2009 per país al Pròche Orient

Cronologias

Donadas claus

2006 2007 2008  2009  2010 2011 2012 Decennias : 1970 1980 1990  2000  2010 2020 2030 Sègles : XIXe XXe  XXIe  XXIIe XXIIIe Millenaris : Ier IIe  IIIe

Cronologias geograficas

Africa Africa del Sud, Argeria, Angòla, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Cameron, Cap Verd, Republica Centrafricana, Comòras, Republica de Còngo, Republica democratica de Còngo, Còsta d'Evòri, Jiboti, Egipte, Eritrèa, Etiopia, Gabon, Gambia, Ghana, Guinèa, Guinèa Bissau, Guinèa Eqüatoriala, Kenya, Lesotho, Liberia, Libia, Madagascar, Malawi, Mali, Mauritània, Maurice, Marròc, Moçambic, Namibia, Nigèr, Nigèria, Oganda, Rwanda, Saara occidental, São Tomé e Príncipe, Senegal, Seichèlas, Sierra Leone, Somalia, Sodan, Sodan del Sud, Swaziland, Tanzania, Chad, Tògo, Tunisia, Zambia e Zimbabwe   America Antigua e Barbuda, Argentina, Bahamas, Barbados, Belize, Bolivia, Brasil, Canadà (Alberta, Colombia-Britanica, Manitoba, Nòva Escòcia, Nòu Brunswick, Nunavut, Ontàrio, Quebèc, Saskatchewan, Tèrranòva e Labrador, Territòris del Nòrd-oèst e Yukon), Chile (), Colombia, Còsta Rica, Cuba, Republica Dominicana, Dominique, Eqüator, Estats Units (), Granada, Guatemala, Guaiana, Haití, Onduras, Jamaïca, Mexic, Nicaragua, Panamà, Paraguai, Peró, Sant Cristòl e Nevis, Sant Vincenç e las Granadinas, Santa Lucia, Salvador, Surinam, Trinitat e Tobago, Uruguai e Veneçuèla   Asia Abcazia, Afganistan, Arabia Saudita, Armenia, Azerbaitjan, Bahrain, Bangladesh, Botan, Birmania, Brunei, Cambòtja, Caucàs, China (Tibet), Chipre, Corèa del Nòrd, Corèa del Sud, Emirats Arabs Units, Georgia, Índia, Indonesia, Iraq, Iran, Israèl, Japon, Jordania, Cazacstan, Quirguizstan, Curdistan, Kowait, Laos, Liban, Malàisia, Maldivas, Mongolia, Nepal, Oman, Ossetia del Sud-Alània, Ozbequistan, Paquistan, Palestina (Benda de Gazà e Cisjordania), Filipinas, Pròche Orient, Qatar, Russia (Daguestan, Ingoshia, Karachai-Cherquessia, Kraï de Krasnodar e Chechenia), Singapor, Sri Lanka, Siria, Tatgiquistan, Taiwan, Tailàndia, Timòr Èst, Turcmenistan, Turquia, Vietnam e Iemèn   Euròpa Abcazia, Alemanha, Albania, Andòrra, Armenia, Àustria, Azerbaitjan, Belgica, Bielorussia, Bòsnia e Ercegovina, Bulgaria, Caucàs, Chipre, Croàcia, Danemarc (), Espanha, Estònia, Finlàndia, França (Bretanha, Otramar, Guadalope, La Reünion, Lorena, Martinica, Maiòta, Polinesia Francesa e Nòva Caledònia), Georgia, Grècia, Ongria, Irlanda, Islàndia, Itàlia, Cazacstan, Kosova, Letònia, Liechtenstein, Lituània, Luxemborg, Macedònia del Nòrd, Malta, Moldàvia, Monegue, Montenegro, Norvègia, Ossetia del Sud-Alània, Païses Basses, Polonha, Portugal, Romania, Reialme Unit (Escòcia e País de Galas), Russia (Ingoshia, Chechenia, Karachai-Cherquessia, Kraï de Krasnodar e Chechenia), Sant Marin, Serbia, Eslovaquia, Eslovènia, Suècia, Soïssa, Tchéquie, Turquia, Ucraïna e Vatican   Oceania Austràlia, Estats federats de Micronesia, Fiji, Indonesia, Illas Marshall, Nauru, Nòva Zelanda, Papoa-Nòva Guinèa, Illas Salomon, Samoa, Samoa Americana, Timòr Èst, Tònga, Tuvalu e Vanuatu   Mars e oceans Marga, Mar Baltica, Mar Cariba, Mar Caspiana, Mar Mediterranèa, Mar del Nòrd, Mar Negra, Mar Roja, Ocean Artic, Ocean Atlantic, Ocean Austral, Ocean Indian e Ocean Pacific   Antartic

