras permanentas[modificar | modificar lo còdi]
Matematicas e sciéncias informaticas[modificar | modificar lo còdi]
- Geometria espectrala : Nalini Anantharaman
- Algoritmes, maquinas e lengatges : Gérard Berry
- Analisa e geometria : Alain Conas
- Combinatòria : Timothy Gowers
- Teoria de las eqüacions diferencialas e foncionalas : Jean Leray
- Sciéncias del logicial : Xavier Leroy
- Analisa matematic dels sistèmas e lor contraròtle : Jacques-Louis Lions
- Eqüacions a las derivadas parcialas e aplicacions : Pierre-Louis Lions
- Sciéncias de las donadas : Stéphane Mallat
- Mecanica analitica e de mecanica celèsta : Szolem Mandelbrojt
- Algèbra e geometria : Jean-Pierre Serre
- Teoria dels grops : Jacques Tits
- Geometria algebrica : Claire Voisin
- Eqüacions diferencialas e sistèmas dinamics : Jean-Christophe Yoccoz
- Teoria dels nombres : Don Zagier
Fisica e quimia[modificar | modificar lo còdi]
- Galaxias e cosmologia : Françoise Combes
- Quimia dels procediments biologics : Marc Fontecave
- Fisic de la matèria condensada : Antoine Georges
- Quimia dels materials ibrids : Clément Sánchez (ès)
- Fisica de l'interior de la tèrra : Barbara Romanowicz
- Atòm e dardalh : Jean Dalibard
- Quimia del solid e energia : Jean-Marie Tarascon
- Fisica estatistica : Bernard Derrida
- Matèria mòla e biophysique : Jean-François Joanny
Sciéncias del vivent[modificar | modificar lo còdi]
- Evolucion del climat e de l'ocean : Édouard Bard
- Genetica e fisiologia cellulara : Christine Petit
- Genomica umana e evolucion : Lluis Quintana-Murci
- Medecina experimentala : Alain Fischer
- Psicologia cognitiva experimentala : Stanislas Dehaene
- Microbiologia e malautiás infecciosas : Philippe Sansonetti
- Epigenetica e memòria cellulara : Edith Heard
- Oncologia cellulara e moleculara : Hugues de Tè
- Dinamics del vivent : Thomas Lecuit
Sciéncias umanas[modificar | modificar lo còdi]
- Antropologia de la natura : Philippe Descola
- Economia de las institucions, de l'innovacion e de la creissença : Philippe Aghion
- Istòria contemporanèa del mond arab : Henry Laurens
- Metafisica e filosofia de la coneissença : Claudine Tiercelin
- Filologia de la civilizacion japonesa : Jean-Noël Robert
- Drech internacional de las institucions : Samantha Besson
- Sociologia del trabalh creator : Pierre-Michel Menger
- Istòria de la filosofia medievala : Alain de Libera
- Istòria dels poders en Euròpa occidentala, XIIIe – XVIe sègle : Patrick Boucheron
- Migracion e societats : François Héran
- Drech, cultura e societat de la Roma antica : Dario Mantovani
- Filosofia del lengatge e de l'esperit : François Recanati
- Lingüistica generala : Luigi Rizzi
Istòria e literatura[modificar | modificar lo còdi]
- Literaturas modèrnas d'Euròpa néolatine : Carlo Ossola
- Civilizacion faraonica : arqueologia, filologia, istòria : Nicolas Grimal
- Cultura escricha de l'antiquitat tardiva e papyrologie bizantina : Jean-Luc Fournet
- Tecnicas e economias de la Mediterranèa antica : Jean-Pierre Brun
- Literatura modèrna e contemporanèa : Istòria, critica, teoria : Antoine Compagnon
- Literaturas comparadas : William Marx
- Miègs biblics : Thomas Römer
- Istòria intellectuala de China : Anne Cheng
- Civilizacion mesopotamiana : Dominique Charpin
