2009 a Kenya
Aquel article es un escapol pertocant Kenya.
Podètz partejar vòstras coneissenças en lo melhorant (coma ?) segon las recomandacions dels projèctes correspondents.
- 2007 a Kenya - 2008 a Kenya - 2009 a Kenya - 2010 a Kenya - 2011 a Kenya
- 2007 per país en Africa - 2008 per país en Africa - 2009 per país en Africa - 2010 per país en Africa - 2011 per país en Africa]
Cronologias
| 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Decennias : 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 Sègles : XIXe XXe XXIe XXIIe XXIIIe Millenaris : Ier IIe IIIe |
Cronologia[modificar | modificar lo còdi]
Janvier 2009[modificar | modificar lo còdi]
- Dimenge : lo pilòt espanhòl de Formula 1, Fernando Alonso, e quatre personas l'acompanhant en vacanças son sortits indemnes d'un accident menor de son get privat a l'aeropòrt de Malindi, estacion balneària del sud-èst del país. L'una de las alas del get privat del doble campion del mond de F1 en 2005 e 2006 (Renault) a trucat una paret sul tarmac mentre que se preparava a s'enlairar.
- Divendres : los servicis del president Mwai Kibaki estiman que dètz milions de Kényans, siá un quart de la populacion del país, riscan de mancar de noiridura a causa de la secada. Una reünion sus la securitat alimentària a agut luòc pendent la quala l'importacion de cinc milions de sacs de milhs détaxé es estada decidida « per se premunir contra una probabla penuria nacionala », d'autras mesuras son estadas previstas talas coma la crompa de bèstias dins de zònas assecadas e la baissa del prètz de las semenças. Pendent la secada del fin 2006, mantun desenat de personas èra mòrt aital coma mantun desenat de milièrs de caps de bestiar.
- Dimècres : la premsa kényane dreça las lausenjas de Barack Obama a l'endeman d'un jorn istoric qu'a vist lo filh d'un Kényan venir lo primièr president negre dels Estats Units e met l'accent sus la necessitat per las Kényans de s'inspirar de son exemple. Segon lo Nairòbi Star : « los Kényans se deurián ara inspirar d'Obama per s'agachar de cara e se demandar coma podèm cambiar nòstra societat. Coma nos podèm raprochar de çò qu'es Obama ? Qué nos cal far per aquò ? »
- Divendres : un incendi destruch completament un supermercat de Nairòbi causant la mòrt de dotze personas dont los còsses son estats lèu retrobats dins los escombres e la disparicion senhalada d'un trentenat d'autres. Segon de testimònis, lo nombre naut de victimas poiriá èsser degut a l'explosion d'una bombòna de gas e al fach que d'unas sortidas èran blocadas per luchar contra los panatòris.
- Dissabte : George Obama, frairastre kényan del president american Barack Obama, es arrestat a Nairòbi per possession d'un jonch de marijuana.
Febrièr de 2009[modificar | modificar lo còdi]
(octobre de 2007)
- Dimenge : 122 personas tròban la mòrt après l'explosion d'un camion d'esséncia. Las victimas s'èran massadas a l'entorn d'un camion d'esséncia accidentat près de Molo a 150 km al nòrd-oèst de Nairòbi per reculhir de carburant que s'escorriá de la cistèrna.
- Divendres : Après lo regèt la velha pel Parlament del projècte de lei per la mesa en plaça d'un tribunal especial per jutjar los autors de las violéncias de 2008, l'ancian secretari general de l'ONU, lo Kényan Kofi Annan, èx-mediator dins la crisi kényane, declara : « Soi decebut qu'aquel emendament constitucional, qu'auriá obèrt la via a la mesa en plaça d'un tribunal especial a Kenya, siá estat regetat pel Parlament ièr […] Metre fin a l'impunitat es crucial per s'atacar a las causas prigondas de la crisi qu'a enflamat Kenya l'an passat ». Kofi Annan aviá assegurat una mediacion al nom de l'Union africana qu'aviá conduch lo a la signatura d'un acòrdi de reconciliacion nacionala e a la formacion d'un governament de granda coalicion amb coma primièr ministre Raila Odinga.