Cronologias tematicas

Art Animacion asiatica, Arquitectura, Arts plasticas (Dessenh, Gravadura, Litografia, Pintura e Escultura), Benda dessenhada, Cinèma, Dança, Disney, Malescadudas, Genres (Fantasy e Sciéncia-ficcion), Internet, Jòc, Videojòc, Literatura (Poesia), Musica (Populara e Classic), Fotografia, Ràdio, Television e Teatre   Engenhariá Aeronautica (), Arquitectura, Astronautica, Camins de fèrre (), Informatica (Internet) e Pargues de lésers   Politic Diplomacia, Drech, Eleccions, Foncion publica (Armada e Civiliza), Militantisme, Nacions Unidas e Union Europèa   Religion Bodisme, Crestianisme (Catolicisme, e Protestantisme), Indoïsme, Islam e Judaïsme   Sciéncia Arqueologia, Astronomia (Lista de las planetas menoras non numerotadas descobèrtas), Biologia, Quimia, Climatologia, Economia (disciplina), Exploracion, Geologia, Istòria, Informatica, Lingüistica, Matematicas, Numismatica, Paleontologia, Fisica, Psicologia, Santat e medecina e Sociologia   Espòrt Atletisme, Aviron, Beisbòl, Bòxa anglesa, Badminton, Basquet, Bobsleigh, Canoa caiac, Catch, Combinat nordic, Curling, Ciclisme, Escrima, Fotbòl (american), Gòlf, Gimnastica, Alterofilia, Andbòl, Hòquei (Sus pelena e Sus glaç), Judo, Lucha, Natacion, Patinatge (Artistic e De velocitat), Rugbi (A XIII e A XV), Esquí, Espòrt automobil, Espòrts equèstres, Espòrt ipic, Espòrts pluridisciplinaris (Biatlon, Decatlon, Pentatlon modèrn e Triatlon), Snowboard, Taekwondo, Tenís (De taula), Tir (A l'arc e Esportiu), Trampoline, Vel, Volleyball (De plaja) e Water pòlo   Decès Economia (activitat umana) Edicion Ensenhament Jornalisme Naissença Filosofia Terrorisme Traduccion

Calendaris

Romain Chinés Gregorian Julien Ebraïc Indó Hégirien Persan Republican

Los eveniments per païses de l'annada 2009 al Pròche Orient e dins lo mond arab.

Cronologia per país al Pròche Orient

• 2005
• 2006
• 2007
• 2008
• 2009
• 2010
• 2011
• 2012
• 2013

Tot lo Pròche Orient

Primièr trimèstre

• Dimars 6 de genièr de 2009 : Lo secretari general de la Liga araba, Amr Moussa, e los ministres dels Afars estrangièrs de Libia, de Jordania, de Liban, de Marròc e de Qatar presentan un projècte de resolucion al Conselh de securitat de las Nacions Unidas qu'apèla « a un alt-al-fuòc permanent e immediat, a la levada del sèti, a l'obertura dels ponches frontalièrs entre Gazà e Israèl e egalament entre Gazà e Egipte ». Los Estats Units fan saber que la situacion èra pas madura per una resolucion cridant a un alt-al-fuòc. Los europèus plaidejan pel desplegament d'observators internacionals, mas Israèl volriá qu'aqueles observators empachèsson tanben la contrabanda d'armas per Egipte pels tunèls cavats jos la frontièra, mentre que las autoritats egipcianas son opausadas a un tal desplegament.

