‘Âbd al- ‘Âziz Ibn Mussâ Ibn Nussâyr

Un article de Wikipédia, l'enciclopèdia liura.
Abd al- Aziz ibn Musèt bin Nusair
Foncion
Wali d'al- Andalus
-
Ayyub ibn Habib al- Lakhmi (en)
Biografia
Naissença
Vèrn Voir et modifier les données sur Wikidata
Egipte o IraqVoir et modifier les données sur Wikidata
Decès
Activitats
Paire
Conjonch
Egilona (de a )Voir et modifier les données sur Wikidata
Mainatge
Asima bint Abd al- Aziz (d)Voir et modifier les données sur Wikidata

‘Âbd al- ‘Âziz Ibn Mussâ Ibn Nussâyr (en arab : عبد العزيز بن موسى (ʿAbd al- ʿAzīz ibn Mūsā ibn Nusayr)), es lo segond governador d'Al Andalós[1]. Es lo filh de Mussâ Ibn Nussâyr, lo governador de l'Ifriqiya . A una longa istòria d'implicacion politica e militara amb son paire.

Biografia[modificar | modificar lo còdi]

‘Âbd al- ‘Âziz acompanha son paire en 712, per tal d'ajudar lo general berbèr, Tariq ibn Ziyad, dins la conquista de la peninsula iberica[2]. Es estat especulat que Mussâ Ibn Nussâyr e son filh, dos arabs, volián pas que la glòria de la conquista siá reivindicada per un berbèr[3]. La conquista de la region progrèssa doçament jos Tariq, Mussâ Ibn Nussâyr e Âbd al- ‘Âziz. Amb la capitada aparenta de la conquista, Tariq es estat remembrat en Siria en 714, pel califa omeia Al- Walīd Ièr. Âbd al- ‘Âziz recep lo governament d'al- Andalus per son paire[4]. Mussâ Ibn Nussâyr, a son retorn de Damasc, es dintrat en conflicte amb lo califa e a acabat sas jornadas a Medina, en « òme vièlh e brigalhat »[5].

‘Âbd al- ‘Âziz Ibn Mussâ causís la vila de Sevilha coma capitala[6]. Jos la direccion de ‘Âbd al- ‘Âziz, après la partença de son paire e de Tariq, al- Andalus s'espandís al Portugal modèrn a l'oèst e a las regions sub-pirenencas nòrd[7]. Dins l'una de las tèrras novèlament conquistadas, ‘Âbd al- ‘Âziz signa un tractat de patz amb lo senhor visigòt de Murcia, Theudimer. Son nom en arab es Tudmir. Lo tractat, conegut amb lo nom de tractat de Tudmir, balhava als crestians visigòts lo drech de contunhar a practicar lor religion, tant que pagavan una taxa especiala e demoravan fidèlas a lors mèstres musulmans[7].

‘Âbd al- ‘Âziz demòra al poder e esposa la veusa Egilona, l'esposa del darrièr rei visigòt, Rodéric. Egilona pren lo nom d'Oum Asim pendent son maridatge e de sa conversion a l'Islam[7]. L'influéncia d'Egilona sus son marit èra pas comuna. D'unes an estimat qu'aviá tròp d'influéncia e dominava ‘Âbd al- ‘Âziz[7]. Aqueles ligams amb la reialtat visigotica e l'influéncia d'Egilona conduguèron a l'idèa falsa e a las rumors segon las qualas ‘Âbd al- ‘Âziz Ibn Mussâ s'es convertit al crestianisme. Aquelas rumors an quitament atench lo califa omeia Soulayman a Damasc. Trebolat per aquelas rumors, lo califa a ordenat que ‘Âbd al- ‘Âziz Ibn Mussâ siá tuat[8]. Es plan probable, pasmens, que s'agissiá de rumors lançadas a la demanda de la faccion ostila menada per Habib ibn Abi Obeïda al- Fihri, qu'a fin finala tuat ‘Âbd al- ‘Âziz. Cèrtas, ‘Âbd al- ‘Âziz aviá la reputacion d'èsser un musulman just davant aquelas rumors que sostenián pas aquela teoria.

Las fonts diferisson sus l'annada, mas ‘Âbd al- ‘Âziz Ibn Mussâ es estat assassinat per Ziyad ibn Oudhra al- Balawi sus l'òrdre del califa Soulayman[7]. Pasmens, l'istorian Ibn Khaldoun rapòrta que l'òrdre es estat recebut e executat per Habib ibn Abi Obeïda al- Fihri[9]. Lo califa crenhiá que volguèsse establir sa pròpria monarquia personala a al- Andalus, separada del califat omeia basat a Damasc[8]. Las datas de son assassinat vàrian entre las annadas 715[10], 716[11], o 718[12]. ‘Âbd al- ‘Âziz es estat descapitat dins lo monastèri de Santa Rufina, utilizat en aquel temps coma una mosquèa[13]. Après sa mòrt, son cap es estat portat a Damasc e expausada publicament a una audiéncia ont lo califa sabiá que son paire, Moussa, èra present[14].