- Dimècres : Las doas religiosas italianas (67 e 61 ans) tiradas lo dins lo nòrd de Kenya, près de la frontièra amb Somalia, son liberadas.
Mart 2009[modificar | modificar lo còdi]
- Dimars : Conferéncia especiala del president Mwai Kibaki per desmentir las rumors segon las qualas auriá una segonda esposa amagada e menaçar de perseguir totes los que l'acusarián d'èsser poligam : « Vòli qu'el siá plan clar qu'ai pas qu'una cara esposa, Lucy, e que n'ai pas cap d'autra […] la vertat es coneguda, ai pas que mos quatre mainatges ». La poligamia es illegala a Kenya, mas demòra espandida e meteissa encoratjada per d'unas costumas etnicas[1].
- Dimars : Environ cinc mila estudiants, eissits del campus de l'Universitat de Nairòbi e de l'Escòla politecnica de Kenya se son amassats dins lo centre de la capitala, per protestar contra las violéncias fachas als estudiants la setmana abans e per reclamar la demission del cap dels servicis de polícia, Hussein Ali. La manifestacion a lèu degenerat en susmauta quand los estudiants an començat de blocar las carrièras dont l'una amb un camion-cistèrna d'esséncia. Tres pets son estats tirats, d'autos son estadas degalhadas, d'abres son estats abatuts, de las veirinas de botigas son estadas copadas, de jornalistas son estats passats a tabat e an començat de getar de pèiras sus las fòrças de l'òrdre. La colèra dels estudiants tradutz lo malcontentament creissent de l'opinion de cap al governament de coalicion dirigit per Raila Odinga e se concentra sus las acusacions de divèrses murtres que serián estats comeses per de policièrs, dont lo d'un menaire estudiant tuat sul campus de l'universitat de Nairòbi. Après aver tornat lo calm en seguida de las violéncias pòst-electoralas qu'avián fach almens 1 300 mòrts l'an passat, lo governament d'union nacionala a calat sus la question de las reformas politicas e dels afars de corrupcion an espelit aquestes meses[2].
- Dimècres : Cinc foncionaris Kényans son tirats en Somalia per d'òmes armats dins la localitat frontalièra de Bulohawo (sud de Somalia) mentre qu'avián traversat la frontièra dempuèi la localitat kényane de Sonarà per far de crompas. Los raubaires reclaman un rescat. Aquela region es controlada pel grop islamista radical dels shebab e sos aliats. Lo grop a recentament mes en garda Kenya de s'abstenir de tota ingeréncia dins los afars somalians jos pena de represalhas. Kenya a exprimit mantun còp sa preocupacion que los islamistas contròlan lo pòrt de Kismaayo (sud de Somalia) çò qu'entrainariá de repercussions negativas sus la securitat a las frontièras.
- Dissabte : Los cinc foncionaris kényans tirats dimècres, son estats liberats contra rescat.
Avril 2009[modificar | modificar lo còdi]
- Diluns : Demission de la ministra de la justícia e dels Afars constitucionals, Martha Karua, un dels mai importants ministres de la coalicion al governament : « Ai decidit de demissionar a causa de las frustracions dont vos ai parladas. Ai realizat que podiái pas metre en plaça de reformas dins mon ministèri perque se sape mon autoritat. De jutges son nommats sens que ne siá informada e fòrça mai encara ». Lo president Mwai Kibaki ven de procedir a la nominacion de novèls jutges sens consultar sa ministra de la justícia qu'aviá cridat a un mòde de nominacions transparent. D'autra part dels deputats volián depausar contra ela una mocion de censura per aver, segon eles, encalat a luchar eficaçament contra la corrupcion e a metre en plaça de reformas del sistèma judiciari.