• Dijòus 15 de genièr de 2009 :
  • Oussama ben Laden utiliza lo drama palestinian per lançar un « apèl al djihad per arrestar l'agression contra Gazà » e s'adreça al president Barack Obama. Dins un enregistrament audio mes en linha sus de sits Internet islamistas, constata « lo pesuc eretatge » que lo president novèl recep de George W. Bush, e promet de « obrir de novèls fronts » al delà d'Afganistan e d'Iraq : « lo djihad al nom d'Allah es l'unic mejan de reconquistar Al- Aqsa ». S'adreçant a la nacion islamica, declara : « Sètz capables de véncer l'entitat sionista […] malgrat lo fach que la màger part dels dirigents arabs sostenon l'aliança dels crosats e dels sionistas ». Segon el, Al Qaida es prèsta de combatre « sèt ans en mai, puèi encara sèt après aquò, puèi encara sèt… » e es « a obrir de novèls fronts » cridant los musulmans a « rejónher los moudjahidin per contunhar lo djihad contra l'enemic, o far sagnar sus aqueles dos fronts e suls fronts novèls ». Oussama Ben Laden estima que « America pòt pas far la guèrra pendent mantuna decennia », per de rasons financièras, e crei que Barack Obama es d'una certana faiçon entrapelat : « Se se retire de la guèrra, es una desfacha militara. Se contunha la guèrra, cabussa dins la crisi economica ».
  • Amnesty International crida a un embarg sus las armas per far cessar l'efusion de sang dins la benda de Gazà, ordenant als Estats Units de renonciar a sos projèctes de liurason d'armas a son aliat israelian : « la darrièra causa dont s'a ara besonh es mai d'armas e de municions dins la region, qu'es inondada d'armas emplegadas en violacion de las leis internacionalas e qu'an un efièch devastator sus la populacion civila a Gazà » estimant que lo Conselh de securitat de las Nacions Unidas deuriá impausar « un embarg sus las armas immediat e complèt contra totas las partidas en conflicte a Gazà […] Las roquetas e los equipaments destinats a ne fabricar introduches dins Gazà d'Egipte son utilizats contra la populacion civila del sud d'Israèl ». Darrièrament, los Estats Units an degut anullar la liurason prevista de municions dins un entrepaus american en Israèl, dempuèi un pòrt grèc, de cap a las objeccions d'Atenas.

• Divendres 16 de genièr de 2009 : Mini-cima de 13 païses arabs a Doha (Argeria, Comòras, Jiboti, Liban, Libia, Mauritània, Qatar, Sodan, Siria), boicotat per 9 autres païses arabs, dont Egipte e Arabia Saudita, per discutir de l'ofensiva israeliana a Gazà. Lo president palestinian Mahmud Abbas a pas fach lo desplaçament.