- Istòria de l'Alcoran. Tèxt e transmission : François Draga
- Istòria e culturas de l'Asia centrala préislamique : Frantz Grenet
- Religion, istòria e societat dins lo mond grèc antic : Vinciane Pirenne-Delforge
- Istòria e arqueologia dels monds africans : François-Xavier Fauvelle[18]
Cadièras annalas e internacionalas[modificar | modificar lo còdi]
Cadièras annalas[modificar | modificar lo còdi]
- Avenidor comun e duradís : Kyle Harper (2023-2024)
- L'invencion d'Euròpa per las lengas e las culturas : Peter Sloterdijk (2023-2024)
- Biodiversitat e ecosistèmas : Emmanuelle Porcatièr (2023-2024)
- Monds francofòns : Salikoko Mufwene (en) (2023-2024)
- Informatica e sciéncias numericas : Benoît Sagot (2023-2024)
- Innovacion tecnologica Liliane Bettencourt : Stéphanie Lacour (2023-2024)
Cadièras internacionalas[modificar | modificar lo còdi]
- Istòria globala de la primièra modernitat : Sanjay Subrahmanyam
- Arquitectura e forma urbana : Jean-Louis Cohen
- Paleoantropologia : Jean-Jacques Hublin
- Istòria culturala dels patrimònis artistics en Euròpa, XVIIIe sègle-XXe sègle : Bénédicte Savoy
- Istòria turca e otomana : Edhem Eldem
- Evolucion dels genòmas e desvolopament : Denis Duboule
Ancianas cadièras e titularas[modificar | modificar lo còdi]
Lista d'ancians professors al Collègi de França[modificar | modificar lo còdi]
Las listas dels ancians titulars son balhadas segon las especialitats de las cadièras[19],[20] :
Cada ensenhaire es cooptat per l'ensemble de sos pars. Las cadièras cobrisson de camps variats e an de còps una definicion mai tematica que disciplinària. Los professors asseguran sovent una partida de lors conferéncias en França o a l'estrangièr. Fòrça dels corses e conferéncias del Collègi de França son difusats sus son sit web e disponibles en audio o en video. D'unas son mentretant difusadas sus França Cultura[21].
Ancians titulars de cadièras permanentas, per disciplina[22][modificar | modificar lo còdi]
Filosofia de la coneissença[modificar | modificar lo còdi]
- 1962-1990 : Jules Vuillemin (1920-2001)
Epistemologia comparativa[modificar | modificar lo còdi]
- 1986-1990 : Gilles Gaston Granger (1920-2016)
Istòria naturala[modificar | modificar lo còdi]
- 1778-1800 : Louis Jean-Marie Daubenton (1716-1800).
- 1800-1832 : Georges Cuvier (1769-1832)
- 1832-1837 : Léonce Élie de Beaumont (1798-1874).
En 1837, aquela cadièra es dividida en doas : una cadièra d'istòria naturala dels còsses inorganics, tenguda per Élie de Beaumont fins en 1874, e una cadièra d'istòria naturala dels còsses organics.
Istòria naturala dels còsses organics[modificar | modificar lo còdi]
- 1837-1855 : Louis Georges Duvernoy (1777-1855)
- 1855-1867 : Pierre Florenç (1794-1867)
- 1869-1903 : Étienne-Jules Marey (1830-1904)
- 1905-1921 : Charles-Émile François-Franck
Embriologia comparativa[modificar | modificar lo còdi]
- 1844-1873 : Jacques Marie Cyprien Victor Coste (1807-1873)
Drech
- 2012-2019 : Alain Supiot
- 2002-2012 : Mireille Delmas-Marty
- 1979-1989 : René-Jean Dupuy
Anatomia[modificar | modificar lo còdi]
- 1773-1832 : Antoine Portal (1742-1832)
Preïstòria[modificar | modificar lo còdi]
- 1929-1947 : Henri Breuil (1877-1961)
Medecina[modificar | modificar lo còdi]
Cadièra creada en 1769.