‘Âbd al- ‘Âziz es estat remplaçat per son cosin, Ayoub ibn Habib al- Lakhmi, qu'auriá jogat un ròtle dins son assassinat[15]. Son mandat de governador a pas durat longtemps e pendent un periòde de quaranta ans après son assassinat, al- Andalus èra emplenat de caos e de trebols. Las faccions arabas rivalas se son de contunh batudas per ganhar lo poder, e tanben per espandir lo contraròtle islamic dins la region. Los governadors èran nommats o causits, mas èran sovent depausats per de grops rivals o pel califa omeia a Damasc. Aquel modèl a contunhat almens fins en 756, quand un emirat omeia independent es estat establit a Còrdo[16]. Pasmens, Abd al- Rahman Ièr tròba encara fòrça resisténcia a al- Andalus (Toleda, Saragossa, Barcelona e cetera) e deu luchar encara 25 ans per una mestresa totala del territòri. Lo poder islamic es demorat dins la region fins en 1492, quand Ferdinand e Isabelle an conquistat lo reialme de Granada[17].

Nòtas e referéncias[modificar | modificar lo còdi]

  1. (en) Thomas Patrick Hughes, A Dictionary of Islam, Reference Book Publishers, , p. 29
  2. (en) Paul Fouracre, The New Cambridge Medieval History, panatòri. 1, Nòva Iòrc, Cambridge University Press, , p. 370
  3. (en) John Joseph Saunders, A History of Medieval Islam, Routledge, (ISBN 978-0-415-05914-5, lira en linha), p. 88
  4. (en) P.M Holt, Anne K.S Lambton e Bernard Lewis, The Cambridge History of Islam, panatòri. 2, London, Combridge University Press, , p. 407
  5. (en) John Bagot Glubb, A Short History of the Arab Peoples, London, Hodder and Stoughton Ltd, , p. 88
  6. Hitti, Philip K.. History of The Arabs. (Nòva Iòrc: St. Martin, 1956), p. 503.
  7. a b c d e e Provencal, Levi. Encyclopedia of Islam New Edicion Panatòri. 1 A-B. (Leiden, the Netherlands: E.J. Brill, 1960), p. 58.
  8. a e b Hitti, History of The Arabs, p. 503.
  9. Ibn Khaldoun, Istòria dels berbèrs e de las dinastias musulmanas d'Africa, 1852 trad., Argièr, panatòri. p. 355
  10. Collins, Roger. The Arab Conquest of Spain 710-797. Malden, Massachusetts: Blackwell Publishers Inc., 1999. p. 37
  11. Fouracre, The New Cambridge Medieval History Panatòri. 1, 370.
  12. Provencal, Encyclopedia of Islam New Edicion Panatòri. 1 A-B., 58.
  13. 'Abd al- Rahman ibn Mohammad Ibn Khaldoun e Mac Guckin de Slane, Istòria dels berbèrs e de las dinastias musulmanas de l'Africa septentrionala, Estampariá del governament, (lira en linha), p. 355 :

    « l'istorian El Ouakedi nos a transmés la tradicion seguenta : Quand Abd el Azîz aguèt aprés los malaürs qu'avián frapat son paire son fraire e las gents de son ostal, renoncièt a l'obesissença e levèt l'estendard de la revòlta. Soleiman li despachèt un enviat per o tornar dins la drecha via, e coma aquela demarcha aguèt pas cap de capitada, escriguèt secretament a Habîb Ibn Abi Obeida pichon filh d Ocba Ibn Nafê aital coma als principals arabs l'òrdre d'o far perir. Abd el Azîz essent sortit qualque temps après per presidir a la pregària, recitèt la fateha o primièra sorata de l'Alcoran, e del temps que legissiá la hacca [lo còp inevitable del meteis libre], Habîb li diguèt : "Aquel còp es arribat per tu filh d'una prostituïda !" e al meteis momenton li abatèt lo cap amb son espasa. »

  14. Hitti, History of The Arabs, 503.
  15. Collins, The Arab Conquest of Spain 710-797, 45.
  16. Holt, Lambton, Lewis, The Cambridge History of Islam Panatòri.2, 407.
  17. (en) Ibn Abd-el- Hakem (trad. John Harris Jones), The Islamic Conquest of Spain, Gottingen, W. Fr. Kaestner (1re éd. 1858) (lira en linha), p. 18-22