• Dimars 20 de genièr de 2009 : Los dirigents arabs amassats pendent la cima de Kowait apròvan lo lançament en 2010 d'una union doanièra, primièr pas sus la via d'un mercat comun arab, aital coma la creacion d'una ret electrica e d'una ret de camins de fèrre panarabes. Una resolucion crida los païses arabs a entreprene « las mesuras necessàrias per anonciar lo lançament d'una union doanièra araba en 2010 e acabar sa mesa en plaça en 2015 » per tal de preparar la via a la creacion d'un mercat comun arab en 2020. La zòna de liure-escambi lançat fa 3 ans a pas agut un efièch grand sul volum dels escambis comercials entre los 22 membres de la Liga araba. Aquela cima es tanben estada dominada per un viu debat sus l'ofensiva militara israeliana contra lo movement islamista palestinian Hamas dins la benda de Gazà, pasmens s'an pas pogut ausir sus la redaccion d'una declaracion comuna perque, segon lo ministre iraquian dels Afars estrangièrs, Hoshyar Zebari, « d'unes èran fortificats sus lors posicions ». La crisi de Gazà a mes al jorn la division dels païses arabs en dos camps, los que sostenon l'accion del Hamas al poder per la fòrça dempuèi junh de 2007 e los dels païses arabs mai moderats que cercan de far pression sul Movement de la Resisténcia islamica.

• Dijòus 22 de genièr de 2009 : Dins un enregistrament video mes en linha, un dirigent d'al- Qaïda crida a d'atacas en Grand Bretanha e als Estats Units, ne rebecada a l'ofensiva israeliana a Gazà, segon lo centre american de susvelhança de sits islamistas.

• Divendres 23 de genièr de 2009 : Lo president libian Mouammar Kadhafi, un fervorós opausant al projècte tal coma es, estima que l'ofensiva israeliana dins la benda a Gazà a « portat un còp a l'Union per la Mediterranèa » : « Planhèm aquel còp portat a l'UPM mentre qu'èra a sas debutas […] la destruccion de Gazà e lo murtre de mainatges son demest los projèctes concrèts promeses per l'UPM ? […] Pensi que los partenaris del sud van revisar lor adesion a l'UPM » dont fa partida Israèl, prepausant qu'aquela Union se limita als païses nòrd-africans e del sud de l'Euròpa occidentala.

• Diluns 26 de genièr de 2009 : Dins un entreten acordat a la cadena al- Arabiya, lo president american, Barack Obama, afirma que lo moment es vengut pels israelians e los palestinians de tornar a la taula de las negociacions. Assegura que tendrà sos engatjaments de campanha de cap al mond musulman : non solament d'engatjar sens esperar l'esfòrç per far la patz entre israelians e palestinians, mas tanben de retirar las tropas americanas d'Iraq, de prononciar lèu un discors a l'intencion dels musulmans dempuèi una granda capitala musulmana, e mai generalament de tibar la « man de l'amistat » al mond musulman e de restaurar la relacion qu'an los Estats Units amb el. Anóncia aver enviat al Pròche Orient son emissari George Mitchell amb per consigna de « començar per escotar perque, tròp sovent, los Estats Units començan per dictar las causas », puèi de tornar li rendre compte de çò qu'aurà ausit, mas, « a la perfin, es pas nòstre de dire als israelians o als palestinians çò que val melhor per eles. Va caler que prengan d'unas decisions ». Pensa que qualques meses sufiràn pas a resòlvre lo conflicte : « Contunharai a creire que la securitat d'Israèl es preponderanta […] mas cresi tanben qu'existís dels israelians per reconéisser l'importància de far la patz ».

• Dimars 3 de febrièr de 2009 : Los caps de la diplomacia d'un desenat de païses arabs s'amassan a Abou Dabi per discutir de l'assaniment de las relacions arabas per plan preparar la venenta cima ordinària previst en març a Qatar. Segon lo ministre palestinian dels Afars estrangièrs, Riyad Al-Maliki : « l'objectiu principal de la reünion es lo refortiment de l'accion araba comuna e l'assaniment de las relacions interarabes […] Nos volèm tornar a la cima de Doha amb un esperit positiu per far capitar aquela reünion. Aquí perqué obram per assanir nòstras relacions e crear las condicions d'una tala capitada ».

• Dissabte 14 de març de 2009 : Lo cap d'al- Qaida, Oussama ben Laden, acusa los païses arabs de « complicitat » amb « l'aliança crosada e sionista » pendent la recenta ofensiva israeliana dins la benda de Gazà, dins un enregistrament sonòr difusat dissabte per la cadena Al Jazeera, alludissent particularament Arabia Saudita e a Egipte.