- 1796-1804 : Jean-Nicolas Corvisart (1755-1821)
- 1804-1822 : Jean Noël Hallé (1754-1822)
- 1822-1826 : Théophile Laennec (1781-1826)
- 1827-1830 : Joseph Récamier (1774-1852)
- 1830-1855 : François Magendie (1783-1855)
- 1855-1878 : Claude Bernard (1813-1878)
Economia[modificar | modificar lo còdi]
- 2015- : Philippe Aghion
- 2000-2013 : Roger Guesnerie
- 1993-1998 : Georges O Rufar
- 1987-1993 : Edmond Malinvaud
- 1955-1974 : François Perroux
- 1933-1946 : André Siegfried
- 1921-1930 : Charles Gide
- 1912-1932 : Marcel Marion
- 1880-1916 : Paul Leroy-Beaulieu
- 1871-1911 : Pierre Émile Levasseur
- 1840-1879 : Michel Chevalier
- 1833-1840 : Pellegrino Rossi
- 1831-1832 : Jean-Baptiste Say
Ancianas cadièras annalas[modificar | modificar lo còdi]
Cadièra europèa e internacionala[modificar | modificar lo còdi]
Cadièra creada en 1989[23] :
- Harald Weinrich : Memòria lingüistica d'Euròpa (1989-1990) ;
- Wolf Lepenies : Los intellectuals e la politica de l'esperit dins l'istòria europèa (1991-1992) ;
- Bronisław Geremek : Istòria sociala : exclusions e solidaritats (1992-1993) ;
- Umberto Eco : La quista d'una lenga perfiècha dins l'istòria de la cultura europèa (1992-1993) ;
- Orest Allen Ranum : França de las annadas 1650 ; istòria e istoriografia (1994-1995) ;
- Harris Memel-Fotê : L'esclavatge lignager african e l'antropologia dels Dreches de l'Òme (1995-1996) ;
- Igor Mel'čuk : Lingüistic « Sens-Tèxt » (1996-1997) ;
- Brian Stock : La Coneissença de se e la literatura autobiografica a l'Edat Mejana (1997-1998) ;
- Thomas W. Gaehtgens : Imatge de las colleccions en Euròpa al XVIIIe sègle (1998-1999) ;
- James Watson Cronin : Desvolopament de la fisica de las particulas e de las experiéncias grandas (1999-2000) ;
- Michael Edwards : Sus un vèrs de Hamlet (2000-2001) ;
- Claudio Magris : Nihilisme e malenconiá. Jacobsen e son Niels Lyhne (2001-2002) ;
- Paul Farmer : La violéncia estructurala e la matérialité del social (2001-2002) ;
- Jayant Vishnu Narlikar : Faches e especulacions en Cosmologia (2003-2004) ;
- Maurice Bloch : L'antropologia cognitiva a l'espròva del terren (2004-2005) ;
- Thomas Pavel : Coma escotar la literatura (2004-2005) ;
- Manfred Kropp : L'Alcoran coma document lingüistic e istoric : fonts e metòdes per son estudi (2007-2008).
Cadièra internacionala - Desvolopament duradís, environament, energia e societat[modificar | modificar lo còdi]
Cadièra creada en 2008[24]
- Nicholas Stern : Gerir los cambiaments climatics, promòure la creissença, lo desvolopament e l'equitat (2009-2010)
- Anny Casanòva : Estudi de la tèrra e de l'environament dempuèi l'espaci (2012-2013)
Cadièra internacionala - Sabers contra pauretat - AFD[modificar | modificar lo còdi]
Cadièra annala creada en 2008 amb lo sosten de l'Agéncia francesa de desvolopament (AFD)[24]
- Esther Duflo : Experiéncia, Sciéncia e Lucha contra la Pauretat (2008-2009)
- Peter Piot : L'epidèmia del Sida e la mondializacion dels risques (2009-2010)
- Ismaïl Serageldin : La fam e la securitat alimentària dins lo mond (2010-2011)
Cadièra internacionala de creacion artistica[modificar | modificar lo còdi]
Cadièra annala creada en 2004 :
- Christian de Portzamparc : Arquitectura : figuras del mond, figuras del temps (2005-2006) ;
- Pascal Dusapin : Compausar : musica, paradòxas, fluxes (2006-2007) ;
- Ariane Mnouchkine (a refusat sa nominacion) ;
- Pierre-Laurent Aimard : Paramètres e dimensions de l'interpretacion musicala (2008-2009) ;
- Jacques Ponedor : Lo teatre existís pas (2009-2010) ;
- Anselm Kiefer : L'art subreviurà a sas roïnas (2010-2011) ;
- Gilles Clément : Jardins, paisatge e engèni natural (2011-2012) ;
- Karol Beffa : Musica : art, tecnica, saber (2012-2013) ;
- Tony Cragg : Los objèctes parlan (2013-2014) ;
- Alain Mabanckou : Letras negras : de tenèbras al lum (2015-2016) ;
- Philippe Manoury : Musicas, sons e signes (2016-2017).