- Dimècres : La fregata francesa « Nivôse » intercèpta e arrèsta 11 piratas a 900 km al larg del pòrt kényan de Mombasa après qu'avián atacat lo bastiment de comèrci, « Safmarine Asia », batent pabalhon del Liberia. Eles « navigavan sus un batèl maire, una embarcacion de 10 mètres de long transportant sustot 17 botas de 200 litres de carburant, dos esquifs d'assaut », 4 calachnicòf AK-47 e 200 municions. Èran estats localizats la velha quand avián atacat lo cargo. La fregata francesa a « pistat las embarcacions pendent la nuèch, puèi es intervenguda al levar del jorn ».
- Dimars : 29 personas son tuadas dins de violéncias a Karatina (centre) causadas per de membres del gang criminal Mungiki pendent una expedicion punitiva presumida contra la populacion qu'aviá linchat mantun d'entre eles los jorns precedents.
- Dimècres : Onze piratas somalians capturats al larg de Kenya per la fregata francesa « Nivôse », son estats remeses a las autoritats kényanes après son arribada al pòrt de Mombasa. Los piratas son estats encarcerats al comissariat de polícia e deurián èsser presentats a la justícia dijòus. Devon èsser inculpats per l'ataca sul bastiment de comèrci, « Safmarine Asia », batent pabalhon del Liberia.
- Dimenge : Lo maraton de Londres es emportat pel Kényan Samuel Wanjiru dins lo temps de 2h5m10s, davançant l'etiopian Tsegay Kebede e lo Marroquin Jaouad Gharib.
Mai 2009[modificar | modificar lo còdi]
- Divendres : D'associacions de femnas eissidas de la societat civila decretan una setmana d'abstinéncia sexuala per tal d'incitar los òmes politics a reglar lors desacòrds e reformar lo país. Las iniciadoras del movement estiman que los politicians deurián pas aver léser de se consacrar als plasers de la carn tenent compte de la situacion economica e politica critica del país.
Junh de 2009[modificar | modificar lo còdi]
- Dimècres : Un evangelista american, lo « profèta » autoproclamat Thomas Manton IV, es arrestat a Nairòbi per trafic d'imatges pornografics e de sejorn illegal a Kenya[3].
Juillet 2009[modificar | modificar lo còdi]
- Dimars : Kenya coneis una èrsa de raubatòris amb demandas de rescat. Dempuèi un mes 11 personas son estadas tiradas a Nairòbi. D'unas demandas de rescats pòdon aténher 4 milions de shilings (52 000 dòlars)[4].
- Dimècres : Una collision rotièra de plain foet près de la vila de Narok (100 km a l'oèst de Nairòbi) causa la mòrt de 21 personas e ne nafra una cinquantena d'autras.
Agost de 2009[modificar | modificar lo còdi]
- Diluns : Lo president Mwai Kibaki commue las condemnacions a mòrt de 4 000 presonièrs en preson a vida perque, segon la presidéncia, « cap de pena de mòrt es pas estada executada dins lo país dempuèi las darrièras 22 annadas, condusent a l'acumulacion de 4 000 condemnats a mòrt dins las presons kényanes ». La decision es estada sustot motivada per la defensa, facha per la lei, de recórrer als condemnats a mòrt per d'òbras manualas o de reabilitacion, çò qu'a favorizat « l'ociositat » demest aquela franja de la populacion carcerala, entrainant de problèmas de disciplina dins mantuna preson, mas aquela decision « suggerís pas en res l'abolicion de la pena de mòrt a Kenya »[5].
- Dimècres : Los paisans patisson una importanta secada. 2009 es la quatrena sason de las pluèjas mancada. La populacion es de mai en mai dependenta de l'ajuda alimentària internacionala, siá segon las estimacions del PAM 3,6 milions de personas. L'armada es mobilizada per acaminar aquela ajuda. Mai de 100 000 caps de bestiar son estats menats suls contrafòrts del mont Kenya, mas aflaquidas se morisson per milièrs. Una partida dels rurals an abandonat lors tèrras per s'installar dins las vilas. D'autres se reciclan dins la fabricacion de carbon de lenha e dins lo concassage de pèiras[6]
Setembre de 2009[modificar | modificar lo còdi]
- Dimenge : Kenya, a relevat lo nivèl de susvelhança dins la zòna frontalièra, en particular als pòsts frontièras, de Liboi, Garissa e Wajir, en seguida de la mòrt de l'islamista kényan, Saleh Ali Saleh Nabhan, tuat diluns dins lo sud de Somalia pendent una operacion americana héliportée. La polícia federala americana (FBI) o considerava coma lo cervèl presumit d'un atemptat a Mombasa en novembre de 2002 contra una ostalariá apertenenta a d'israelians, qu'aviá fach 18 mòrts, dont tres camicazes.