• Dimenge 30 de març de 2009 :
  • Obertura del 21^e cima ordinària de la Liga araba a Doha, en preséncia del president sodanés Omar Al- Bachir, perseguit per crimis de guèrra e crimis contra l'umanitat al Darfor per la Cort penala internacionala (CPI), mas en l'abséncia del president egipcian, Hosni Mubarak qu'a decidit de s'anar pas a Qatar. Aquela reünion serà consacrada un còp mai al conflicte israélo-palestinian amb lo reexamèn de l'Iniciativa araba, lançada per l'actual rei d'Arabia Saudita Abdallah, adoptada en 2002 a Beirot puèi relançada en 2007 a Riyad. Aquela iniciativa prevei una normalizacion totala de la Liga e de país de l'Organizacion de la conferéncia islamica (OCI) amb Israèl en escambi d'un retirament per l'armada israeliana dels territòris conquistats en 1967 — après los retiraments del Sinaï en 1982 e de la Benda de Gazà en 2005, demòran uèi la Cisjordania palestiniana e lo Golan sirian.
  • La cima de Doha que se deviá acabar diluns a miègjorn s'acaba prematurament après una mièg-jornada d'òbras. La cima es estada marcada per un incident entre lo numèro un libian Mouammar Kadhafi e lo rei Abdallah d'Arabia Saudita, que son en freg dempuèi d'annadas. Apareis que l'ofensiva militara israeliana dins la benda de Gazà (27 de-decembre de 18 genièr) a encara agravat las divisions entre los païses arabs.

Segond trimèstre

• Dimars 21 d'abril de 2009 : Turquia e Armenia, qu'an pas de relacions diplomaticas, son tombadas d'acòrdi sus una « fuèlha de rota » en vista d'una « normalizacion de lors relacions bilateralas », pendent discussions amb la mediacion de Soïssa. Ankara entreten pas de relacions diplomaticas amb Erevan dempuèi l'independéncia d'Armenia en 1991 a causa de divergéncias sus la question dels massacres d'Armènis subrevenguts dins l'Empèri otoman entre 1915 e 1917. Los massacres e deportacions d'armènis entre 1915 e 1917 an fach mai d'un milion e mièg de mòrts segon los armènis, 300 000 a 500 000 segon Turquia que recusa la nocion de genocidi reconeguda sustot per França, Canadà e lo Parlament europèu.

• Dissabte 23 de mai de 2009 : Obertura a Damasc d'una session ministeriala de l'Organizacion de la conferéncia islamica (OCI). Pendent son discors, lo president sirian Bashshar Al Assad a qualificat Israèl de « grand obstacle a la patz » : « la malescaduda del procediment de patz fins ara a mostrat d'una faiçon flagranta qu'Israèl èra l'obstacle grand a la patz […] Nòstra experiéncia amb Israèl pendent las negociacions de pases indirèctas pel mejan de Turquia n'es una pròva novèla […] La malescaduda de l'accion politica dins la restitucion dels dreches legitims a lors proprietaris balharà lo drech a la resisténcia de far son dever per los recuperar », ne referéncia sustot als dreches dels palestinians e dels sirians pertocant lors tèrras ocupadas.

• Divendres 19 de junh de 2009 : Lo president egipcian Hosni Mubarak estima que la colonizacion josieva dins los territòris palestinians « deu cessar » e qu'un acòrdi de patz al Pròche Orient es « a portada de man », fasent omenatge tanben al president american Barack Obama per aver « dobèrt la via » a un acòrdi de patz dins la region. Lo mond arab « deu tornar la parièra amb un lideratge dirècte venent de son pròpri fach ».