Cadièra internacionala d'innovacion tecnologica - Liliane-Bettencourt[modificar | modificar lo còdi]
Cadièra internacionala d'informatica e sciéncias numericas[modificar | modificar lo còdi]
Cadièra creada en 2009[24],[25] :
- Gérard Berry - Pensar, modéliser e mestrejar lo calcul informatic (2009-2010) ;
- Martin Abadi - La securitat informatica (2010-2011) ;
- Serge Abiteboul - Sciéncias de las donadas : de Logica del primièr òrdre a la Tela (2011-2012) ;
- Bernard Chazelle (2012-2013) ;
- Nicholas Ayache - Dels imatges medicals al pacient numeric (2013-2014) ;
- Marie-Paule Cani - Faiçonar l'imaginari : de creacion numerica 3D als monds virtuals animats (2014-2015) ;
- Yann LeCun - L'aprendissatge prigond : una revolucion en intelligéncia artificiala (2015 - 2016) ;
- Jean-Daniel Boissonnat - Geometria algorithmique : de donadas geometricas a la geometria de las donadas (2016-2017) ;
- Claire Mathieu - Algoritmes (2017-2018).
- Rachid Guerraoui - L'algorithmique despartida : a la recèrca de l'universalitat perduda (2018-2019)
- Walter Fontana - O vivent e l'ordenador : lo desfís d'una sciéncia de l'organizacion (2019-2020)
- Frédéric Magniez - Algoritmes qüantics (2020-2021)
- Wendy Mackay - Interagir amb l'ordenador (2021-2022)
Nòtas e referéncias[modificar | modificar lo còdi]
- Un public novèl al Collègi de França per Pierre Corvol dins La Letra del Collègi de França, no 29, p. 3-4 del 29 de julhet de 2010.
- Bernadette Arnaud, « Thomas Römer, novèl administrator del Collègi de França », Sciéncias e Avenidor, 6 de setembre de 2019.
- Wolf Feuerhahn (dir.), La politica de las cadièras al Collègi de França, París, Las Letras Polidas, coll. « Docet omniums », (ISBN 978-2-251-90669-0, legir en linha)
- Decret no 2019-1130 del 5 de novembre de 2019 portant creacion de l'Universitat París sciéncias e letras e aprobacion de sos estatuts
- « lo Collègi de França. Qualques donadas sus son istòria e son caractèr net », L'annuari del Collègi de França. Cors e òbras, Collègi de França, , p. 5-21 (ISSN 0069-5580, legir en linha, consultat l'11 ).
- Veire Abel Lefranc, p. 381 (legir en linha)
- Marie-Madeleine Compère, « Collègi reial », dins Bibliotèca de l'Istòria de l'Educacion, 2002, Volum 10, no 3, p. 407-413 (legir en linha)
- Jean Pomièr, L'Escòla d'administracion e lo Collègi de França en 1848, (SUDOC 103903380, legir en linha).
- Alexandre Gady, « De Collègi Royal al Collègi de França », dins Christian Hottin (dir.), Universitats e grandas escòlas a París : los palaises de la sciéncia, París, Accion artistica de la vila de París, 1999 (ISBN 2-913246-03-6), p. 79-88, especialament p. 79.
- Alexandre Gady, « De Collègi Royal… », especialament p. 80.
- Alexandre Gady, « De Collègi Royal… », especialament p. 84-85.
- Actualitat del 21 de genièr de 2010 sul sit de l'Acadèmia reiala de Belgica.
