Portal:Bielorussia
| Portal | Projècte | Cafè bielorús |
 |
Bielorussia o Bélarus (en bielorús : Беларусь ; en rus : Беларусь) es un país d'Euròpa orientala, frontalièr amb Polonha, Ucraïna, Russia, Letònia e Lituània. Lo , a Minsk, la capitala, l'èx-RSS de Bielorussia declara son independéncia de l'URSS . Après 1991 e fins en 1994, lo país coneis un novelum que pena pasmens a sortir totalament del soviétisme. Alexandre Lokashenko produtz un rapòrt que mena a la destitucion del president Stanislaw Chouchkievitch, per corrupcion. De novèlas eleccions son organizadas e Alexandre Lokashenko es elegit. Après aver fach perlongar son primièr mandat de doas annadas, es reelegit puèi per un segond mandat. Se vira resolgudament cap al grand aliat istoric, Russia. Aquel segond mandat deviá èsser lo darrièr mas fa tornarmai - e anticonstitutionnellement - modificar la constitucion per suprimir aquela limitacion. N'es uèi a son seisen mandat. Autoritari, es qualificat de darrièr dictator en Euròpa. Los mèdias son emmorralhats o asservits, los opausants son empresonats, batuts, torturats quand son pas tuats. De nombroses opausants son obligats a l'exili. Pendent la darrièra eleccion presidenciala de 2020, los bielorusses manifèstan tornarmai lor malcontentament de cap a las manipulacions dels resultats de l'escrutinh. Las manifestacions son durament reprimidas, arrestacions, empresonaments e marrit tractaments pleuvent. Un Conselh de coordinacion per la transicion democratica e pacifica del poder es alara creat jos l'egida de Svetlana Tsikhanouskaia que s'es presentada en plaça de son espós Serguei Tsikhanouski empresonat. Lo conselh es dirigit per un præsidium regropant las principalas figuras de l'oposicion bielorusa, totes en exili o empresonats. Una Administracion nacionala anti-crisi, un governament en exili, jos la presidéncia de Pavel Latouchka es cargat de l'espatlar. Pendent l'invasion d'Ucraïna per Russia en 2022, constatant que lo president aviá pas esitat a far de territòri bielorús una basa rèira, o un cap de pont, pels russes, lo conselh de coordinacion a fin finala optat per la revindicacion legalista del poder, via qu'èra pas estada privilegiada fins alara. Svetlana Tsikhanouskaia declara alara :L'oposicion democratica bielorusa comença de beneficiar d'una reconeissença diplomatica quitament del sosten d'Euròpa , dels païses europèus, de l'OTAN , dels Estats Units. |
La participacion de Bielorussia als Jòcs Olimpics debuta pendent los Jòcs d'estiu de 1952 a Helsinki, jos las colors de l'Union Sovietica (Còdi CIO : URS) dont Bielorussia es alara una republica constitutiva. Après la dissolucion de l'Union Sovietica en 1991, Bielorussia participa als Jòcs Olimpics d'ivèrn de 1992 d'Albertville e als Jòcs d'estiu la meteissa annada a Barcelona dins una equipa unificada qu'amassa quatre puèi onze dels catòrze autres ancianas republicas sovieticas. Dos ans mai tard, als Jòcs Olimpics d'ivèrn de 1994 de Lillehammer, Bielorussia es presenta pel primièr còp coma nacion independenta.
Entre 1952 e 2006, 168 atlètas bieloruses an ganhat 200 medalhas, qu'aquel siá per l'Union Sovietica o la Bielorussia independenta e dempuèi l'independéncia del país, los atlètas bieloruses an emportat 75 medalhas : 11 d'aur, 24 d'argent e 40 ne bronze. Las disciplinas qu'an raportat lo mai grand nombre de medalhas al país son l'atletisme pels Jòcs Olimpics d'estiu e l'esquí acrobatic pels Jòcs Olimpics d'ivèrn. Los atlètas bieloruses participan als Jòcs gràcias al Comitat nacional olimpic bielorús que selecciona los esportius podent concórrer als Jòcs d'ivèrn e d'estiu. Los Jòcs son difusadas en bielorús per la Companhiá de Television e de Ràdio Bielorusa.