• Diluns 22 de junh de 2009 : Segon l'egipcian Mustafa Abou Al- Yazid un dels caps d'Al Qaida en Afganistan, l'organizacion terrorista esitarà pas a utilizar, se s'escai, l'armament nuclear paquistanés dins sa lucha contra los Estats Units, afirma lo cap de la nebulosa islamista en Afganistan : « Amb l'ajuda de Dieu, las armas atomicas tombaràn pas dins las mans dels americans e los moudjahidins se n'apoderarián per los utilizar contra los americans […] Nos esperam a çò que l'armada paquistanesa siá batuda [dins la val de Swat…] L'estrategia a venir d'Al Qaida demòra la meteissa que de per abans : frapar al cap de la sèrp, lo cap de la tirania, a saber los Estats Units […] S'i pòt arribar en obrant de longa sus totes los fronts existents e tanben en obrissent de novèls fronts de faiçon a servir los interèsses de l'islam e dels musulmans, çò a ajustat, e egalament en intensificant las operacions militaras que còstan financièrament plan car a l'enemic ».

Tresen trimèstre

• Dimars 21 de julhet de 2009 : Segon un rapòrt de l'ONU, los Estats arabs devon prene de mesuras per combatre una lista creissenta de problèmas ligats a « l'insecuritat umana », que « entrava lo desvolopament uman » dont la violéncia contra las femnas, la gestion dels refugiats, lo trafic d'èssers umans, la pauretat, las guèrras civilas, los conflictes sectaris e etnics aital coma la repression. Demest los factors blocant : « la fragilitat de las estructuras politicas, socialas, economicas e environamentalas de la region », « la manca de politica de desvolopament centrat sus l'individú » e « la vulnerabilitat a l'intervencion estrangièra ». Lo rapòrt soslinha lo problèma plan especific dels crimis diches « d'onor », « tot especialament se los faches reprochats resultan d'una grossessa ».

• Dijòus 23 de julhet de 2009 : La ràdio publica americana NPR anóncia qu'un dels filhs d'Oussama ben Laden es probablament estat tuat dins l'explosion d'un missil tirat per un dròne american a Paquistan a una data indeterminada aquela annada. Cinquanta drònes americans son estats tirats dempuèi la debuta de 2008, tuant dins las 470 personas, dont bon nombre de « combatents estrangièrs ».

Quatren trimèstre

• Dimenge 11 d'octobre de 2009 : Anullacion per Turquia de la participacion d'Israèl a l'exercici militar « Aigle anatolian », previst del 12 al 23 d'octobre.

• Dimars 13 d'octobre de 2009 : Reünion a Alèp (Siria) del Conselh de cooperacion estrategica turco-sirian.

• Divendres 16 d'octobre de 2009 : Lo Conselh dels dreches de l'òme de l'ONU vòta una resolucion sostenent las conclusions del rapòrt de Richard Goldstone del 22 de setembre sus l'operacion israeliana « Plomb durcit » contra la Benda de Gazà pel qual lo Hamas a una responsabilitat dins los tirs contra Israèl mas pendent la quala Tsahal s'es tornat colpabla de « crimis de guèrra » e de « possibles crimis contra l'umanitat ».

• Dijòus 5 de novembre de 2009 : Debuta de l'intervencion militara saudiana dins la guèrra civila a Iemèn.

• Diluns 23 de novembre de 2009 : Debuta de l'intervencion militara d'Iran dins la guèrra civila a Iemèn.

Arabia Saudita

• 5 de novembre de 2009 : debuta de las tustadas aerianas saudianas contra la rebellion houthiste dins la guèrra del Saada (Iemèn).

Bahrain

• Dimècres 11 de febrièr de 2009 : Lo president francés Nicolas Sarkozy es en visita a Manama, segonda etapa de sa virada dins de monarquias del Golfe, per s'entretenir puèi dinnar amb lo rei Hamad bin Isa Al Khalifa. Dos acòrdis de cooperacion deuràn èsser signats entre França e Bahrain : l'un dins lo domeni militar, l'autre dins lo de l'energia nucleara civila.