- Cinc grandas escòlas parisencas crèan una fondacion, Le Monde, 16 d'abril de 2010.
- Ensenhaments del Collègi de França.
- Annuari del Collègi de França.
- « Mme lo doctor Joteyko, de Brussèlas, es estada cargada de far una seria de conferéncias sus la Fatiga ; aquestas son estadas inauguradas lo 24 de genièr. Es la primièra femna qu'a l'onor d'ensenhar al collègi de França. », Revista scientifica 54/1916, p. 92.
- [PDF] Estatisticas del burèu de las ressorsas umanas del Collègi de França.
- Joan Tilouine, « l'òme que voliá modernizar l'istòria anciana d'Africa », sus lemonde.fr, (consultat lo ).
- Toby A. Apèl (1987), The Cuvier-Geoffrey Debate: French Biology in the Decades before Darwin, Oxford University Press, colleccion Monographs òm the History and Philosophy of Biology : 241. (ISBN 0-19-504138-0).
- Per una descripcion sintetica de l'ensemble dels professors e de las eruditas qu'an ensenhat al Collègi de França dempuèi sa creacion fins a la velha de la revolucion industriala (1800), veire David de la Crotz, 2021, Scholars and Literati at the Royal College in París (1530-1800), Repertorium Eruditorum Totius Eurpae, 1: 19-24.
- Page consacrada a l'associacion amb França Cultura.
- [PDF] Lista de las cadièras dempuèi 1800.
- Cadièra europèa e internacionala.
- Cadièras annalas sul sit del Collègi de França.
- « Cadièra Informatica e sciéncias numericas », sus college-de-france.fr (consultat lo ).
Veire tanben[modificar | modificar lo còdi]
Bibliografia[modificar | modificar lo còdi]
- Guillaume De la Val, Lo Collègi reial de França, ov Institvtion, establissement e catalòg dats legidors e professors ordinaris del roy, fondatz a París pel grand roy Francés I paire de las letras e autras roys sos successors jusques a Louys XIV, en çò de Mace Bovillette, París, 1644 (legir en linha)
- Claude-Pierre Goujet :
- Memòria istorica e literària sul Collègi reial de França, tòm 1, en çò d'Auguste-Martin Lottin, París, 1758 (legir en linha)
- Memòria istorica e literària sul Collègi reial de França, tòm 2, en çò d'Auguste-Martin Lottin, París, 1758 (legir en linha)
- Memòria istorica e literària sul Collègi reial de França, tòm 3, en çò d'Auguste-Martin Lottin, París, 1758 (legir en linha)
- Christophe Charle, Eva Telkes, Los professors del Collègi de França, Colleccion « Istòria biografica de l'ensenhament », INRP, 1988.
- Antoine Compagnon, Pierre Corvol e John Scheid, Lo Collègi de França. Cinc sègles de liura recèrca, Gallimard, 2015.
- Wolf Feuerhahn (dir.), La politica de las cadièras al Collègi de França, París, Las Letras Polidas, coll. « Docet omniums », (ISBN 978-2-251-90669-0, legir en linha)
- Marc Fumaroli (dir.), Las originas del Collègi de França (1500-1650), París, Klincksieck, (ISBN 2-252-03217-0)
- Jean-Claude Pecker, L'astronomia al Collègi de França (XVIe sègle-XIXe sègle), dins La Letra del Collègi de França, junh de 2008, no 23, p. 50-56 (legir en linha)
Ligams extèrns[modificar | modificar lo còdi]
- Sit oficial
- Ressorsas relativas a las bèlas arts :
- Ressorsas relativas a l'arquitectura :
- Ressorsa relativa a la vida publica :
- Ressorsa relativa a mantun domeni :
- Ressorsa relativa a la musica :
- Ressorsa relativa a las organizacions :
- Notícias dins de diccionaris o enciclopèdias generalistas :
- Fondacion del Collègi de França
- Salamandra, sit dels archius de l'establiment
- Lista de cadièras e professors del Collègi de França
- Repertorium Eruditorum Totius Europae/RETE