Acuèlh

Categorias :

• Wikigram, çò qu'ei?
• L'occitan, lo gascon, demest las lengas de França
• Escritura e prononciacion
• Lo lexic
• Lo grop nominal; los pronoms
• Lo grop verbal
• Los mots invariables
• Las proposicions subordinadas
• L'òrdre dels mots
• Los tips de frasas
• La versificacion
• Vocabulari gramatical; divèrs

−

−

−

La ficha del mes

−

−

− 3. L. Lo futur del subjontiu

−

−

−

Paradigmas

Lo futur del subjontiu se forma a partir de la 3na ps del preterit de l'indicatiu.

Vèrbs regulars: modèls

Lo preterit

CANTAR	BÀTER	BASTIR
cantèri	batori	bastiri
cantèras	batoras	bastanaràs
cantèra	batora	bastanarà
cantèram	batóram	bastíram
cantèratz	batóratz	bastíratz
cantèran	batoran	bastiran

Aira d'emplec

Lo futur del subjontiu es d'una extension geografica limitada dins lo domeni gascon: dins la mitat nòrd de Bearn, la mitat nòrd de Bigòrra e una partida del Lavedan, e lo sud-èst de Gèrs.

Grafia e prononciacion

O a de desinéncia (present a totas las personas levat la 1ra ps) se pronóncia majoritàriament [ɔ] coma esperat ([ə] dins lo nòrd-oèst de Bearn, [a] dins d'unes parlars montanhòls), mas dins d'unes parlars e per d'unes vèrbs, es [e] que se pronóncia. S'escriurà las desinéncias amb a dins totes los cases, confòrmament a l'etimologia.

Emplec

• Dins los parlars ont s'emplega, lo futur del subjontiu, concurremment amb lo present del condicional, s'emplega dins lo cas d'un eveniment futur dins un contèxt passat:

Qué sabè qu'al Palai... qué trobèra ua bona mastressa... Aquiu al mentisses que sabè que non estera pas al dangèr. (Palay): "Sabiá qu'en çò de Palay... trobariá una bona mèstra... Aquí almens sabiá que seriá pas en dangièr."

Ac hasora al ser quan tornèssem de la neu? (Javaloyès): "O fariá a ser quand tornariam de la nèu?"

• Dins d'unes parlars, coma lo d'Arrens (e en consequéncia dins la lenga de Camélat), s'emplega lo futur del subjontiu concurremment al condicional passat, dins los divèrses emplecs d'aqueste:

Non se’n dava quan ara e digoran de qu'èra la soa prometuda. (Camélat): "Se'n preocupava pas e mai se s'aviá dich qu'èra sa promesa."

Mos lo mèste que se'n seré menshidat e que digora... (Camélat): "Mas lo mèstre se'n seriá dobtat e auriá dich..."

Arrés non ac saboran díser. (Camélat): "Degun auriá pas sauput lo dire."

Aquesta que pregava e que volora lo secors tad era. (Camélat): "Aquesta pregava e auriá volgut que l'ajuda siá per ela."

Òm se'n trobèra un de parièr? (Camélat): "Ont ne's auriá trobat un parièr?"

−

− Legir la seguida