• Dimenge 22 de febrièr de 2009 : L'ambaissador d'Iran a Manama, Amir Hussein Abdelahyane, a fach saber al ministre dels Afars estrangièrs, cheikh Khalid ben Ahmed al- Khalifah qu'Iran respectariá d'ara enlà la sobeiranetat de Bahrain e que voliá pas « tornar obrir los dossièrs del passat » pertocant sas revindicacions sul reialme perque aquò « servís pas los interèsses dels pòbles de la region ». Lo cheikh Khaled a assegurat que « Bahrain vòl pas tornar endarrièr e aspira a de melhoras relacions amb Iran per garantir la securitat e l'estabilitat de la region ».

• Dissabte 11 d'abril de 2009 : Lo ministre de l'Interior lo cheikh Rached Ben Abdallah Al- Khalifa anóncia l'amnistia pel sobeiran de 178 personas condemnadas o perseguidas per d'afars de securitat, dont un dirigent de l'oposicion chiita. Demest las personas beneficiant d'aquela amnistia : Hassan Mesheima, secretari general del Movement de las libertats e de la democracia (MLD - oposicion chiita), Abdeljalil Alsingace, pòrtaparaula del Haq, lo nom arab del MLD, e Mohamed al- Moqdad, un dignitari religiós, suspectats d'aver preparat d'atemptats pendent las celebracions de la fèsta nacionala, lo 16 de decembre darrièr.

• Dimenge 26 d'abril de 2009, Formula 1  : Lo britanic Jenson Button (Brawn GP) empòrta lo Prèmi Grand de Bahrain, quatren de las dètz e sèt espròvas del Campionat 2009 de Formula 1, sul circuit de Sakhir.

• Divendres 1^er mai de 2009 : Lo ministre de l'Interior, cheikh Rached ben Abdallah al- Khalifa, anóncia l'arrestacion de 2 personas suspectadas de preparar « d'atacas terroristas dins lo reialme de Bahrain e dins d'autres païses del Golfe ». Lo ministre a d'un autre costat mes en garda contra « lo dangièr dels sits internet terroristas […] dont la tòca es de desviar la joventut e de l'endoctrinar […] per [la] recrutar dins organizacions terroristas ».

Emirats Arabs Units

Emirats Arabs Units (AIGA) son un Estat federal regropant sèt emirats mejancièrs, Abou Dabi, Ajman, Charjah, Doubaï, Foudjaïrah, Ras el- Khaïmah e Oumm al- Qaïwaïn.

Magrèb

• Dimècres 21 de genièr de 2009 : Lo grop francés Canal+ anóncia la comercializacion al Magrèb d'un flòc de 25 cadenas satellitàrias difusats per Arabsat, l'un dels principals fornidors de servicis de distribucion de television per satellit dins lo mond arab. Aquela ofèrta remplaça pòrta remèdi a l'arrèst del senhal TPS, en seguida de la fusion dels flòcs CanalSat e TPS. Existís al Magrèb « plan fòrta populacion francofòna passionada de cadenas de television francesas, amb una demanda d'ofèrta legala e una plan granda notorietat de la marca Canal ».

Oman

• Dissabte 13 de junh de 2009 : Los piratas somalians capturan, dins las aigas territorialas d'Oman, un cargo, batent pabalhon d'Antigua e Barbuda, lo « MV Charelle ».

Ozbequistan

• Dimècres 4 de febrièr de 2009 : Lo president bélarusse Alexandre Lokashenko anóncia que Russia e quatre autres païses de l'èx-URSS (Bielorussia, Cazacstan, Kirghizstan e Tatgiquistan) an decidit a Moscòu de crear un fons comun de 10 miliards de dòlars per luchar contra las consequéncias de la crisi economica. Lo meteis jorn, los presidents de Russia, de Bielorussia, de Cazacstan, e de Tatgiquistan a los quals se jonh d'Ozbequistan e Armenia decidisson de crear de las « fòrças armadas collectivas » per tal de respondre a d'eventualas menaças exterioras.