- Òmes politics de Bielorussia : Personalitats politicas - Presidents bieloruses
Articles: Lista d'articles a prepaus de la Geografia de Bielorussia.
Paisatge : Fluvis e rius
Vilas : Minsk - Brest - Gomel - Moguilev - Hrodna - Novopolotsk - Vitebsk - Babrouïsk
Subdivision : Voblast de Brest - Voblast de Homiel - Voblast de Hrodna - Voblast de Moguilev - Voblast de Minsk - Voblast de Vitebsk
Espacis naturals protegits : Belovejskaïa Pouchtcha - Berezinsky - Lacs de Braslau - Narochanski - Pripyatski
- Istòria de Bielorussia : eslaus, Principautat de Polotsk, Rus' de Kyiv, Grand ducat de Lituània, Republica de las Doas Nacions, Particions de Polonha, Russia imperiala, Republica populara bielorusa, Republica socialista sovietica lituano-bielorussa, Republica socialista sovietica de Bielorussia
- Russia blanca: Rutènia negra, Principautat de Galicia-Volhinia, Rutènia, Voïvodie rutèna
- Pintres: Leonid Afremov, Léon Bakst, Marc Chagall, Nadia Khodossievitch Léger, Pinchus Krémègne, Ivan Khrutsky, Michel Kikoïne, Irina Kotova, Ossip Lubitch, Napoleon Orda, Chaïm Soutine, Valentin Vankovitch, Boris Zaborov, Ossip Zadkine, Faïbich-Schraga Zarfin
- Escrivans : Vasil Vitka, Svetlana Aleksievich
- Poètas : Maksim Bahdanovič, Ryhor Baradulin, Uladzimir Jylka, Yakub Kolas
- Contes tradicionals : Lo Casse Dorokhveï, Front-de-coire
Arqueologia e folkloristique :
Musadas: musèu nacional de las bèlas arts de Bielorussia, musada Marc Chagall (Vitebsk), musèu nacional de la cultura e de l'istòria de Bielorussia
- Lo Belarus es demorada, dempuèi la dislocacion de l'Union Sovietica en 1991, un aliat plan pròche de Russia. En efièch, Minsk depend fòrça dins los domenis politic, militar, energetic, economic e comercial de Moscòu.
- Lo Belarus a entamenat una union de tip confederal amb Russia dins la quala Serbia a un ròtle d'observator.
- Palina Charenda-Panassiouk (30 de mai de 2024)
- 2008 en Bielorussia (26 de mai de 2024)
- Ivan Korotchenia (22 de mai de 2024)
- Yechiva de Mir (Bielorussia) (21 de mai de 2024)
- Katarzyna Potocka (4 de mai de 2024)
- Republica socialista sovietica de Polonha orientala (28 d'abril de 2024)
- Kraï occidental (27 d'abril de 2024)
- Sason 2023-2024 de la MHL (25 d'abril de 2024)
- Todar Kliachtorny (6 d'abril de 2024)
- Nina Bahinskaja (2 d'abril de 2024)
Ciclisme
- Alexandre Usov, Yauheni Hutarovich, Branislau Samoilau, Aleksandr Kuschynski, Yauhen Sobal, Kanstantsin Siutsou, Vasil Kiryienka, Andrei Krasilnikau
Fotbòl
- Equipa de Bielorussia de fotbòl, Aliaksandr Hleb, Serguei Aleinikov, Serguei Gurenko, Dinamo Minsk, BATE Borisov
Hòquei sus glaç
- Equipa de Bielorussia de hòquei sus glaç, Dinamo Minsk
- Andrei Mezine, Mikhail Hrabowski, Andrei Kastsitsyne, Siarheï Kastsitsyne
Espòrts d'ivèrn
Tenís
Coma contribuïr ?
Existís de nombroses mejans per ajudar a melhorar aquela enciclopèdia :
- Far un torn sul Projècte:Bielorussia
- Corregir los articles existents
- Completar los escapols (veire los escapols)
- Crear de novèls articles.
- Categorizar los articles
- Illustrar los articles
- Parlar del projècte