- Dimècres : Un èx-diplomata eritrèu dintrat illegalament a Kenya e suspectat « d'activitats terroristas » es estat arrestat per la polícia e serà plan lèu expulsat cap a son país. Ja expulsat de Kenya en agost, es tornat illegalament darrièrament.
Octobre de 2009[modificar | modificar lo còdi]
- Diluns : Una fola en colèra se n'es pres a Karatina (centre) a dos membres presumits del gang criminal Mungiki que son estats descapitats e lor dets seccionats. Aquel incident novèl interven tres jorns après la remesa en libertat de lor cap, Maina Jenga, e de 21 autres membres del gang qu'èran perseguits per aquel murtre collectiu.
Novembre de 2009[modificar | modificar lo còdi]
- Dijòus : Lo procuraire de la Cort penala internacionala, Luis Moreno-Ocampo, anóncia l'obertura venenta d'una enquèsta sus las violéncias pòst-electoralas a Kenya en 2008, estimant « que los crimis comeses a Kenya relevavan del crimi contra l'umanitat ». Los servicis del procuraire menan dempuèi febrièr de 2008 un « examèn preliminar » sus las violéncias politico-etnicas qu'an fach environ 1 500 mòrts e 300 000 personas desplaçadas après la reeleccion controvertida del president Mwai Kibaki lo . La lista dels principals suspèctes es pas estada oficialament desvelada, mas inclutz mantun ministre de naut reng e mantun parlamentari. Lo procuraire general de Kenya, Amos Wako, es lo primièr responsable kényan mirat per una defensa de viatge als Estats Units, que li repròchan de far obstacle a las reformas decididas en seguida de las violéncias pòst-electoralas[7].
- Dimenge : D'afrontaments dins lo nòrd de Kenya dintra dels raubaires de bestiar e dels vilatgeses an causat la mòrt d'11 vilatgeses de la region de Kisima. Mantun autre incident violent causats per la secada an agut luòc aquestes jorns. Kenya patiguèt l'una dels piègers sècheresse de son istòria, entrainant de tensions entre clans rivals per l'accès als pastencs e als poses.
Decembre de 2009[modificar | modificar lo còdi]
- Dimenge : Quatre rinoceròsses blancs d'un zòo chèc de Dvur Kralove an retrobat la tèrra africana a la resèrva d'Ol Pejeta, al pè del Mont Kenya, dins l'encastre d'un projècte batejat « Ultim astre de subrevida » per sos promotors. Lo braconatge es lo responsable de l'extincion d'aquela espècia dont demòra pas mai qu'8 representants unicament dins los zòos del mond[8].
- Diluns : Lo desralhament d'un tren de merças transportant d'òli de cosina dins lo grand bidonville de Kibera dins la banlèga de Nairòbi, causa la mòrt de 3 personas e ne nafra almens 4 autres.
Nòtas e referéncias[modificar | modificar lo còdi]
- Le Figaro.fr, Kenya : Lo president se ditz monogam
- Le Monde.fr, Nairòbi en presa a de pilhatges e de las violéncias
- « Le Figaro.fr, Kenya: un evangelista american arrestat. »
- « Le Figaro.fr, Èrsa de raubatòris . »
- « Le Figaro.fr, Penas de mòrt commuées en preson a vida . »
- « Le Monde.fr, Las paisans victimas d'una secada novèla. »
- Le Monde.fr, La CPI va obrir una enquèsta sus las violéncias pòst-electoralas a Kenya
- Le Monde.fr, Quatre rinoceròsses retròban Africa per salvar lor espècia