• Dimars 26 de mai de 2009 : Un atemptat suicida a Andijan (es) causa la mòrt d'un policièr. La region es estada lo teatre d'una repression sagnosa en mai de 2005.

• Divendres 10 de julhet de 2009 : Segon l'Agéncia espaciala europèa, la Mar d'Aral a perdut 80 % de son aiga dempuèi 2006. Aquela mar, qu'èra un còp èra la quatrena plus granda espandida d'aiga a l'interior de las tèrras, a pas cessat veire sa susfàcia demesir dempuèi un mièg-sègle quand los rius que l'alimentavan son estadas desviadas al profièch de projèctes d'irrigacion. Aquí un vintenat d'annadas, s'es dividida en doas partidas : la « Pichona mar d'Aral » al Nòrd, situada a Cazacstan, e la « Grand mar d'Aral » al Sud, que se partejan Cazacstan e Ozbequistan. En 2000, la Grand mar d'Aral s'es a son torn dividida en doas partidas : lo lòbe oriental e lo lòbe occidental.

Tatgiquistan

Emomali Rahmonov
(novembre de 2001)

• Dimècres 4 de febrièr de 2009 : Lo president bélarusse Alexandre Lokashenko anóncia que Russia e quatre autres païses de l'èx-URSS (Bielorussia, Cazacstan, Kirghizstan e Tatgiquistan) an decidit a Moscòu de crear un fons comun de 10 miliards de dòlars per luchar contra las consequéncias de la crisi economica. Lo meteis jorn, los presidents de Russia, de Bielorussia, de Cazacstan, e de Tatgiquistan a los quals se jonh d'Ozbequistan e Armenia decidisson de crear de las « fòrças armadas collectivas » per tal de respondre a d'eventualas menaças exterioras.

• Dimècres 17 de junh de 2009, FMI : Lo director general del FMI, Dominique Strauss-Kahn, es en visita a Douchanbé ont a encontrat lo president Emomali Rakhmon. Los transferiments d'argent pels trabalhaires tatgics en Russia e en China an baissat çò que tira l'economia del país cap aval, mas lo país deuriá beneficiar de la represa en 2010.

Turcmenistan

• Dijòus 9 de febrièr de 2009 : Dins la nuèch de dimècres a dijòus, una explosion al quilomètre 487 damatja lo gasoducte qu'acamina lo gas turcmèn cap a Russia per Euròpa. Segon Gazprom, aquela interrupcion aurà pas « pas d'impacte » sus las liurasons als clients europèus, « la partida turcmèna examina las possibilitats de reparar lèu aquel accident, aital coma las de liurar de gas per de tubs non utilizats del gasoducte "Asia centrala-Centre" ».

• Dimècres 24 de junh de 2009 : Lo president Gourbangouly Berdymoukhamedov e lo vici-primièr ministre chinés Li Keqiang an signat un acòrdi sus l'autreg d'un crèdit de 4 miliards de dòlars per investir dins lo sector del gas. Lo prèst es autrejat per la Banca de desvolopament de China al grop del gas Turkmengaz. Un autre acòrdi a egalament signat per la liurason suplementària de 10 miliards de mètres cubics de gas turcmèn per la gasoducte religant los dos païses e que deu èsser acabat d'aicí lo fin 2009. Aquel gasoducte long de 7 000 quilomètres poirà acaminar cap a China 40 miliards de mètres cubics per an.

Veire tanben

• 2009 per país en Africa
• 2009 per país en America, 2009 als Estats Units
• 2009 per païses en Asia, 2009 en China
• 2009 per país en Euròpa, 2009 dins l'Union Europèa, 2009 en França
• 2009 per país en Oceania
• 2009 per país al Pròche Orient
• 2009 a las Nacions Unidas